ختم خطبه غدیر بخش اول ( همراه با شرح خطابه غدیر )

طرح ختم خطبه غدیر بخش اول – به همراه شرح فرازهایی از این بخش

ختم خطبه غدیر بخش اول ، به یگانگی و صفات خدای متعال اشاره دارد. که شما گرامیان می توانید ختم خطبه غدیر بخش اول و شرح آن را در فایل های زیر مشاهده نمایید.

---

فایل صوتی ختم خطبه غدیر بخش اول

  دانلود 

 

متن ختم خطبه غدیر بخش اول – توحید و خداشناسی

 

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحیمِ

به نام خداوند بخشنده و مهربان

 

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذی عَلا فی تَوَحُّدِهِ،و دَنا فی تَفَرُّدِهِ، و جَلَّ فی سُلْطانِهِ،

سپاس و ستایش مخصوص خداوندی است که در یگانگی‌ اش بلند مرتبه است و در عین یکتایی‌ اش به همه چیز نزدیک است. خدایی که در سلطنتش

 

و عَظُمَ فی أَرْکانِهِ، و أَحاطَ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عِلْماً،و هُوَ فی مَکانِهِ، 

 عظیم و باجلالت و ارکانش بزرگ و باعظمت است. خدایی که در جای خود،

 

و قَهَرَ جَمیعَ الْخَلْقِ بِقُدْرَتِهِ و بُرْهانِهِ،مَجیداً لَمْ‌ یَزَلْ، مَحْموداً لا یَزالُ.

به همه چیز آگاه و با قدرت و برهانش بر همه‌ ی آفریدگان مسلّط است. بزرگی و شرافتش از بین نمی­رود و پیوسته ستوده می‌شود.

 

بارِئُ الْمَسْموکاتِ و داحِی الْمَدْحُوّاتِ،و جَبّارُ الأَرَضینَ و السَّماواتِ،

او همان خدایی است که آسمان­ها را آفریده  و زمین‌ها را گسترده و بر آن­ها فرمانروایی می‌کند.

 

 قُدّوسٌ سُبّوحٌ،رَبُّ الْمَلائکَهِ و الرُّوحِ، مُتَفَضِّلٌ عَلىٰ جَمیعِ مَنْ بَرَأَهُ،

 او پاک و منزّه است؛ همان پروردگار فرشتگان و روح­ القدس. فضل و رحمت او همه ­ی آفریدگانش را فراگرفته

 

مُتَطَوِّلٌ عَلىٰ جَمیعِ مَنْ أنْشَأَهُ، یَلْحَظُ کُلَّ عَیْنٍ و الْعُیونُ لاتَراهُ،

 و جود و کَرَمش، بر همه ­ی مخلوقات سایه افکنده است. او هر چشمی را می­بیند ولی چشم­ ها او را نمی­بینند.

 

کَریمٌ حَلیمٌ ذو أَناهٍ، قَدْ وَسِعَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ رَحْمَتُهُ،و مَنَّ عَلَیْهِمْ بِنِعْمَتِهِ،

 کریم و صبور و بردبار است. او خدایی است که رحمتش را بر همه ­چیز گسترده، و با نعمت‌ هایش بر آنها منّت نهاده است.

 

  لایَعْجَلُ بِانْتِقامِهِ،و لایُبادِرُ إِلَیْهِمْ بِما اسْتَحَقّوا مِنْ عَذابِهِ.

 در مجازات گناه‌ کاران عجله نمی‌کند و در عذابی که سزاوار آن هستند، شتاب نمی‌نماید.

 

قَدْ فَهِمَ السَّرائرَ، و عَلِمَ الضَّمائرَ،و لَمْ تَخْفَ عَلَیْهِ الْمَکْنوناتُ،

از پوشیده‌ ها باخبر، و از پنهانی‌ ها آگاه است. نهان‌ ها از او مخفی نمی­ماند

 

و لااشْتَبَهَتْ عَلَیْهِ الْخَفِیّاتُ. لَهُ الْإِحاطَهُ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ،

و پوشیده‌ ها برایش مشتَبَه نمی‌ گردد. او به همه چیز احاطه دارد

 

والْغَلَبَهُ عَلىٰ کُلِّ شَیْ‏ءٍ،و الْقُوَّهُ فی کُلِّ شَیْ‏ءٍ، و الْقُدْرَهُ عَلىٰ کُلِّ شَیْ‏ءٍ،

 و بر همه مسلّط است. قدرتی که در اشیاء است، از آنِ اوست و او بر همه چیز تواناست.

