غدیر از نگاه اهل بیت علیهم السلام
غدیر از نگاه اهل بیت علیهم السلام (غدیر در کلام و سیره ائمه اطهار علیهم السلام)
واقعه غدیرخم به عنوان بزرگترین اجتماع سرنوشت ساز به هدف تعیین جانشینی رسول الله صلی الله علیه و آله شناخته می شود. در مقاله غدیر از نگاه اهل بیت علیهم السلام این واقعه مهم تاریخی و اسلامی در احادیثی از ائمه علیهم السلام بررسی شده است.
عید آسمانی
امام رضا علیه السلام فرمود: پدرم به نقل از پدرش امام صادق علیه السلام نقل کرد که فرمود: روز غدیر در آسمان مشهورتر از زمین است. (مصباح المتهجد)
عید بی نظیر
مولا علی علیه السلام: امروز (عید غدیر) روز بس بزرگی است. در این روز گشایش رسیده و منزلت (کسانی که شایسته آن بودند) بلندی گرفت و برهان های خدا روشن شد و از مقام پاک با صراحت سخن گفته شد و امروز روز کامل شدن دین و روز عهد و پیمان است. (بحارالانوار جلد 97 صفحه 116)
عید پر برکت
امام صادق علیه السلام: به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعی «روز غدیر» را می شناختند، فرشتگان روزی ده بار با آنان مصاحفه میکردند و بخشش های خدا به کسی که آن روز را شناخته، قابل شمارش نیست. (مصباح المتهجد)
عید فروزان
امام صادق علیه السلام: روز غدیر خم در میان روزهای عید فطر و قربان و جمعه همانند ماه در میان ستارگان است. (اقبال سید بن طاووس)
یکی از چهار عید الهی
امام صادق علیه السلام: هنگامی که روز قیامت برپا شود چهار روز به سرعت به سوی خدا میشتابد همانطور که عروس به حجله اش به سرعت میرود، روز عید فطر و قربان و جمعه و روز غدیر خم. ( اقبال سید بن طاووس )
روز پیام و ولایت
رسول خدا صلی الله علیه وآله در روز غدیر فرمود: ای مسلمانان ! حاضران به غایبان برسانند، کسی را که به من ایمان آورده و مرا تصدیق کرده است، به ولایت علی سفارش میکنم، آگاه باشید ولایت علی، ولایت من است، و ولایت من، ولایت خدای من است. این عهد و پیمانی بود از طرف پروردگارم که فرمان داد تا به شما برسانم. (بحارالانوار جلد 37 صفحه 141 حدیث 35)
روز اطعام
امام صادق علیه السلام: عید غدیر، روزی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله علی علیه السلام را به عنوان پرچمدار برای مردم برافراشت و فضیلت او را در این روز آشکار کرد و جانشین خود را معرفی کرد، بعد به عنوان سپاسگذاری از خدای بزرگ آن روز را روزه گرفت و آن روز، روز روزه داری و عبادت و طعام دادن و به دیدار برادران دینی رفتن است.
آنروز روز کسب خشنودی خدای مهربان و به خاک مالیدن بینی شیطان است. (وسائل الشیعه جلد 7 صفحه 328، ضمن حدیث 12)
روز هدیه
مولا علی علیه السلام «در خطبه روز عید غدیر» فرمود: وقتی که به همدیگر رسیدید همراه سلام، مصاحفه کنید، و در این روز به یکدیگر هدیه بدهید، این سخنان را هرکه بود و شنید، به آن که نبود برساند، توانگر به سراغ مستمند برود، و قدرتمند به یاری ضعیف، پیامبر مرا به این چیزها امر کرده است. ( وسائل الشیعه جلد 7 صفحه 327 )
روز سپاس و شادی
امام صادق علیه السلام: عید غدیر، روز عبادت و نماز و سپاس و ستایش خداست و روز سرور و شادی است به خاطر ولایت ما خاندان که خدا بر شما منت گذارد و من دوست دارم که شما آن روز را روزه بگیرید. ( وسائل الشیعه جلد 7 صفحه 328 حدیث 13 )
امام صادق علیه السلام: عید غدیر، روز عید و خوشی و شادی است و روز روزه داری به عنوان سپاس نعمت الهی است. ( وسائل الشیعه جلد 7 صفحه 326 حدیث 10 )
روز درود و برائت
حسن بن راشد گوید به امام صادق علیه السلام گفتم: آیا مسلمانان به جز آن دو عید، عید دیگری هم دارند؟ فرمود: بله، بزرگترین و بهترین عید. گفتم: کدام روز است؟ فرمود: روزی که امیر مومنان علی علیه السلام به عنوان پرچمدار مردم منصوب شد.
گفتم: فدایت شوم در آن روز سزاوار است، چه کنیم؟ فرمود: روزه بگیر و درود بر محمد و آل او بفرست و از ستمگران به آنان برائت بجوی، زیرا پیامبران به جانشینان دستور می دادند که روزی را که جانشین انتخاب میشود، عید بگیرند. (مصباح المتهجد)
روز ذکر خدا و درود بر پیامبر صلی الله علیه و آله
امام صادق علیه السلام: ارزش عمل (عبادت) در روز عید غدیر برابر با هشتاد ماه است، و شایسته است آن روز ذکر خدا و درود بر پیامبر صلی الله علیه وآله زیاد شود، و مرد بر خانواده خود توسعه دهد. (وسائل الشیعه جلد 7 صفحه 325 حدیث 6)
روز دیدار
امام هادی علیه السلام به ابواسحاق فرمود: در روز غدیر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله برادرش علی علیه السلام را بلند کرد و به عنوان پرچمدار (و فرمانده) مردم و پیشوای بعد از خودش معرفی کرد.
