ثواب خواندن زیارت عاشورا
خواندن زیارت عاشورا
زیارت عاشورا یکی از ادعیه‌های قرآنی است که در سخن بسیاری از امامان معصوم و علمای دین بر قرائت آن تاکید شده است. در روایات آمده که ثواب خواندن این دعا برابر با ثواب فردی است که حرم مطهر امام حسین علیه السلام را زیارت می‌کند. همچنین این دعا خواص و برکات فراوانی دارد که مداومت بر خواندن آن موجب می‌شود تا اثرات این دعا را در زندگی خود ببینید.
ثواب خواندن زیارت عاشورا در کلام امامان معصوم
از امام محمد باقر علیه السلام در بحارالانوار، جلد ۱۰۱، صفحه ۱۸ روایت شده است که “اگر مردم در می‌یافتند که زیارت امام حسین علیه السلام چقدر ارزش دارد، از شدت علاقه و شوق می‌مردند و حسرت و آرزوی دستیابی به آن پاداش، روح و جسم آنها را پاره پاره می‌کرد.”
امام صادق علیه السلام درباره خواندن زیارت عاشورا می‌فرمایند: “خداوند سوگند یاد کرده که زیارت زائری که دعای زیارت عاشورا را قرائت کند، حتماً می‌پذیرد و حاجات او را برطرف می‌کند. وی را از آتش جهنم حفظ می‌کند و جایگاه او بهشت است. علاوه بر این به او این حق را می‌دهد تا از دیگران (در روز جزا) دستگیری و شفاعت کند.”
در یک روایت دیگر از امام صادق علیه السلام درباره خواص و اثرات زیارت عاشورا آمده است که به یکی از یاران خود به نام صفان در این باره می‌فرمایند: “همواره زیارت عاشورا قرائت کن و در حفظ و مراقبت از آن کوشا باش. بی‌شک که من چندین خیر و برکت را برای قرائت کننده آن تضمین میکنم.
اول، زیارت وی را قبول میکنم. دوم، تلاش و سعی او شکور می‌باشد. سوم، حاجات و خواسته‌های او هرچه که باشد از جانب خداوند متعال و بزرگ برآورده می‌شود و وی ناامید از درگاه خداوند باز نخواهد گشت. به راستی که وعده خداوند خلاف آنچه که فرموده، نخواهد بود.” (بحارالانوار، جلد ۹۸، صفحه ۳۰۰)
پیش از متن زیارت عاشورا در کتاب مفاتیح الجنان از امام محمد باقر علیه السلام درباره ثواب زیارت عاشورا حدیث زیر آمده است: (به درستی که این دعا، همان دعایی است که ملائکه نیز آن را می‌خوانند و خدا در برابر آن برای تو صد هزار درجه درج می‌کند. مانند فردی خواهی بود که در جوار امام حسین علیه السلام، شهید شده باشد. برای تو ثواب و پاداش زیارت هر پیامبر و رسولی، همچنین ثواب و زیارت هر فردی که امام حسین علیه السلام را زیارت کرده باشد را می‌نویسد.”
عَنْ مَالِکٍ الْجُهَنِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ ع قَالَ: … قَالَ صَالِحُ بْنُ عُقْبَهَ الْجُهَنِیُّ وَ سَیْفُ بْنُ عَمِیرَهَ قَالَ عَلْقَمَهُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْحَضْرَمِیُّ فَقُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع عَلِّمْنِی دُعَاءً أَدْعُو بِهِ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ إِذَا أَنَا زُرْتُهُ مِنْ قَرِیبٍ وَ دُعَاءً أَدْعُو بِهِ إِذَا لَمْ أَزُرْهُ مِنْ قَرِیبٍ وَ أَوْمَأْتُ إِلَیْهِ مِنْ بُعْدِ الْبِلَادِ وَ مِنْ سَطْحِ دَارِی بِالسَّلَامِ قَالَ فَقَالَ یَا عَلْقَمَهُ إِذَا أَنْتَ صَلَّیْتَ رَکْعَتَیْنِ،
بَعْدَ أَنْ تُومِئَ إِلَیْهِ بِالسَّلَامِ وَ قُلْتَ عِنْدَ الْإِیمَاءِ إِلَیْهِ وَ مِنْ بَعْدِ الرَّکْعَتَیْنِ هَذَا الْقَوْلَ فَإِنَّکَ إِذَا قُلْتَ ذَلِکَ فَقَدْ دَعَوْتَ بِمَا یَدْعُو بِهِ مَنْ زَارَهُ مِنَ الْمَلَائِکَهِ وَ کَتَبَ اللَّهُ لَکَ بِهَا أَلْفَ أَلْفِ حَسَنَهٍ وَ مَحَا عَنْکَ أَلْفَ أَلْفِ سَیِّئَهٍ وَ رَفَعَ لَکَ مِائَهَ أَلْفِ [أَلْفِ] دَرَجَهٍ وَ کُنْتَ مِمَّنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ حَتَّى تُشَارِکَهُمْ فِی دَرَجَاتِهِمْ،