 

و لَیْسَ مِثْلَهُ‏ شَیْ‏ءٌ، و هُوَ مُنْشِئُ الشَّیْءِ حینَ لا شَیْ‏ءَ،

 هیچ چیز مانند او نیست. او هنگامی که هیچ چیز وجود ندارد، اشیاء را پدید می­ آورد.

 

دائمٌ قائمٌ بِالْقِسْطِ، لا إِلٰهَ إِلّٰا هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ.

 او همیشگی و دائمی است و به عدالت برپاست. معبودی جز او نیست؛ همو که عزیز و حکیم است.

 

جَلَّ عَنْ أَنْ تُدْرِکَهُ الْأَبْصارُ، و هو یُدْرِکُ الْأَبْصارَ و هو اللَّطیفُ الْخَبیرُ. 

خداوند، برتر از آن است که چشم‌ها او را ببینند ولی او چشم­ ها را درمی‌ یابد. در فکر و خیال نمی‌ گنجد. او به همه چیز آگاه است.

 

لایَلْحَقُ أَحَدٌ وَصْفَهُ مِنْ مُعایَنَهٍ، و لایَجِدُ أَحَدٌ کَیْفَ هو مِنْ سِرٍّ و عَلانیهٍ،

هیچ کس نمی­ تواند او را ببیند و توصیف کند و کسی به چیزی از صفات پنهان و آشکار او دست نمی‌یابد،

 

إِلّٰا بِما دَلَّ عَزَّوَجَلَّ عَلىٰ نَفْسِهِ.و أَشْهَدُ أَنَّهُ اللّٰهُ الَّذی مَلَأَ الدَّهْرَ قُدْسُهُ،

 مگر آن­ مقدار که خدای عزوجل، خود به او بشناساند. شهادت می­ دهم او خدایی است که قداسَت و پاکی­اش تمام روزگار را پر کرده است.

 

و الَّذی یَغْشَى الْأَبَدَ نورُهُ، و الَّذی یُنَفِّذُ أَمْرَهُ بِلا مُشاوَرَهِ مُشیرٍ،

 خدایی که نورش ابدیّت را فراگرفته؛ خدایی که دستورش را بدون مشورت با کسی اجرا می­ کند

 

و لا مَعَهُ شَریکٌ فی تَقْدیرٍ، و لا تَفاوُتٌ فی تَدْبیرٍ.

 و در تقدیر امورش شریکی ندارد و در اداره ­ی کارها دچار اختلاف نمی‌شود.

 

صَوَّرَ ما أَبْدَعَ عَلىٰ غَیْرِ مِثالٍ،و خَلَقَ ما خَلَقَ بِلا مَعونَهٍ

بدون داشتن الگو و نمونه، آفریدگان را شکل داد و بدون یاری‌ گرفتن از کسی آن­ها را آفرید.

 

مِنْ أَحَدٍ و لا تَکَلُّفٍ و لااحْتیالٍ.أَنْشَأَها فَکانَتْ، و بَرَأَها فَبانَتْ،

 آفرینش برایش زحمتی ندارد و برای آن، نیازمند فکر و چاره‌ اندیشی نیست. آفریده ­ها زمانی به وجود آمدند که او به آن ها هستی داد و هنگامی ظاهر شدند که آن­ها را آفرید.

 

فَهُوَ اللّٰهُ الَّذی لا إِلٰهَ إِلّٰا هُوَ، الْمُتْقِنُ الصَّنْعَهَ،الْحَسَنُ الصَّنیعَهَ، 

او همان خدایی است که هیچ معبودی جز او نیست. ساختنش استوار،  و ساخته ­هایش نیکوست.

 

الْعَدْلُ الَّذی لایَجورُ،و الْأَکْرَمُ الَّذی تَرْجِعُ إِلَیْهِ الْأُمورُ.