ابواسحاق گفت: عرض کردم، فدایت شوم راست فرمودی.به خاطر همین به زیارت و دیدار شما آمدم، گواهی میدهم که شما حجت خدا بر مردم هستی. (وسائل الشیعه جلد 7 صفحه 324 حدیث 3)
روز تکبیر
امام رضا علیه السلام: کسی که در روز غدیر مومنی را دیدار کند، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد می کند و قبرش را توسعه می دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زیارت می کنند و او را به بهشت بشارت می دهند. (اقبال الاعمال)
روزه غدیر
امام صادق علیه السلام: روزه روز غدیر خم با روزه تمام عمر جهان برابر است. یعنی اگر انسانی همیشه زنده باشد و همه عمر را روزه بگیرد، ثواب او به اندازه ثواب روزه عید غدیر است. (وسائل الشیعه جلد 7 صفحه 324 حدیث 4)
روز تبریک و تبسم
امام رضا علیه السلام: عید غدیر روز تبریک و تهنیت است. هریک به دیگری تبریک بگوید، هر وقت مومنی برادرش را ملاقات کرد، چنین بگوید: حمد و ستایش خدایی را که به ما توفیق چنگ زدن به ولایت امیرمومنان مولا علی علیه السلام را عطا کرد. آری عید غدیر روز لبخند زدن به چهره مردم با ایمان است.( اقبال الاعمال )
پیامبر صلی الله علیه و آله و ولایت علی علیه السلام
ابو سعید گوید: در روز غدیر خم رسول خدا صلی الله علیه و آله دستور داد: منادی ندا دهد که: برای نماز جمع شوید. بعد دست علی علیه السلام را گرفت و بلند کرد و فرمود: خدایا کسی که من مولای اویم پس علی هم مولای اوست، خدایا دوست بدار کسی را که علی را دوست بدارد و دشمن بدار کسی را که با علی دشمنی کند. (بحارالانوار جلد 37 صفحه 112 حدیث 4)
زندگی پیامبر گونه
رسول خدا صلی الله علیه وآله: کسی که میخواهد زندگی و مرگش همانند من باشد و در بهشت جاودانه ای که پروردگارم به من وعده کرده، ساکن شود، ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام را انتخاب کند، زیرا او هرگز شما را از راه هدایت بیرون نبرده و به گمراهی نمی کشاند.( الغدیر جلد 10 صفحه 278 )
پیامبر صلی الله علیه و آله و امامت علی علیه السلام
جابربن عبدالله انصاری گوید: از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم که به علی بن ابی طالب علیه السلام فرمود: ای علی، تو برادر و وصی و وارث و جانشین من در میان امت من در زمان حیات و بعد از مرگ منی، دوستدار تو دوستدار من و دشمن و کینه توز تو دشمن من است. (امالی شیخ صدوق)
ولایت جاودانه
امام کاظم علیه السلام: ولایت علی علیه السلام در کتابهای همه پیامبران ثبت شده است و هیچ پیامبری مبعوث نشده، مگر با میثاق نبوت محمد صلی الله علیه و آله و امامت علی علیه السلام. (سفینه البحار جلد 2 صفحه 691)
ولایت و توحید
رسول خدا صلی الله علیه وآله: ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام ولایت خداست، دوست داشتن او عبادت خداست، پیروی کردن او واجب الهی است و دوستان او دوستان خدا و دشمنان او دشمنان خدایند، جنگ با او، جنگ با خدا و صلح با او، صلح با خدای متعال است. (امالی شیخ صدوق)
روز ناله و نومیدی شیطان
امام باقر علیه السلام از پدر بزرگوارش امام صادق علیه السلام نقل کرده است که فرمود: شیطان دشمن خدا چهار بار ناله کرد: روزی که مورد لعن خدا واقع شد و روزی که به زمین هبوط کرد و روزی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مبعوث شد و روز عید غدیر.( قرب الاسناد)
ولایت علوی دژ توحید
حضرت محمد صلی الله علیه وآله: خداوند میفرماید: ولایت علی بن ابی طالب دژ محکم من است، پس هرکس داخل قلعه من گردد، از آتش دوزخم محفوظ خواهد ماند. (جامع الاخبار صفحه 52 حدیث 7)
جانشین پیامبر
رسول خدا صلی الله علیه و آله: ای علی من شهر علمم و تو درب آن هستی، به شهر جز از راه درب آن وارد نشوند، تو پیشوای امت من و جانشین من در این شهری، کسی که اطاعت تو کند سعادتمند است، و کسی که تو را نافرمانی کند، بدبخت است، و دوستدار تو سود برده و دشمن تو زیان کرده است. (جامع الاخبار صفحه 52 حدیث 9)
اسلام در سایه ولایت
امام صادق علیه السلام: سنگ های زیر بنای اسلام سه چیز است: نماز، زکات و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دیگری درست نمیشود. (اصول کافی جلد 2 صفحه 18)
اعلان امر ولایت علی علیه السلام
امام باقر علیه السلام فرمود: چون جبرئیل بر رسول خدا صلی الله علیه و آله در حجه الوداع با [دستور] اعلان امر علی بن ابیطالب علیه السلام فرود آمد [و این آیه را نازل کرد که]: «ای پیامبر آن چه از پروردگارت بر تو فرود آمده است [ به مردم ] برسان تا آخر آیه.
سوره مائده آیه 67 » فرمود: پیامبر سه روز [از ابلاغ این امر الهی] درنگ نمود تا این که به جحفه رسید و در آن جا نیز از بیم مردم دست او [ علی علیه السلام را به عنوان امام بعد از خود ] بالا نگرفت.
چون در جحفه روز غدیر در مکانی به نام مهیعه فرود آمد، [برای اجتماع مردم] ندا در داد: نماز برپا میشود. مردم جمع شدند و پیامبرصلی الله علیه و آله فرمود: چه کسی از شما بر شما سزاوارتر است ؟
فرمود: با صدای بلند گفتند: خدا و پیامبرش. برای مرتبه دوم [این سخن] را فرمود و آنان گفتند: خدا و پیامبرش. در مرتبه سوم نیز [این سخن] را فرمود و آنان گفتند: خدا و پیامبرش.
سپس دست علی علیه السلام را گرفت و فرمود: کسی که من مولای او هستم علی مولای اوست. خدایا دوست بدار کسی که او را دوست می‌دارد و دشمن بدار کسی که با او دشمنی می‌ورزد، یاری نما کسی که او را یاری می‌کند، واگذار کسی را که به یاری او نشتابد؛ زیرا او از من است و من از او هستم و [منزلت] او در برابر من همانند منزلت هارون نسبت به موسی است، جز آن که پیامبری بعد از من نیست. (تفسیر العیاشی جلد 1 صفحه 332)
امام پرهیزکاران
امام صادق علیه السلام فرمود: با فرود آمدن ولایت [دستور اعلان ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام] رسول خدا صلی الله علیه و آله در غدیر خم فرمود: به علی علیه السلام با خطاب امیرالمؤمنین سلام کنید.
گفتند: آیا این [دستور] از جانب خدا و پیامبرش است ؟ فرمود: آری بحق از جانب خدا و پیامبرش است. سپس فرمود: او امیر مؤمنان است، امام پرهیزگاران و پیشوای پیشانی سپیدان است.