وَ لَا تُعْرَفُ إِلَّا فِی الشُّهَدَاءِ الَّذِینَ اسْتُشْهِدُوا مَعَهُ وَ کَتَبَ لَکَ ثَوَابَ کُلِّ نَبِیٍّ وَ رَسُولٍ وَ زِیَارَهِ مَنْ زَارَ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ ع مُنْذُ یَوْمَ قُتِل…. قَالَ عَلْقَمَهُ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ الْبَاقِرُ ع یَا عَلْقَمَهُ إِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَزُورَهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ بِهَذِهِ الزِّیَارَهِ مِنْ دَهْرِکَ فَافْعَلْ فَلَکَ ثَوَابُ جَمِیعِ ذَلِکَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَى.[1]
[1].کامل الزیارات،ص 174.
مالک جهنی از امام باقر علیه السلام در مورد ثواب کسی که در روز عاشورا کربلا میرود و وظایفی که شیعه در آن روز دارد روایت می کند تا حدیث به اینجا می رسد : صالح بن عقبه جهنی و سیف بن عمیره گویند: علقمه بن محمد حضرمی گفت: به امام باقر علیه السلام عرض کردم، مرا دعایی بیاموز که در آن روز{عاشورا} چون از نزدیک زیارتش کردم، وی را به آن به دعا خوانم و دعایی دیگر که چون از نزدیک زیارتش نکردم و از سرزمینی دور و از درون خانه ام به وی اشاره نمودم، وی را به آن به دعا خوانم.
گوید: پس فرمود: ای علقمه، چون دو رکعت نماز را پس از آنکه به سلام به سمت وی اشاره نمودی، به جای آوردی و پس از اشاره به او و بعد از آن دو رکعت، این سخن را بگویی، به آن چیزی که فرشتگان زائر او به آن وی را دعا خوانند، دعا کرده ای و خداوند در عوض آن برایت هزار هزار حسنه نویسد و هزار هزار سیئه را بزداید و درجه ات را هزارهزار درجه افزون گرداند و چون کسی باشی که همراه با حسین بن علی علیه السلام شهید گشت تا آنکه با ایشان در درجاتشان سهیم گردی و تنها از شهیدانی به شمار آیی که با وی شهید گشتند و برایت ثواب همه پیامبران و رسولان و ثواب زیارت همه کسانی که از روز قتل حسین بن علی علیه السلام وی را زیارت کرده اند، نوشته خواهد شد.
حضرت فرمود: ای علقمه، اگر توانستی که هر روز عمرت، این زیارت را بخوانی چنین کن که تو را به خواست خدای متعال، ثواب همه آنچه گفته شد، نوشته خواهد شد.
برکات خواندن زیارت عاشورا از دیدگاه علمای دین
آیت الله بهجت فومنی، مرجع تقلید برجسته درباره زیارت عاشورا می‌فرمایند: “محتوای زیارت عاشورا، حجت و روشن کننده قدرت خداوند است. در بسیاری از سندها آمده است که این زیارت، جزء حدیث‌های قدسی محسوب می‌شود. برای همین با تمام کارهای علمی و فقهی، بسیاری از علما، همواره بر مداومت قرائت این زیارت در تلاش بودند.
مرحوم آیت الله شیخ محمد حسین اصفهانی از درگاه خداوند همواره این تقاضا را داشت که سخنان آخر عمرش، زیارت عاشورا باشد و پس از خواندن این سوره به سوی باری تعالی برود. خدای بزرگ نیز این دعا را مستجاب کرد و وی پس از خواندن و به پایان رسیدن دعای زیارت عاشورا، به دیار باقی شتافت.”
در روایات آمده است که مرحوم میرزا در ۳۰ سال آخر پایان عمرش، دعای زیارت عاشورا را ترک نکرد و هر بار که بر اثر بیماری یا مشکلی نمی‌توانست این دعا را بخواند، برای قرائت نایب می‌گرفت.