 او همان عادلی است که ظلم نمی­ کند و همان بخشنده­ ای است که همه­ چیز به سویش باز می‌ گردد.

 

و أَشْهَدُ أَنَّهُ الَّذی تَواضَعَ کُلُّ شَیْ‏ءٍ لِقُدرَتِهِ،

شهادت می ­دهم او خدایی است که همه­ چیز در برابر قدرتش تواضع کرده

 

و خَضَعَ کُلُّ شَیْ‏ءٍ لِهَیْبَتِهِ، مَلِکُ الْأَمْلاکِ،

و در برابر هیبتش خضوع نموده است. او فرمانروای مُلک‌ ها است.

 

و مُفَلِّکُ الْأَفْلاکِ، و مُسَخِّرُ الشَّمْسِ و الْقَمَرِ،

 کهکشان‌ ها را می‌گرداند، خورشید و ماه در دست قدرت اویند

 

کُلٌّ یَجْری لِأَجَلٍ مُسَمًّى.یُکَوِّرُ اللَّیْلَ عَلَى النَّهارِ،

 و همگی تا زمانی معیَّن به حرکت خود ادامه می‌ دهند. او شب را در دل روز

 

  و یُکَوِّرُ النَّهارَ عَلَى اللَّیْلِ،یَطْلُبُهُ حَثیثاً، قاصِمُ کُلِّ جَبّارٍ عَنیدٍ،

 و روز را در دل شب می‌پوشاند و شب و روز، به سرعت به دنبال یکدیگر در حرکت‌ اند. هر زورگوی ستیزه‌ جو را درهم‌ می‌شکند

 

  و مُهْلِکُ کُلِّ شَیْطانٍ مَریدٍ.لَمْ یَکُنْ مَعَهُ ضِدٌّ و لا نِدٌّ، 

 و هر شیطان سرکشی را هلاک می‌ کند. هیچ چیز نمی‌تواند با او مخالفت و دشمنی کند  و او هیچ همتای مخالفی ندارد.

 

أَحَدٌ صَمَدٌ لَمْ یَلِدْ و لَمْ یولَدْ،و لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُؤاً أَحَدٌ.

خدایی که یکتا و بی‌ نیاز است. نه چیزی زاییده و نه زاده شده است. احدی نظیر و همتای او نیست‏.

 

  إِلٰهٌ واحِدٌ و رَبٌّ ماجِدٌ، یَشاءُ فَیُمْضی،

او آن خدای یگانه و پروردگار با عظمت است. هرچه را می‌خواهد، به انجام می‌ رساند

 

و یُریدُ فَیَقْضی، و یَعْلَمُ فَیُحْصی، و یُمیتُ و یُحْیی،

و به هرچه اراده می‌کند، حکم می‌ فرماید. آنچه می‌داند به شماره در می‌ آورد. می‌میراند و زنده می‌ کند.

 

و یُفْقِرُ و یُغْنی، و یُضْحِکُ و یُبْکی، و یَمْنَعُ و یُعْطی،

فقیر می‌کند و بی‌ نیاز می‌ سازد. می‌خنداند و می‌گریاند. منع می‌کند و عطا می‌ فرماید.

 

لَهُ الْمُلْکُ و لَهُ الْحَمْدُ، بیدِهِ الْخَیْرُ، و هُوَ عَلىٰ‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ.

 سلطنت، تنها از آنِ اوست. سپاس و ستایش تنها برای اوست. خیر و خوبی به دست اوست. او به هر چیزی تواناست.

 

یولِجُ اللَّیْلَ فی النَّهارِ، وَ یولِجُ النَّهارَ فی اللَّیْلِ،

شب را در روز و روز را در شب وارد می‌کند.

 

لا إلٰهَ إلّا هُوَ الْعَزیزُ الْغَفّارُ. مُجیبُ الدُّعاءِ،

 هیچ معبودی جز او نیست؛ همو که باعزّت و بسیار آمرزنده است. دعاها را اجابت می‌ کند

 

و مُجْزِلُ الْعَطاءِ، مُحْصِی الْأَنْفاسِ، و رَبُّ الْجِنَّهِ و النّاسِ.

 و بخشش‌های بزرگ و فراوان دارد. شمارش نَفَس‌ها به دست اوست. او پروردگار جنّیان و انسان‌ هاست.