روز قیامت خدا او را بر صراط می‌نشاند و دوستانش را وارد بهشت می‌کند و دشمنانش را وارد آتش[دوزخ]. و خداوند صاحب عزت و جلال [این آیه را فرستاد]: « و سوگندها را پس از استواری آنها مشکنید… ( سوره نحل آیه 91 » تفسیر القمی جلد 1 صفحه 389)
عمامه پیامبر صلی الله علیه و آله
امیرالمومنین علی علیه السلام فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله روز غدیر خم [بر سر من] عمامه‌ای (عمامه به منزلت قدرت و سلطنت {الهی} است، بحارالانوار جلد 50 صفحه 30 ) نهاد و یک سوی آن را بر شانه‌ام افکند و فرمود: خداوند در روز [غزوه های] بدر و حنین مرا به فرشتگانی که عمامه بر سر داشتند یاری نمود و این عمامه حد فاصل میان مسلمانان و مشرکان است. (شرح‌الاخبار فی فضائل الائمهالاطهار علیهما السلام جلد1 صفحه 321)
ولایت علی علیه السلام
امام باقر علیه السلام فرمود: خداوند صاحب عزت و جلال، پیامبرش را به ولایت علی علیه السلام فرمان داد و بر او [این آیه را] فرو فرستاد:« جز این نیست که ولی شما خدا و پیامبر است تا آخر آیه سوره مائده آیه 55 » و ولایت صاحبان امر [ائمه اطهار علیهم السلام] را واجب فرمود. مردم نمی‌دانستند که آن [ولایت] چیست.
از این رو خداوند محمد صلی الله علیه و آله را فرمان داد تا ولایت را برای آنان تفسیر کند، همانگونه که نماز و زکات و روزه و حج را برای آنان تفسیر کرد. چون آن [دستور به اعلام ولایت امیرالمومنین علیه السلام] از جانب خدا [فرود] آمد، سینه رسول خداصلی الله علیه وآله از آن به تنگ آمد و بیمناک شد که [مردم] از دین خود برگردند و به تکذیب او بپردازند.
پس سینه‌اش به تنگ آمد و به پروردگار عزیز و شکوهمندش بازگشت. و خداوند بر او وحی فرمود: «ای فرستاده، آنچه بر تو نازل شده است [به مردم] برسان و و اگر چنین نکنی پیامبری او را نرسانده‌ای و خداوند تو را از [خطرات احتمالی] مردم نگاه می‌دارد.
سوره مائده آیه 67» [و از آن پس، پیامبر صلی الله علیه و آله] فرمان خداوند را که یادش والاست اظهار نمود و به [اعلان] ولایت علی علیه السلام در روز غدیرخم قیام فرمود و ندای برپایی نماز را [برای تجمع مردم] سر داد و مردم حاضر را فرمان داد تا [ولایت امیرالمومنین علیه السلام را] به غایبان برسانند.(تفسیر الصافی جلد 2 صفحه 52 – 53)
فرمان خدا
امام صادق علیه السلام به نقل از پدران گرامی خود فرمود: چون رسول خدا صلی الله علیه و آله علی علیه السلام را در روز غدیر خم [به امامت و ولایت] منصوب نمود و فرمود هر که من مولای اویم علی مولای اوست، و این رویداد در شهرها منتشر شد.
[مردی به نام] نعمان بن حرث فهری نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و گفت: تو از جانب خدا ما را دستور دادی که شهادت دهیم که خدایی جز خدای یکتا نیست و این که تو پیامبر خدا هستی، و نیز ما را به جهاد و حج و روزه و نماز و زکات فرمان دادی و ما [همه] اینها را از تو پذیرفتیم.
اما تو به اینها بسنده نکردی تا اینکه این جوان را منصوب [به امامت و ولایت] کردی و گفتی: هر که من مولای اویم علی مولای اوست. [حالا برایم بازگو که] این از جانب توست یا فرمانی از جانب خداست؟ فرمود: سوگند به خدای یکتایی که جز او خدایی نیست، این از جانب خداست.
نعمان بن حرث از آن حضرت روی برگردانید و گفت: خدایا اگر حقیقتاً این [امر] از جانب توست، سنگی از آسمان بر ما فرود ببار! [چیزی نگذشت که] خداوند سنگی بر سرش پرتاب کرد و او را بکشت، و خدای تعالی[این آیه را] فرو فرستاد: «تقاضاکننده‌ای تقاضای عذابی را کرد که تحقق یافت.» (سوره معارج تفسیر مجمع‌البیان جلد 5 صفحه 352)
خطبه وسیله
امیرالمؤمنین علی علیه السلام در یکی از خطبه‌های خود به نام خطبه الوسیله میفرماید: «رسول خدا صلی الله علیه و آله عازم حجه‌الوداع شد، تا این که به غدیرخم رسید. با دستور آن حضرت چیزی همانند منبر [از جهاز شتران] برای وی ساختند.
سپس بر فراز آن رفت و دستم را گرفت [و بالا برد] تا بدانجا که سپیدی زیر بازوانش آشکار شد و با صدای بلند در آن اجتماع [عظیم] فرمود: کسی که من مولای اویم علی مولای اوست؛ خدایا دوستدار او را، دوست بدار و کسی را که با او دشمنی ورزد دشمن بدار. و [بدین گونه] ولایت خدا بر ولایت من و دشمنی خدا بر دشمنان من قرار گرفت.
و در آن روز خدای صاحب عزت و جلال [این آیه را] فرو فرستاد: «امروز دینتان را برایتان کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام ساختم و اسلام را [به عنوان] دین برایتان پسندیدم. سوره مائده آیه 3» پس ولایت من، کمال دین و خشنودی پروردگار بلند یاد [و مرتبه] قرار گرفت. (الکافی جلد 8 صفحه 27)
برترین عید
فرات [کوفی] گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم: فدایت شوم، آیا مسلمانان عیدی برتر از عید فطر و قربان و روز جمعه و روز عرفه دارند ؟ فرمود: آری [عیدی دارند که] برتر و بزرگتر و ارجمندترین آنها نزد خدای تعالی است، و آن روزی است که خداوند در آن دین را کامل کرد و بر پیامبرش [این آیه را] فرو فرستاد: « امروز دین شما را کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را [به عنوان] دین برای شما پسندیدم. سوره مائده آیه 3»
گفتم: آن چه روزی است؟ فرمود: هر یک از پیامبران بنی‌اسرائیل که می‌خواست برای جانشین بعد از خود پیمان وصایت و پیشوایی برگیرد، روزی که بدین کار اقدام می‌کرد آن را روز عید قرار می‌داد، و آن [روز غدیر] روزی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله علی علیه السلام را پیشوای مردم قرار داد و درباره وی نازل شد آنچه [در شأن حضرتش] نازل شد و در آن [روز] دین را کامل کرد و نعمت را بر مؤمنان تمام گردانید…. [فرات] گوید:
گفتم: آن روز چه عملی سزاوارتر است که انجام دهیم؟ فرمود: آن، روز عبادت و نماز و شکرگزاری و ستایش خدای تعالی است و [روز] شادمانی به نعمت ولایت ماست که خداوند به شما ارزانی داشته است، و من دوست می‌دارم که آن روز را روزه بگیرید. (تفسیر فرات الکوفی صفحه 118)
روز عید و شادمانی
عمار بن حریز گوید: روز هجدهم ذیحجه خدمت امام صادق علیه السلام رسیدم و ملاحظه کردم که ایشان روزه دار هستند. آن حضرت فرمود: این روزی بزرگ است که خداوند حرمت آن را بر مؤمنان بزرگ شمرده، دین را برای آنان در آن روز کامل و نعمت را بر آنان تمام کرده و عهد و میثاقی را که از آنان برگرفته تجدید کرده است.
