وحدت اسلامی و فاطمیه – مجموعه مقالات فاطمیه

وحدت اسلامی و فاطمیه – وحدت قربان گاه دین نیست !

وحدت اسلامی و فاطمیه، موضوعی است که در روزگار ما اگر کسی سخنی از وحدت به میان آورد اولین پرسش مخاطبان از فواید و ضرورت وحدت خواهد بود. بحث اساسی درباره امامت است. که در طول تاریخ از مهمترین مسئله در اعتقادات شیعه محسوب می شود. در این مقاله به بررسی “وحدت قربانگاه دین نیست” پرداخته است.

وحدت اسلامی و فاطمیه – وحدت قربان گاه دین نیست!

در روزگار ما اگر کسی سخن از موضوع خاصی به میان آورد، اولین پرسش مخاطبان از فواید و ضرورت بحث خواهد بود. بحث درباره ی مسئله ی امامت، حوادث صدر اسلام و رخدادهای زندگانی حضرت زهرا (سلام الله علیها) از جمله ی آن مطالبی است که همیشه در طول تاریخ شیعه، مورد بحث و تحلیل علمای بزرگ و دل سوختگان این مکتب قرار گرفته است.

زیرا این مسائل مهمترین ارکان اعتقادات شیعه را تشکیل می دهد، چه آنکه تحلیل و بررسی آن حوادث، گره خورده با عمیق ترین اعتقادات شیعه و هدایتگری است همیشگی به سوی حقیقت دین و راه نجات از گمراهی. رخدادهای زندگانی سرور بانوان دو عالم، درست نقطه ی جدایی و دوگانگی مذهب شیعه و مکتب خلفاست و بنابر ضرورت، بر تمام شیعان حضرت امیر علی بن ابی طالب (علیه السلام) لازم است که مهمترین حوادث مذهب خود و ریشه ی اعتقادات شیعه را درست بشناسند و با تحلیل آن حوادث هر چند ناگوار، پرده ی ابهام از معارف دین برکشند.

زیرا با شناخت این حقایق و معارف دینی است که انسان در این دنیا، راه سعادت و کامیابی را یافته و برای نیل به کمال، حرکت می کند. با وجود چنین مرتبه ای از اهمیت در مورد این بحث، عده ای با به میان کشیدن این مطالب و تحلیل آن حوادث مخالفت می کنند.

این عده از افراد، حفظ آرامش و وحدت دنیای اسلام و پرهیز از تفرقه و تنش در میان مسلمانان را دلیل مخالفت خود بیان می کنند و معتقدند، دامن زدن به بحث های مرتبط با صدر اسلم، مثل شهادت حضرت زهرا (سلام الله علیها) ما را از اتحاد و یکپارچگی بین مسلمانان دور می کند و مسلمانان پیرو خلفا را می آزارد و لذا جامعه ی شیعه باید از طرح این گونه مسائل خودداری کند و همت خود را بر اتحاد با سایر فرق اسلامی بگذارد.

حتی گاهی بعضی از نظریه پردازان در مورد وحدت پارا از این هم فراتر گذاشته و با طرح مسائلی که هویت شیعه را از بین می برد و به ارکان آن ضربه وارد می کند به دنبال پیدا کردن وحدت هستند! که برای نمونه به بعضی از این گفته ها اشاره می کنیم:

 اگر مذاهب اسلامی. . . حرمت و احترام و حقوق یکدیگر را محترم داشته و احتمال وجود سهمی از حق را در مذهب مخالف خود بدهند و تمام حق را نزد خود و تمام ضلالت را نزد دیگران نینگارند، و در عین دفاع از مبانی مذهبی و تمجید از بزرگان خویش به طعن اعتقادات و سب و لعن معاریف دیگر نپردازند، بدون شک هیچ دشمن خارجی و هیچ حربه ای نمی تواند خلعی در بین آنان پدید آورد!!