یکی دیگر از مراجع تقلید به نام آیت الله شبیری زنجانی در این باره می‌گوید: “یکی از دیدگان فرزند حاج آقا سید محمد بجنوردی بر اثر بیماری دچار نابینایی شده بود و خیلی از پزشکان حاذق، حتی پزشکان کشورهای پیشرفته، معتقد بودند که بر اثر پیشروی این عارضه، چشم دیگرش نیز بینایی خود را از دست می‌دهد اما آن شخص به لطف خداوند شفا یافت. یکی از نزدیکان او عنوان می‌کند که سیدالشهدا را در عالم خواب دید که به او فرمود: ما به این دلیل که او در خواندن زیارت عاشورا استمرار داشت، از جانب خداوند سلامتی چشم را به او عطا کردیم.”
وَ رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ خَالِدٍ الطَّیَالِسِیُّ عَنْ سَیْفِ بْنِ عَمِیرَهَ قَالَ: …{بعد از دعای علقمه} قَالَ سَیْفُ بْنُ عَمِیرَهَ فَسَأَلْتُ صَفْوَانَ فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ عَلْقَمَهَ بْنَ مُحَمَّدٍ الْحَضْرَمِیَّ لَمْ یَأْتِنَا بِهَذَا عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع إِنَّمَا أَتَانَا بِدُعَاءِ الزِّیَارَهِ فَقَالَ صَفْوَانُ وَرَدْتُ مَعَ سَیِّدِی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِلَى هَذَا الْمَکَانِ فَفَعَلَ مِثْلَ الَّذِی فَعَلْنَاهُ فِی زِیَارَتِنَا وَ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ عِنْدَ الْوَدَاعِ،
بَعْدَ أَنْ صَلَّى کَمَا صَلَّیْنَا وَ وَدَّعَ کَمَا وَدَّعْنَا ثُمَّ قَالَ لِی صَفْوَانُ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع تَعَاهَدْ هَذِهِ الزِّیَارَهَ وَ ادْعُ بِهَذَا الدُّعَاءِ وَ زُرْ بِهِ فَإِنِّی ضَامِنٌ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى لِکُلِّ مَنْ زَارَ بِهَذِهِ الزِّیَارَهِ وَ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ مِنْ قُرْبٍ أَوْ بُعْدٍ أَنَّ زِیَارَتَهُ مَقْبُولَهٌ وَ سَعْیَهُ مَشْکُورٌ وَ سَلَامَهُ وَاصِلٌ غَیْرُ مَحْجُوبٍ وَ حَاجَتَهُ مَقْضِیَّهٌ مِنَ اللَّهِ بَالِغاً مَا بَلَغَتْ وَ لَا یُخَیِّبُهُ،
یَا صَفْوَانُ وَجَدْتُ هَذِهِ الزِّیَارَهَ مَضْمُونَهً بِهَذَا الضَّمَانِ عَنْ أَبِی وَ أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع مَضْمُوناً بِهَذَا الضَّمَانِ وَ الْحُسَیْنِ عَنْ أَخِیهِ الْحَسَنِ مَضْمُوناً بِهَذَا الضَّمَانِ وَ الْحَسَنِ عَنْ أَبِیهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ مَضْمُوناً بِهَذَا الضَّمَانِ وَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص مَضْمُوناً بِهَذَا الضَّمَانِ وَ رَسُولِ اللَّهِ ص عَنْ جَبْرَئِیلَ ع مَضْمُوناً بِهَذَا الضَّمَانِ وَ جَبْرَئِیلَ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَضْمُوناً بِهَذَا الضَّمَانِ،
قَدْ آلَى اللَّهُ عَلَى نَفْسِهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّ مَنْ زَارَ الْحُسَیْنَ ع بِهَذِهِ الزِّیَارَهِ مِنْ قُرْبٍ أَوْ بُعْدٍ وَ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ قَبِلْتُ مِنْهُ زِیَارَتَهُ وَ شَفَّعْتُهُ فِی مَسْأَلَتِهِ بَالِغاً مَا بَلَغَ وَ أَعْطَیْتُهُ سُؤْلَهُ ثُمَّ لَا یَنْقَلِبُ عَنِّی خَائِباً وَ أَقْلِبُهُ مَسْرُوراً قَرِیراً عَیْنُهُ بِقَضَاءِ حَاجَتِهِ وَ الْفَوْزِ بِالْجَنَّهِ وَ الْعِتْقِ مِنَ النَّارِ وَ شَفَّعْتُهُ فِی کُلِّ مَنْ شَفَعَ خَلَا نَاصِبٍ لَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ آلَى اللَّهُ تَعَالَى بِذَلِکَ عَلَى نَفْسِهِ وَ أَشْهَدَنَا بِمَا شَهِدَتْ بِهِ مَلَائِکَهُ مَلَکُوتِهِ عَلَى ذَلِکَ،