گفته شد: روزه این روز چه ثوابی دارد ؟ فرمود: آن، روز عید و شادمانی و سرور است و [روز] روزه گرفتن برای شکرگزاری خدای تعالی است و روزه آن با [روزه] شصت ماه از ماه های حرام برابری می‌کند…. (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد صفحه 680 )
روز عید و شادمانی
امیرالمؤمنین علیه السلام [ در ضمن حدیثی طولانی در توصیف روز غدیر] فرمود: امروز روزی است بلند مرتبه، که در آن گشایش روی داد و درجه‌ها بلند و دلایل آشکار گشت. و آن، روز آشکارساختن مقام پیراسته [ امامت و ولایت ] است، روز کمال دین است، روز پیمان برگرفته شده [در عالم زر] و روز شاهد و مشهود است، روز آشکاری پیمانها از دورویی و ناباوری است، روز بیان حقائق ایمان است.
روز خواری شیطان است، روز دلیل و برهان است، این روز جدایی است که آن را دروغ می‌پنداشتید، این روز ساکنان عالم قدس است که از آن رو گردانید، این روز هدایت و روز آزمایش بندگان است، روز راهنمایی طالبان [هدایت] است، روز آشکارساختن چیزها [کینه‌ها]یی است که در سینه‌ها نهفته و روز هویدا شدن امور ناپیداست…
در برخورد با یکدیگر [در این روز] دست یکدیگر را بفشارید و نعمت [بزرگ ولایت] را به هم تبریک بگویید و حاضر به غائب و شاهد به دور مانده [فضیلت این روز را] برساند و توانگر از تهیدست و توانا از ناتوان دستگیری کند، که اینها را رسول خدا صلی الله علیه و آله به من فرمان داده است. (بحارالانوار جلد 97 صفحه 116 – 118 )
نعمت بزرگ ولایت
محمد بن ابی نصر گوید: ما در محضر امام رضا علیه السلام بودیم و مجلس مالامال از مردم بود. صحبت از روز غدیر به میان آمد و برخی از مردم آن را انکار ورزیدند. امام رضا علیه السلام فرمود: پدرم از پدرش برایم روایت نمود که: روز غدیر در آسمان پرآوازه تر از آن در زمین است.
تا آنجا که فرمود: ای فرزند ابی نصر، هر جا که باشی، روز غدیر نزد [بارگاه] امیرالمؤمنین علیه السلام حضور یاب، زیرا که خدای تعالی [ در آن روز ] گناه شصت سال مرد و زن مؤمن و مسلمان را می‌آمرزد و دو برابر آنچه را که در ماه رمضان و شب قدر و شب [عید] فطر [از عذاب دوزخ] رهایی بخشیده [از عذاب] می‌رهاند.
هر دِرهم که در آن روز به برادران آگاهت [به مقام امیرالمؤمنین علیه السلام] ببخشی برابر با هزار درهم است. پس در این روز بر برادرانت نیکی و احسان کن و هر مرد و زن مؤمنی را [تا می‌توانی] شادمان ساز…
به خدا سوگند که اگر مردم فضیلت این روز را به حقیقت آن می‌دانستند، هر آینه فرشتگان هر روز ده مرتبه با ایشان مصافحه میکردند و اگر بیم آن نداشتم که سخن به درازا کشد، از فضیلت این روز [سخن می‌گفتم] و از آنچه که خدای صاحب عزت و جلال به کسی که [حق] آن را بشناسد بخشیده است، بدان گونه یاد می‌کردم که به شماره نیاید. (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد صفحه 680 – 681)
فضیلت غدیر
عماره بن جُوین عبدی گوید: روز هجدهم ذیحجه به خدمت امام صادق علیه السلام رسیدم… آن حضرت فرمود: در این روز دو رکعت نماز وارد است که در هر موقع روز می‌توان آن را به جا آورد، و وقت فضیلت آن نزدیک ظهر است. و آن ساعتی است که امیرالمؤمنین علیه السلام در غدیرخم به مقام ولایت و امامت منصوب شد، و این از آن روست که در آن وقت [مسلمانان] به منزل [غدیرخم] نزدیک شده بودند.
پس کسی که در آن هنگام دورکعت نماز گزارد و سپس به سجده رود و خدای عزوجل را صد مرتبه شکر کند و بعد از سربرداشتن از سجده این دعا را بخواند «أللَّهُمَّ إنّیِ أسألُکَ بِأنَّ لَکَ الحَمدَ» تا آخر دعا سپس به سجده رود و صد مرتبه خدا را حمد کند و خدای عزوجل را صد مرتبه در حال سجده شکر گزارد.
یقیناً او کسی که چنین کند همانند کسی است که در آن روز [روز غدیر] حضور داشته و بر آن [ پیمان ولایت ] با رسول خدا صلی الله علیه وآله بیعت نموده باشد؛ و هم درجه با راستگویان است همانان که خدا و پیامبرش را در پذیرش ولایت مولایشان در آن روز تصدیق کرده باشند؛
و همانند کسی است که در رکاب رسول خدا صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین و حسن و حسین علیهما السلام شهید شده باشد و همانند کسی است که به زیر پرچم قائم (عجل الله تعالی فرجه) و در خیمه او از شریفان و نقیبان باشد. (مستدرک الوسائل جلد 6 صفحه 275-276)
پیمان ولایت
در دعای بعد از نماز غدیر از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: [شهادت میدهم] شهادتی همراه با اخلاص به یگانگی تو، به این که تو خدای یگانه هستی که جز تو خدایی نیست، و این که محمد صلی الله علیه و آله بنده و پیامبر توست و علی علیه السلام امیر مؤمنان است، و نیز آن که اقرار به ولایت او تمامی توحیدت و اخلاص به یگانگیت و کمال دینت و تمام نعمت و فضلت بر همه آفریدگان و مردمانت است.
زیرا تو گفتی و سخنت حق است که:« امروز دین شما را کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام ساختم و اسلام را برای شما[به عنوان] دین پسندیدم – سوره مائده آیه 3».
خدایا تو را سپاس که به واسطه او بر ما منت نهادی و [توفیق] اخلاص به وحدانیت خود را به ما بخشیدی و ما را به ولایت ولی هدایتگرت بعد از پیامبر بیم دهنده ات هدایت کردی و به سبب ولایت او اسلام را [به عنوان] دین ما پسندیدی و نعمتت را بر ما تمام کردی، آن نعمتی که [به سبب آن] عهد و پیمانت را بر ما تازه ساختی. (تهذیب الاحکام جلد 3 صفحه 145)
شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام
از امام باقر علیه السلام از کلام خدای صاحب عزت و جلال پرسیده شد که: «و به یقین ابلیس گمان خود را درباره آنان محقق یافت که همگی از او پیروی کردند، جز گروه اندکی از مؤمنان سوره سبا آیه 20.»