(صابر ادراک، ویژه نامه ی هفته (گاه نامه ی امور فرهنگی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران. ش1. ص23)

اگر بخواهیم که تقریب یا وحدت یا ائتلاف. . . انجام پذیرد باید صدا سیما، رسانه های جمعی، روزنامه ها، گویندگان و نویسندگان ما در نوشته ها و اظهاراتشان رعایت بعضی مسائل را بکنند.

در روضه خوانی ها (مخصوصا ایام فاطمیه) آن چه که احساسات اهل سنت را جریحه دار می کند. . . در مجامع عمومی گفته نشود و این رویه را از. . . مجامع رسمی مان حذف کنیم. . . بنده ادعا و اثبات میکنم که آنچه که به وسیله ی صدا سیما، روزنامه ها، کتاب ها یا منبرها باعث جریحه دار شدن احساسات دینی اهل سنت می شود حرام است!!!!

(محمد جواد حجتی کرمانی، مقاله ی مندرج در مجله ی ندای وحدت. ش4. زمستان 79)

خلاصه و نتیجه سخن ما در این مقال این است که . . . مسلمین نباید از اختلاف سران خود در چهارده قرن پیش سخن به میان آورند، تا چه رسد به اختلافاتی که بعدا در میان آنها پیدا شده است!!!!

(سید جواد مصطفوی: مقاله ی وحدت در نهج البلاغه، مندرج در “کتاب وحدت” ص144)

تمام عبارت هایی که حاکی از چنین مطالبی است، نشان می دهد که گویندگان و نویسندگان آنها در صدد نادیده گرفتن واقعیت ها و تسامح و چشم پوشی از اصلی ترین رکن تشیع هستند. مفهوم این گونه اظهار نظرها، کوتاه آمدن از حقیقت دین و قربانی کردن آن در پای وحدت است.

زیرا با کنار گذاشتن این حقایق، واجماع فرق اسلامی بر باطل هر چند که شاید(!) وحدتی حاصل شود، اما این وحدت، وحدت بر باطل است و راه سعادتمندی بشر را برای همیشه به خطر می اندازد.

زیرا مطلق وحدت چیز پسندیده ای نیست و باید دقت شود که در چه امری خواهان اتحاد و وحدت هستیم. برای فهم معنای وحدت و پیدا کردن ریشه ی آن به سراغ سخنان برخی از بزرگان دین می رویم. شهید استاد مطهری در مقدمه ی کتاب امامت و رهبری به قلم خود در مورد وحدت اسلامی چنین می نویسد:

وحدت اسلامی و فاطمیه – مفهوم اتحاد اسلامی

مفهوم اتحاد اسلامی که در صدسال اخیر میان علما و فضلا مومن و روشنفکر اسلامی مطرح است، این نیست که فرقه های اسلامی به خاطر اتحاد اسلامی از اصول اعتقادی و غیر اعتقادی خود صرف نظر کنند و به اصطلاح، مشترکات همه ی فرق را بگیرند و مختصات همه را کنار بگذارند، چه این کار نه منطقی است و نه عملی.

چگونه ممکن است از پیروان یک مذهب تقاضا کرد که به خاطر مصلحت حفظ وحدت اسلامی و مسلمین، از فلان اصل اعتقادی یا عملی خود که به هر حال به نظر خود آن را جزء متن اسلام می دانند، صرف نظر کنند؟ در حکم این است که از او بخواهیم به نام اسلام از جزئی از اسلام چشم بپوشند! ما خود شیعه هستیم و افتخار پیروی اهل البیت (علیهم السلام) را داریم، کوچکترین چیزی حتی یک مستحب یا مکروه کوچک را قابل مصالحه نمی دانیم