 

لایُشْکِلُ عَلَیْهِ شَیْ‏ءٌ، و لایُضْجِرُهُ صُراخُ الْمُسْتَصْرِخینَ،

او آن خدایی است که چیزی برایش مشکل و پیچیده نمی‌شود. فریاد یاری‌ طلبان، او را آزار نمی‌ دهد

 

و لایُبْرِمُهُ إِلْحاحُ الْمُلِحّینَ؛ الْعاصِمُ لِلصّالِحینَ،

 و اصرار اصرار کنندگان، وی را خسته نمی‌ کند. او خدایی است که از بندگان صالح خود محافظت می‌ کند

 

و الْمُوَفِّقُ لِلْمُفْلِحینَ، و مَوْلَى الْعالَمینَ.

 و به رستگاران توفیق می‌ دهد و مولا و سرپرست جهانیان است.

 

الَّذی اسْتَحَقَّ مِنْ کُلِّ مَنْ خَلَقَ، أَنْ یَشْکُرَهُ و یَحْمَدَهُ.

او آن کسی است که بر همه‌ی مخلوقاتش حق دارد که او را شکر و ثناء گویند.

 

أحْمَدُهُ عَلَى السَّرّاءِ و الضَّرّاءِ و الشِدَّهِ و الرَّخاءِ.

او را در خوشی و ناخوشی و در گرفتاری و آسایش، سپاس و ستایش می‌گویم.

 

و أُومِنُ بِهِ و بِمَلائکَتِهِ و کُتُبِهِ و رُسُلِهِ.

 به او و فرشتگانش و به کتاب‌ های آسمانی و پیامبرانش ایمان دارم.

 

أَسْمَعُ أَمْرَهُ، و أُطیعُ و أُبادِرُ إِلَى کُلِّ ما یَرْضاهُ،

گوش به فرمان او هستم و از آن اطاعت می‌کنم. به سوی هر آنچه او می‌ پسندد شتاب می‌کنم،

 

و أَسْتَسْلِمُ لِقَضائِهِ، رَغْبَهً فی طاعَتِهِ، و خَوْفاً مِنْ عُقوبَتِهِ.

 و در برابر قضای الهی تسلیم هستم. چرا که به اطاعت او مشتاقم و از عذابش ترسانم.

 

لِأَنَّهُ اللّٰهُ الَّذی لایُؤْمَنُ مَکْرُهُ، و لایُخافُ جَوْرُهُ،

زیرا او خدایی است که کسی از تدبیرش در امان نیست و هیچ کس نمی‌ترسد که از طرف او مورد ظلم و ستم قرار گیرد.

 

و أُقِرُّ لَهُ عَلىٰ نَفْسی بِالْعُبودِیَّهِ، و أُشْهِدُ لَهُ بِالرُّبوبِیَّهِ.

 در برابر خدا به بندگی خود اقرار می کنم و به پروردگاری او گواهی می‌دهم.

برای دانلود متن ختم خطبه غدیر بخش اول کلیک کنید.

فایل تصویری متن ختم خطبه غدیر بخش اول

---

فایل تصویری و صوتی شرح خطبه غدیر [بخش اول – شماره 1]

  دانلود 

 

متن شرح خطبه غدیر بخش اول – شماره 1

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله ربّ العالمین و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین

و لعنه الله علی اعدائهم اجمعین

در ابتدای خطبه غدیر رسول خدا صلی الله علیه و آله این چنین می فرمایند:

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی عَلا فی تَوَحُّدِهِ خطبه غدیر

بحث ما در همین چند جمله است. الحمدلله یعنی حمد و شکر برای خداوند، اما حمد و شکر با هم فرق هایی دارند. در حمد یعنی من تمام نعمت های پروردگار را شکرگزار هستم؛ حتی اگر آن نعمت به من نرسیده باشد. لذا نگفته اند الله الحمد، فرمودند الحمدلله یعنی منحصر می کنند و انحصار می شود که حمد فقط و فقط برای خداوند تبارک و تعالی است.