فرمود: خداوند پیامبرش را فرمان داد که امیرالمؤمنین علیه السلام را به [پیشوایی] مردم منصوب دارد، و آن کلام خدای صاحب عزت و جلال است که: «ای پیامبر آنچه به تو درباره علی علیه السلام فرو فرستاده شده است، [به مردم] برسان و اگر چنین نکنی، پیامبری او را انجام نداده‌ای سوره مائده آیه 67».
در آن هنگام رسول خدا صلی الله علیه وآله دست علی علیه السلام را در غدیرخم گرفت و فرمود: کسی که من مولای او هستم، علی مولای اوست. [در آن هنگام] شیاطین خاک بر سر خود ریختند. شیطان بزرگ که لعنت خدا بر او باد گفت: شما را چه میشود؟ گفتند: این مرد امروز گرهی بست که تا روز قیامت هیچ انسانی نمی‌تواند آن را بگشاید.
شیطان به آنها گفت: هرگز! کسانی که پیرامون او هستند به من وعده ای داده اند که هیچ‌گاه از آن تخلف نمی ورزند. در آن هنگام خدای سبحان این آیه را فرو فرستاد: «و به یقین ابلیس گمان خود را درباره آنان محقق یافت که همگی از او پیروی کردند، جز گروه اندکی از مؤمنان سوره سبا آیه 20»، که مقصود [از مؤمنان] شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام است. (تأویل الآیات الظاهره جلد2 صفحه 474)
عید اضحی
به امام صادق علیه السلام گفته شد: آیا مؤمنان غیر از عید فطر و عید قربان و روز جمعه عید دیگری هم دارند؟ فرمود: آری، آنان عیدی دارند که بزرگتر از این است، و آن روزی است که امیرالمؤمنین علیه السلام [به امامت و ولایت] منصوب شد و رسول خدا صلی الله علیه و آله ولایت او را بر گردن مردان و زنان در غدیرخم استوار کرد.
گفته شد: آن چه روزی است؟ فرمود: روزها متفاوت اند. سپس فرمود: آن، روز هجدهم ذی حجه است… و عمل در آن روز با عمل در هشتاد ماه برابری می‌کند و سزاوارتر است که در آن روز خدای عزوجل بسیار یاد شود و بر پیامبر صلی الله علیه و آله درود بسیار فرستاده شود و مرد بر خانواده خود گشایش دهد. (ثواب‌الاعمال صفحه 99)
ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام
سالم ابی محمد گوید به امام باقر علیه السلام گفتم: مرا از ولایت [ امیرالمؤمنین علیه السلام ] که جبرئیل از جانب پروردگار جهانیان در روز غدیر فرود آورده است آگاه ساز.
[امام باقر علیه السلام این آیات را تلاوت] فرمود: «روح الامین آن را فرود آورد، بر قلب تو، تا از بیم‌دهندگان باشی، به زبان عربی آشکار، و به تحقیق توصیف آن در کتاب های پیشینیان نیز آمده است سوره شعراء آیه 193 – 196.» [آن گاه] فرمود: آن، ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام است. (بحارالانوار جلد 36 صفحه 95)
برترین جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله
محمود بن اسید از فاطمه سلام الله علیه پرسید: آیا پیامبر صلی الله علیه و آله قبل از رحلت خود به امامت علی علیه السلام تصریح کرده است؟ فرمود: شگفتا ! آیا روز غدیرخم را فراموش کردی؟ گفتم: [بلی] چنین بوده است، اما مرا به آنچه شما را بدان دانا کرد، آگاه ساز.
فرمود: خدا را گواه می‌گیرم که شنیدم فرمود: علی بهترین کسی است که او را جانشین خود در میان شما قرار می دهم. او امام و جانشین پس از من است که [پس از وی] دو نوه من [امام حسن و امام حسین علیهما السلام] و نه نفر از فرزندان حسین علیه السلام که امامانی نیک سیرت‌اند [پیشوایی امت را عهده دار] خواهند بود.
اگر شما ایشان را پیروی کنید، آنان را هدایتگرانی راه یافته می‌یابید و اگر به مخالفت با آنان پردازید، به طور حتم تا روز قیامت در میان شما اختلاف [جاری] خواهد بود. سپس فرمود: آگاه باشید که به خدا سوگند اگر حق را به شایستگانش وا می‌گذاشتند، دو نفر درباره خدا اختلاف نمی‌کردند و [ائمه اطهار علیهم السلام] یکی پس از دیگری وارث آن [مقام امامت] می‌شدند،
تا این که نهمین امام از فرزندان حسین علیه السلام قیام کند، اما آنان با گواهی خود کسانی را که خدا آنان را مؤخر داشته است [و سزاوار مقام پیشوایی نبوده اند] مقدم داشتند و با آرای خود کسانی را که خدا آنان را مقدم شمرده است به عقب راندند و سخن خدا را نشنیدند
که گفت: «و پروردگارت هر چه را که بخواهد می‌آفریند و بر می‌گزیند و ایشان هیچ اختیاری [در تعیین امام و پیشوای خود] ندارند سوره قصص آیه 68 ( در سوره احزاب آیه 36 آمده است: و ما کان لمومن الخیره من امرهم.» (الصراط المستقیم جلد 2 صفحه 123)
پیروان علی علیه السلام
امام صادق علیه السلام فرمود:مردم سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله را درباره علی بن ابیطالب علیه السلام در روز مشربه (مشربه به محل نوشیدن و برگرفتن آب است) امّ ابراهیم فراموش کردند، همانگونه که سخن آن حضرت را درباره وی در غدیرخم به فراموشی سپردند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله به همراه اصحاب در مشربه امّ ابراهیم بودند که علی علیه السلام وارد شد. اصحاب برای وی جایی نگشودند، پیامبر صلی الله علیه و آله با مشاهده این که برای او جایی نگشودند، فرمود: ای گروه مردم، من در میان شما زنده هستم و شما چنین به خانواده ام بی‌حرمتی می‌کنید! آگاه باشید که به خدا قسم اگر من از شما پنهان گردم خداوند از شما پنهان نمی‌گردد.
همانا راحتی و آسایش و مژده و بشارت از آن کسی است که پیشوایی علی علیه السلام را پذیرا باشد و به او مهر ورزد و تسلیم او و اوصیاء و جانشینان او از فرزندانش باشد. و بر من واجب است که اینان را وارد در شفاعت خود سازم، زیرا که آنان پیروان من هستند و کسی که از من پیروی کند، او از من است…( امالی صدوق صفحه 98)
روزه عید غدیر
امام صادق علیه السلام فرمود: روزه، روز غدیر برابر با روزه تمامی عمر دنیاست، و این به فرض آن است که انسانی در طول عمر دنیا زنده باشد و روزه گیرد [که با روزه روز غدیر] بهره مند از ثواب آن خواهد شد. و روزه آن نزد خدای صاحب عزت و جلال در هر سال برابر با صد حج و صد عمره نیکو و مقبول است.