ثُمَّ قَالَ جَبْرَئِیلُ یَا رَسُولَ اللَّه أَرْسَلَنِی إِلَیْکَ سُرُوراً وَ بُشْرَى لَکَ وَ سُرُوراً وَ بُشْرَى لِعَلِیٍّ وَ فَاطِمَهَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ إِلَى الْأَئِمَّهِ مِنْ وُلْدِکَ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ فَدَامَ یَا مُحَمَّدُ سُرُورُکَ وَ سُرُورُ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَهَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ الْأَئِمَّهِ وَ شِیعَتِکُمْ إِلَى یَوْمِ الْبَعْثِ ثُمَّ قَالَ صَفْوَانُ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَا صَفْوَانُ إِذَا حَدَثَ لَکَ إِلَى اللَّهِ حَاجَهٌ فَزُرْ بِهَذِهِ الزِّیَارَهِ مِنْ حَیْثُ کُنْتَ وَ ادْعُ بِهَذَا الدُّعَاءِ وَ سَلْ رَبَّکَ حَاجَتَکَ تَأْتِکَ مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ غَیْرُ مُخْلِفٍ وَعْدَهُ وَ رَسُولُهُ ص بِمَنِّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ.[1]
[1]. مصباح المتهجد، ج2،ص782.
محمد بن خالد طیالسی از سیف بن عمیره روایت کند که گفت: … سیف گوید: پس از صفوان پرسیدم و گفتم، علقمه بن محمد چنین خبری را از امام باقر علیه السلام به ما نرساند و فقط دعای زیارت را برایمان گفت. صفوان پاسخ داد: با سرورم امام صادق علیه السلام به این مکان آمدم و ایشان نظیر آنچه که اکنون ما در زیارتمان انجام دادیم رفتار نمود و پس از نمازی شبیه آنچه اکنون خواندیم، به هنگام وداع این دعا را خواند و همان سان که ما حضرت را وداع نمودیم، وداع کرد.
سپس صفوان به من گفت: امام صادق علیه السلام مرا فرمود: همواره به این دعا خوی بگیر و آن را بخوان و به آن زیارت نما و من در پیشگاه خدای تعالی برای هر که به این زیارت، زیارت نماید و به این دعا، از دور یا نزدیک دعا بخواند، ضامن هستم که زیارتش پذیرفته و پویشش سپاسنهاده و درودش دررسیده و نه درپرده مانده و حاجتش از سوی خداوند، هر چه باشد، برآورده خواهد بود و او را نومید مگذارد.
ای صفوان، این زیارت را به همین ضمانت از پدرم شنیدم و پدرم از علی بن حسین علیه السلام آن را ضمانت شده به همین تضمین از حسین، و حسین از برادرش حسن با همین تضمین و حسن از پدرش امیر المومنین علیه السلام به همین تضمین و امیر المومنین از رسول خدا ضمانت شده به همین تضمین و رسول خدا صلی الله علیه و آله ضمانت شده به همین تضمین از جبرئیل و جبرئیل از خدای عز و جل به همین تضمین شنید و خداوند بر ذات اقدسش عز و جل سوگند یاد کرده که:
هر که حسین علیه السلام را به این زیارت از دور یا نزدیک زیارت نماید و این دعا را بخواند، زیارتش را میپذیرم و حاجت او را، هر چه خواهد باشد، شفیع میگردم و خواسته اش را به وی عطا میکنم و سپس از نزد من دست خالی باز نمیگردد و او را شادماندل و خوشحال از برآورده شدن حاجتش و فوز یافتن به بهشت و رهایی از آتش باز میگردانم و شفاعت او را در حق هر کسی که برایش شفاعت جوید، مگر ستیزه جوی با ما اهل بیت، می پذیرم. خداوند به این سخن بر ذات اقدسش سوگند یاد نموده و ما را بر آنچه که فرشتگان ملکوتش بر آن گواهی دادند، به شهادت گرفته است.