نه توقع کسی را در این زمینه می پذیریم و نه از دیگران انتظار داریم که به نام مصلحت و به خاطر اتحاد اسلامی از یک اصل از اصول خود دست بردارند… به هر حال طرفداری از تز اتحاد اسلامی ایجاب نمی کند که در گفتن حقایق کوتاهی شود. آنچه نباید صورت گیرد، کارهایی است که احساسات و تعصبات و کینه های مخالف را برمی انگیزد، اما بحث علمی سر و کارش با عقل است و منطق است نه عواطف و احساسات

حال به سراغ سخنان یکی دیگر از بزرگان علم، علامه سید مرتضی عسکری میرویم که در مقاله ای به نام حماسه غدیر در صفحات 506و 507 چنین می نویسند: اگر گذشتگان به نام حفظ قرآن، از نوشتن حدیث پیامبر (صلی الله علیه و آله) و نشر آن منع نمودند، امروز به نام خفظ وحدت اسلامی از بحث در سیره و حدیث پیغمبر (صلی الله علیه و آله) و تاریخ صحابه منع می کنند.

امروز نیز چنین اقتضا می کند که به نام حفظ وحدت اسلامی، خواهان بستن در بحث و تحقیق گردند. آری، پیروی از این سیاست اقتضا می کند که در علم و تحقیق را ببندند، اما دین اقتضا می کند که در علم و تحقیق باز باشد.

بحث نکنید! شگفتا! جمله ی زیان آوری است! آبا بحث نکنید برابر با در پی علم نروید نیست! در سیره و حدیث و تاریخ بحث نکنید، یعنی در پی علم آنها نباشید! زیان آور است که به اسم دین می گویند بحث نکنید! برای چه ترک بحث و تحقیق کنیم؟ برای حفظ وحدت مسلمانان؟! آیا با ترک بررسی و تحقیق، آن همه اختلاف بین مسلمانان در آراء و افکار و احکام بر طرف می شود یا به جا می ماند؟ 

آری، همان طور که از سخنان بالا بدست می آید برداشتی که بعضی از به ظاهر دلسوزان دین، از وحدت اسلامی خواسته یا نا خواسته دارند، اشتباه است و شیعه به هیچ وجه از آن جریانات شوم صدر اسلام و مسئله ی شهادت حضرت صدیقه ی کبری (سلام الله علیها) نخواهد گذاشت، زیرا حوادث زندگانی آن یگانه بانو و شهادت ایشان، از محکمترین برهان های شیعه بر حقانیت خویش و ضلالت دیگر فرق است.

آری، در آن مدینه ی تیره و تاریک که پر فتنه ترین دوران خود را می گذاراند، در آن مدینه ای که اکثر صحابه ی بزرگ به ظاهر مسلمان، بر غصب خلافت حضرت امیر (علیه السلام) با هم توافق کردند، در آن جو خفقانی که به مدینه حاکم شده بود و تشخیص حق و باطل بسیار دشوار می نمود، شخصیی چون فاطمه (سلام الله علیها) می بایست که همچون روشنگری که در آن خطا راه ندارد، حق را از باطل تمیز دهد. شخصیتی که تمام اهل مدینه از پیامبر خویش شنیده بودند که او سرور زنان دو عالم است و رضایت و غضب خدا در قبال رضایت و خشنودی اوست.

شخصیتی که به پرهیزگاری و عفت شهره ی مدینه بود و همه می دانستند که در افعال و گفتار او هیج خطایی نیست. و اگر نبود خطبه فدک، اگر نبود استنصار شبانه ی آن بانو، اگر نبود شهادت مظلومانه ی ایشان و قبر بی نشان دختر پیغمبر خاتم (صلی الله علیه و آله) ذره ای از دین اسلام به دست ما نمی رسید و راه سعادت بشر برای همیشه در صفحات تاریک تاریخ، گم می شد. اگر در ترویج فرهنگ فاطمی و ایام فاطمیه کوچکترین کوتاهی شود، بزرگترین نشانه ی حقیقت و پرچم هدایت بر زمین می افتد و مرز میان حق و باطل از بین می رود.