آن [روز غدیر] عید بزرگ خداست و خدای عزوجل هرگز هیچ پیامبری را مبعوث نکرد مگر آنکه این روز را عید گرفت و حرمت آن را پاس داشت. نام آن در آسمان روز عهد معهود و در زمین روز میثاق مأخوذ و جمع مشهود است…
چون همدیگر را [در این روز] ملاقات کنید بگویید: سپاس خدای را که ما را به این روز گرامی داشت و ما را از وفاداران به عهد و پیمانی که با ما بسته است قرار داد و نیز ما را از وفاداران به میثاقی که درباره ولایت والیان خود از ما گرفته است همانان که آیین داد و عدل او را برپامی‌دارند قرار داد و ما را از منکران و تکذیب‌کنندگان روز جزا قرار نداد. (التهذیب جلد 3 صفحه 143 – 144)
پایه های اسلام
امام باقر علیه السلام فرمود: اسلام بر پنج [پایه] استوار شده است:نماز، زکات، روزه، حج، ولایت؛ و به چیزی همانند ولایت در روز غدیر ندا داده نشده است.( الکافی جلد 2 صفحه 21)
ناله شیطان
امام جعفر صادق علیه السلام از پدرش [امام باقر علیه السلام] روایت می‌کند که فرمود: شیطان دشمن خدا [در چهار زمان] چهار ناله سر داد: روزی که مورد لعنت [خدا] واقع شد و روزی که به زمین فرود آمد و روزی که پیامبر صلی الله علیه و آله برانگیخته شد و روز غدیر. (قرب الاسناد صفحه 10)
خشنودی پرورگار
ابوسعید خُدری گوید:چون این آیه [ الیوم اکملت لکم دینکم – مقصود آیه 3 سوره مائده است ] بر رسول خدا صلی الله علیه وآله فرود آمد، فرمود: الله اکبر بر کامل کردن دین و تمام ساختن نعمت و خشنودی پرورگار به پیامبری من و ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام پس از من و فرمود: کسی که من مولای اویم علی مولای اوست. خدایا دوستدار او را دوست بدار و دشمن او را دشمن باش، یاور او را یاری کن و کسی را که واگذاردش واگذار. (تفسیرمجمع البیان جلد 2 صفحه 159)
اکمال دین
امام باقر علیه السلام درباره کلام خدای تعالی «امروز دین شما را کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام ساختم سوره مائده آیه 3» فرمود:کامل شدن دین به ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام تحقق یافت. (تفسیر فرات الکوفی صفحه 119)
اتمام نعمت
امیرالمؤمنین علیه السلام در پایان حدیثی طولانی فرمود: و به ولایت من خداوند دین این امت را کامل و نعمت را بر آنان تمام کرده و اسلام ایشان را پسندیده است، و آن به هنگام روز ولایت بود که به حضرت محمد صلی الله علیه و آله فرمود: ای محمد، آنان را آگاه گردان که امروز دینشان را کامل کردم و اسلام را بر ایشان برگزیدم و نعمتم را بر آنان تمام کردم. تمامی اینها از بخشش های الهی است بر من. پس او را سپاس باد.( تفسیر نورالثقلین جلد 1 صفحه 590)
ولایت خدا
رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود:ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام ولایت خداست، دوست داشتن او عبادت خداست، پیروی او واجب [از جانب] خداست، دوستان او دوستان خدا و دشمنان او دشمنان خدایند، پیکار با او پیکار با خداست و صلح با او صلح با خدای صاحب عزت و جلال است.( امالی صدوق صفحه 36)
امام و ولی مسلمین
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: آیا شما را به چیزی راهنمایی نکنم که با راهیابی به آن هرگز به هلاکت و گمراهی نیفتید؟ گفتند:آری ای رسول خدا.
فرمود :همانا امام و ولی شما علی بن ابیطالب علیه السلام است پس به یاری و پشتیبانی او بپردازید و خیرخواه او گردید و وی را تصدیق کنید، که جبرئیل مرا بدان فرمان داده است. (امالی صدوق صفحه 386)
امر امامت
امام باقر علیه السلام درباره کلام خدای تعالی که می فرماید: «هیچ‌گونه اختیاری [درباره امر امامت (تفسیر نورالثقلین جلد 1 صفحه 338 ) ] برای تو نیست سوره آل عمران آیه 128 »
فرمود: چون خداوند پیامبرش را فرمان داد تا ولایت علی علیه السلام را اعلان کند درباره دشمنی قومش با خود اندیشه کرد – تا آنجا که فرمود: این اندیشه [دل] او را به تنگ آورد. خداوند خبر داد که در این باره او اختیاری ندارد و امر آن [نازل] از جانب خداوند است که علی علیه السلام را جانشین و ولی امر بعد از خود بگرداند تا پایان حدیث.( اثبات الهداه جلد 2صفحه 135)
سرپرست امت
یعلی بن مره گوید: از پیامبر صلی الله علیه و آله شنیدم که به علی بن ابیطالب علیه السلام فرمود: ای علی، تو ولی [و سرپرست] مردم بعد از من هستی. کسی که تو را پیروی کند براستی که مرا پیروی کرده است و کسی که تو را نافرمانی کند براستی که مرا نافرمانی و معصیت کرده است.( اثبات الهداه جلد 2 صفحه 147)
لقب امیرالمؤمنین
ابن عباس گوید علی علیه السلام نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و گفت: سلام بر تو ای رسول خدا. فرمود: و بر تو سلام ای امیرالمؤمنین و رحمت و برکات [الهی] بر تو باد تا آنجا که فرمود: جبرئیل گفت: خداوند در جنگ بدر به من وحی کرد که بر محمد صلی الله علیه و آله فرود آیم.
و او را فرمان دهم که امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام را امر به جَوَلان میان دو سپاه کند، تا بدانجا که خداوند او را در آسمان امیرالمؤمنین نامید. پس تو ای علی، امیر آسمان و امیر زمینی، امیر گذشتگان و امیر بازماندگانی، پیش از تو امیری نیست و پس از تو نیز امیری نخواهد بود ؛ و کسی که خدا او را بدین اسم ننامیده است، جایز نیست که او را بدان اسم بنامند. (اثبات الهداه جلد 2 صفحه 160)
پیروی از امر خدا
ابن عباس گوید به رسول خدا صلی الله علیه وآله خبر رسید که گروهی از مردم قریش از نامگذاری علی علیه السلام به امیرالمؤمنین ناخشنودند. پس آن حضرت بر فراز منبر رفت وفرمود:ای گروه مردم! همانا خدای صاحب عزت و جلال مرا به پیامبری شما برانگیخت و فرمانم داد که علی علیه السلام را امیر شما بگردانم.