سپس جبرئیل گفت: ای رسول خدا، خداوند مرا به شادمانی و مژده به تو و شادمانی و مژده به علی بن ابی طالب و فاطمه و حسن و حسین و امامان از سلاله تو تا روز قیامت، فرو فرستاد، پس ای محمد، سرور و شادمانی تو و شادمانی علی و فاطمه و حسن و حسین و امامان و شیعیان شما تا روز رستاخیز ادامه یابد. سپس صفوان به من گفت: امام صادق علیه السلام به من فرمود: ای صفوان، اگر حاجتمند گشتی، به این زیارت، هر کجا که بودی، زیارت کن و این دعا را بخوان و حاجتت را از خدایت درخواست کن که آن را از حضرتش درخواهی یافت و خداوند وعده اش به پیامبرش در منت نهادن بر او را زیر پای نمینهد و حمد و ثناء خدای راست.
آداب کامل خواندن زیارت عاشورا
برای خواندن هر ادعیه قرآنی، آداب و شرایط خاصی وجود دارد که رعایت آنها می‌تواند تاثیر قرائت دعا را بیشتر کند. در مورد زیارت عاشورا توصیه شده است که به صورت زیر عمل کنید.
- بهتر است که برای قرائت زیارت عاشورا، رو به قبله یا رو به مرقد امام حسین علیه السلام بنشینید.
- پیش از آنکه شروع به قرائت کنید، میتوانید ذکر الله اکبر را صد مرتبه بگویید.
- در مدت زمانی که دعای زیارت عاشورا را می‌خوانید، روی اعمال و رفتار خود مراقبت بیشتری داشته باشید.
- برای اینکه در هنگام قرائت زیارت عاشورا، خلوص نیت داشته باشید، بهتر است در حین قرائت با کسی صحبت نکنید و دعا را در خلوت خود بخوانید.
- زیارت عاشورا را تند نخوانید و در تلفظ صحیح کلمات و اِعراب آن دقت کنید.
- دعای زیارت عاشورا را به طور کامل از اول تا آخر صد لعن قرائت کنید.
- برای قرائت زیارت عاشورا، بهتر است که دو رکعت نماز هدیه به حضرت اباعبدالله علیه السلام خوانده شود و بعد از خواندن نماز بهتر است تا ۱۰۰ مرتبه ذکر الله اکبر بگویید.
- لعن و سلام را صد مرتبه عنوان کنید.
- بعد از اتمام زیارت عاشورا، دو رکعت نماز زیارت بخوانید.
- برای برآوردن حاجات، چله زیارت عاشورا بی‌نظیر است.
- بهتر است قرائت چله را از روز چهارشنبه آغاز کنید.
- تاکید می‌شود که قرائت این ادعیه در حد فاصل طلوع و غروب آفتاب انجام شود.
- برای چله زیارت عاشورا، هر روز صدقه‌ای برای سلامتی مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف در نظر بگیرید.
شیوه قرائت زیارت عاشورا
اگرچه توصیه می‌شود، زیارت عاشورا را به صورت کامل تلاوت کنید و عبارت لعن و سلام را صد مرتبه تکرار کنید اما خواندن زیارت عاشورا عملی مستحب است. بنابراین اگر شرایط لازم برای خواندن کامل آن را ندارید، میتوانید لعن و سلام را همان یک مرتبه تکرار کنید. یک راه خیلی راحت برای بهره‌مندی از ثواب زیارت عاشورا این است که از کارت قرائت زیارت عاشورا استفاده کنید. در واقع با اسکن کد QR در گوشی شما، این زیارت برای شما پخش می‌شود.
کلام آخر
خواندن ادعیه و دعاهای قرآنی، چه مستحب چه واجب، می‌تواند اثرات معنوی بسیاری روی زندگی شما داشته باشد. بنابراین تاکید می‌شود تا جایی که میتوانید در خواندن این ادعیه استمرار داشته باشید تا اثرات گهربار آن را در زندگی خود مشاهده کنید. یکی از این دعاهای پر خیر و برکت، زیارت عاشورا است که در این مقاله از سایت خدمتگزاران درباره ثواب و خواص زیارت عاشورا مطالبی ارائه کردیم.
برای مطالعه و مشاهده مطالب خدمتگزاران میتوانید به فهرست مطالب در زیر مراجعه نمایید.
فهرست مطالب محرم فهرست مطالب فاطمیه فهرست مطالب نیمه‌شعبان فهرست مطالب غدیر کتابخانه خدمتگزاران