آگاه باشید کسی که من پیامبر او هستم علی امیر اوست و این امیری و زعامت را خدای عزوجل فرمان داده و مرا امر کرده است که شما را به آن آگاه سازم تا [سخن] او را گوش فرا دارید و چون به شما دستوری داد از او فرمانبری کنید و چون از چیزی شما را بازداشت از آن باز ایستید.
هوشیار باشید! مبادا کسی از شما در حیات و پس از وفات من در زعامت بر او تقدم جوید، زیرا که خدای تبارک و تعالی او را امیر شما گردانیده و امیرالمؤمنین نامش نهاده و کسی را پیش از او بدین اسم ننامیده است. من آنچه را که درباره علی علیه السلام مأمور به ابلاغ آن بودم به شما رساندم.
کسی که درباره او مرا پیروی کند، به تحقیق که خدا را پیروی کرده است، و کسی که درباره او مرا نافرمانی کند، نافرمانی خدای صاحب عزت و جلال را مرتکب شده است و عذری نزد خدای عزیز و شکوهمند ندارد و راه او به همانجا پایان می‌پذیرد که خدای عزوجل در کتاب خود فرموده است: «کسی که خدا و پیامبرش را نافرمانی کند و از حدود او سرکشی نماید، وی را وارد آتشی می‌سازد که جاودانه در آن خواهد بود سوره نساء آیه 14.«( امالی صدوق صفحه 332 – 333)
نعمت فراوان
مفضل بن عمر گوید امام صادق علیه السلام فرمود:خداوند برای مؤمن ضمانتی کرده است. گفتم:آن کدام است؟
فرمود:ضمانت کرده است که اگر اقرار کند به پروردگاری خداوند و پیامبری محمد صلی الله علیه و آله و امامت علی علیه السلام، و نیز آنچه بر او واجب ساخته است ادا کند، او را در جوار خود جای دهد. [مفضل] گوید
گفتم:به خدا سوگند این بزرگداشتی است که هیچ یک از بزرگداشت های آدمیان به آن همانند نیست. سپس امام صادق علیه السلام فرمود:اندکی در عمل [توأم با ولایت] بکوشید تا از نعمت فراوان بهره مند شوید.( امالی شیخ طوسی صفحه 158)
دور کننده دشمنان اهل بیت علیهم السلام
حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله در ضمن حدیثی فرمودند: جبرئیل نزد من آمد و گفت:ای محمد صلی الله علیه و آله پروردگارت می‌گوید همانا علی بن ابیطالب علیه السلام وصی و جانشین تو بر خانواده و امت توست. او دورکننده [دشمنان اهل بیت علیه السلام] از حوض توست و او پرچمدار توست که تو را به سوی بهشت مقدم می‌دارد. (امالی شیخ طوسی صفحه 190)
پرچمدار هدایت
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند از من پیمانی برگرفت. گفتم: پروردگارا آن را برایم روشن کن؟ گفت: گوش فرادار. گفتم: گوش فرا داشتم.
گفت: ای محمد صلی الله علیه و آله، علی علیه السلام بعد از تو پرچمدار هدایت و امام دوستان من و نورافشان کسانی است که پیروی من کنند؛ او همان کلمه‌ای است که خداوند [ولایت] او را بر پارسایان واجب ساخته است.
کسی که او را دوست بدارد براستی که مرا دوست داشته است و کسی که به او دشمنی ورزد براستی که با من دشمنی ورزیده است؛ پس او را به این [ویژگی] ها بشارت بده. (امالی شیخ طوسی صفحه 245)
وارث اوصیاء
رسول خدا صلی الله علیه و آله به فاطمه سلام الله علیها فرمود:من تو را به همسری کسی درآوردم که دانشش از همه افزون است و پیش از دیگران اسلام آورده است. خداوند به زمین توجهی کرد و از مردم آن، پدرت را برگزید و او را پیامبر قرار داد و در مرتبه دوم به آن توجهی کرد و از مردمِ آن، شوهرت را برگزید و او را جانشین [پیامبر] قرار داد.
تا آنجا که فرمود: و او نخستین کسی است که به من ایمان آورده است و آخرین کسی است که به پیمان با من پابرجاست، و او وصی من است و وارث اوصیاء [پیامبران]. (اثبات الهداه جلد 2 صفحه 123)
پیشوای امت
علی علیه السلام در حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: تو وصی بعد از من در ادای وعده هایم هستی، تو پیشوای امتم و برپادارنده داد (عدالت) در میان رعیتم هستی. (اثبات الهداه جلد 2 صفحه 148)
دوستی با امیرالمومنین علیه السلام
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: [در معراج] مرا در آسمان سیر دادند و از این آسمان به آسمان بردند، تا اینکه به سدره المنتهی رسیدم. چون در آنجا در برابر پروردگار عزیز و شکوهمندم قرار گرفتم، به من گفت: ای محمد!
گفتم: لبیک و سعدیک ای پروردگارم. گفت: تو خلقم را آزمودی کدامیک را بیش از همه مطیع خود یافتی؟ گفتم: پروردگارا علی علیه السلام را. گفت: راست گفتی ای محمد، آیا جانشینی برای خود برگفته‌ای که [دین و امانات] تو را ادا کند و به بندگانم آنچه را که از کتابم نمی‌دانند به آنها بیاموزد؟
گفتم: تو برایم برگزین که گزینش تو برایم بهتر است. گفت: من علی علیه السلام را برایت برگزیدم، او را جانشین و وصی خود برگزین، زیرا که من دانش و بردباری خود را به او بخشیدم و او به حقیقت امیرمؤمنان است، و این مقامی است که هیچ کس از گذشتگان و آیندگان به آن دست نمی‌یابد.
ای محمد! علی پرچمدار هدایت است، پیشوای هر کسی است که از من پیروی کند، او نورافشان دوستان من است و کلمه‌ای است که بر پرهیزگاران [ولایت] او را واجب ساختم.
کسی که او را دوست بدارد براستی مرا دوست داشته و کسی که به او دشمنی ورزد براستی به من دشمنی ورزیده است. او را ای محمد به این [ویژگیها] بشارت بده… اگر علی نبود، نه حزب من شناخته می‌شد و نه دوستانم و نه دوستان پیامبرانم. (امالی شیخ طوسی صفحه 343 – 344)
وصی پیامبر صلی الله علیه و آله
علی علیه السلام فرمود: چون [این آیه] فرود آمد «و بترسان خویشاوندان نزدیکت سوره شعراء آیه 214» و عشیره مخلص خود را، رسول خدا صلی الله علیه و آله پسران عبدالمطلب را که در آن هنگام چهل مرد بودند با تقریب یک مرد بیشتر یا کمتر فرا خواند.
و فرمود: کدام یک از شما [میخواهد تا] برادر و وصی و وارث و وزیر و جانشینم در میان شما بعد از من باشد؟ و این را بر یکایک آن مردان عرضه کرد و همگی آنان [از این دعوت پیامبر صلی الله علیه و آله] سرباز زدند، تا اینکه نوبت من فرا رسید و گفتم: من ای رسول خدا.
پس فرمود: ای پسران عبدالمطلب! این برادر و وارث و وصی و وزیر و جانشین من در میان شماست. سپس آن جمع برخاستند و به همدیگر می‌خندیدند و به ابوطالب علیه السلام می‌گفتند: [ببین که چگونه] تو را امر کرده است که گوش به فرمان و پیرو این نوجوان باشی! (علل‌الشرایع صفحه 170)
مقام شفاعت
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ای علی، تو برادر من و من برادر تو هستم. من برگزیده برای پیامبری و تو برگزیده برای امامت هستی. من صاحب تنزیل و تو صاحب تأویل [قرآن] هستی. من و تو دو پدر این امتیم. ای علی، تو وصی و جانشین و وزیر و وارث و پدر فرزندانم هستی. شیعه تو شیعه من، یاران تو یاران من، دوستان تو دوستان من و دشمنان تو دشمنان من هستند.
ای علی، تو فردا [قیامت] برکنار حوض[کوثر] و در مقام محمود [مقام شفاعت] همراه من خواهی بود. تو پرچمدار من در آخرت هستی، همان گونه که پرچمدار من در دنیایی. براستی که دوستدار تو نیکبخت است و کسی که با تو دشمنی ورزد بدبخت. همانا فرشتگان، به خداوند که یادش مقدس است به محبت و ولایت تو تقرب می‌جویند. به خدا قسم دوستداران تو در آسمان بیش از دوستدارانت در زمین هستند.
ای علی، تو امین امتم و حجت خدا پس از من بر آنان هستی. سخنت سخن من، فرمانت فرمان من، پیروی از تو پیروی از من، نهی تو نهی من، نافرمانی تو نافرمانی من، حزب تو حزب من و حزب من حزب خداست؛ و کسی که به خدا و پیامبرش و ایمان‌آورندگان مهر ورزد، [بداند که] حزب خدا پیروزمندانند. (امالی صدوق صفحه 272)
مولای امت
امام باقر علیه السلام فرمود:رسول خدا صلی الله علیه وآله پیوسته احادیثی برای مردم در فضیلت وصیش [امیرالمؤمنین علیه السلام] بیان می‌فرمود، تا اینکه این سوره [یعنی سوره انشراح] نازل شد و بر آنان آشکارا [بر ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام] احتجاج کرد، و این به هنگامی بود که رسول خدا صلی الله علیه وآله از مرگ خویش آگاهی یافت.
[خدای تعالی] فرمود:«فاذا فرغت فانصب». می‌گوید: [ای پیامبر] چون [وظایف] پیامبری را به پایان بردی، پس از خویش علی علیه السلام را [به جانشینی خود] منصوب کن و علی وصی توست و آنان را آشکارا از برتری و فضیلت او آگاه ساز.
پس رسول خدا در غدیر خم فرمود: کسی که من مولای اویم این علی مولای اوست. و فرمود: خدایا دوستدار او را دوست بدار و کسی را که با او دشمنی می‌ورزد دشمن بدار، یاور او را یار باش و کسی که او را واگذارد و از یاریش روی برتابد او را واگذار. و این را سه مرتبه فرمود. تفسیر فرات الکوفی صفحه 574)
امیرالمؤمنین و سرور مسلمانان
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: این علی بن ابیطالب علیه السلام است؛ گوشتش از گوشت من و خونش از خون من است. [منزلت] او به من همانند منزلت هارون به موسی است، جز آن که پس از من پیامبری نیست.
و فرمود: ای ام سلمه، گواه باش و گوش فرادار! این علی است، این امیرالمؤمنین و سرور مسلمانان است، او جایگاه دانش من و در [علم] من است که از آن بر من وارد می‌شوند. او برادرم در دنیا و صاحب سرّ من در آخرت است که در درجات والای بهشت با من خواهد بود. (کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام صفحه 280)
برترین عید امت پیامبر صلی الله علیه و آله
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: روز غدیرخم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خدای تعالی مرا فرمان داده است که در آن روز برادرم علی بن ابیطالب علیه السلام را به پیشوایی امتم منصوب کنم، تا پس از من به وسیله او هدایت یابند. و آن روزی است که خداوند دین را کامل کرد و نعمت را بر امتم تمام ساخت و اسلام را [به عنوان] دین آنان پسندید.
سپس فرمود: ای گروه مردم! علی از من است و من از علی هستم، او از سرشت من خلق شده است و امام مردم بعد از من است و آنچه را که از سنت من در آن اختلاف می ورزند برایشان آشکار می‌سازد. او امیر مؤمنان است، پیشوای پیشانی سپیدان است، رهبر مؤمنان است، بهترین اوصیا [پیامبران] است، همسر سرور زنان جهانیان است و پدر امامان هدایت یافته است.
ای گروه مردم! کسی که علی علیه السلام را دوست بدارد دوستش می دارم و کسی که به علی علیه السلام کینه ورزد با او کینه می‌ورزم، کسی که با علی علیه السلام بپیوندد با او می‌پیوندم، کسی که از علی علیه السلام پیوند بگسلد از او پیوند می‌گسلم، کسی که به او جفا ورزد به او جفا میکنم، کسی که به علی علیه السلام مهر ورزد به او مهر می‌ورزم.
و کسی که با علی علیه السلام دشمنی کند با او دشمنی میکنم. ای مردم! من شهر حکمتم و علی بن ابیطالب علیه السلام دَرِ آن است و به شهر جز از طریق دَرِ آن نمی‌توان وارد شد دروغ می‌گوید کسی که پندارد مرا دوست می‌دارد و به علی علیه السلام دشمنی می‌ورزد.
ای گروه مردم! قسم به آن که مرا به پیامبری برانگیخت و مرا بر تمامی مردمان برگزید، من علی علیه السلام را امام و راهنمای امتم قرار ندادم، مگر اینکه خداوند او را در آسمان خود بلند آوازه ساخت و ولایتش را بر فرشتگان واجب کرد. ( امالی صدوق صفحه 109)
برای مطالعه و مشاهده مطالب خدمتگزاران میتوانید به فهرست مطالب در زیر مراجعه نمایید.
فهرست مطالب محرم فهرست مطالب فاطمیه فهرست مطالب نیمه‌شعبان فهرست مطالب غدیر کتابخانه خدمتگزاران