حتی اگر شخصی زحمتی برای من کشید، از او تشکر می کنم اما باز هم کاری که او انجام می دهد، در واقع بر می گردد به قدرت کسی که به او این قدرت را داده که با آن، این کار را برای ما انجام دهد و او کسی نیست جز خداوند تبارک و تعالی.

پس در واقع حمد برای خداوند تبارک و تعالی است. این جا اگر الله الحمد می آمد، یعنی خدا برای او حمد است. یعنی برای بقیه هم امکان حمد وجود دارد. در حالی که فرمود الحمدلله یعنی حمد فقط برای خداوند تبارک و تعالی است.

لذا اگر کسی کاری را انجام داد، آن لطف هم باز از سمت خدا است.

در آیه داریم:

وَ ما بِکُم مِن نِعمَهٍ فَمِنَ اللَّهِ.
هر نعمتی که به شما می رسد، از جانب خداوند است.

درست است که اگر کسی کاری انجام داد یا زحمتی کشید، باید از او تشکر کرد اما باز هم بدانیم کاری که او انجام داده، خداوند تبارک و تعالی به او قدرت داده به او پولش را داده، پس حمد ما باز هم به خداوند برمی گردد.

«الَّذی عَلا فی تَوَحُّدِهِ» خطبه غدیر

علا به معنای علو و به معنای رفعت و بالایی هست.

 در لغت این چنین آمده است: «هو الرفعه من حیث هو من دون نظر الى کونه سافلا» رفعت و بالایی که وقتی به ذهن ما می رسد، ما به بالایی و پایینی فکر می کنیم. لذا بالا را مشخص می کنیم ولی علا به این شکل نیست، علی بالایی هست که پایینی برای او و سافل برای او وجود ندارد. پس این می شود علو. یکی از رفعت های پروردگار در وحدانیت است.

 این حدیث بسیار زیبا از امیرالمؤمنین علیه السلام است: «وحدانیت چهار معنا دارد دو تای آن صحیح است و دو تای آن ناصحیح است.»

که این حدیث در کتاب التوحید شیخ صدوق ص۸۴ آمده است. شرح عربی آن به این ترتیب است:

اولین معنی: توحید عددی است که این برای خداوند صحیح نیست و به این معنی است که خداوند یکی است در مقابل یک و دو و سه و چهار، این معنی توحید عددی است که صحیح نیست برای خداوند، او یگانه است.

دومین معنی: توحید نوعی است که این نیز صحیح نیست. توحید نوعی یعنی جنس آن را مشخص کنیم. پس آمده ایم خداوند را تشبیه کردیم. یعنی انسان شامل زید و عمرو و احمد و علی و غیره است. پس جنس یکی است ولی تعداد افراد زیاد می شود که این نیز صحیح نیست.

سومین معنی: توحید که صحیح است این است که او یگانه است. یعنی هیچ کس مثل او نیست. لذا شبیه و نظیر ندارد. لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیءٌ، لذا اهل بیت علیهم السلام فرموده اند: الله شی لا کالاشیاء خداوند مثل بقیه اشیاء نیست، او چیزی هست اما نمی دانیم چیست و به ذهن و عقل و فکر انسان نمی رسد. مثل بقیه اشیاء نیست که این را توحید صحیح گویند.

چهارمین معنی: یکی دیگر از توحید هایی که صحیح است، این است که توحید تجزیه ناپذیر است، یعنی چه؟ یعنی او یک است و شریکی برای او وجود ندارد.

چهار معنی برای توحید گفته شد که دو تای آن صحیح و دو تای آن درباره خداوند نادرست است. پس در این قسمت

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی عَلا فی تَوَحُّدِهِ خطبه غدیر

یعنی: خداوند علویت و رفعتش یکی است و در توحدش است که کسی به او نمی رسد.

---

فایل تصویری و صوتی شرح خطبه غدیر [بخش اول – شماره 2]

  دانلود 

 

متن شرح خطبه غدیر بخش اول – شماره  2

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمَ

اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمین و صَلّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ و آله الطّاهرین و لَعنَتُ اللهِ عَلی أعدائِهِم أجمَعین

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ

عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما بزرگواران، به فرازی از خطبه شریف غدیر می رسیم که، رسول خدا صلی الله علیه و آله در مورد پروردگار می فرمایند:

دنا فی تفرده وَجَلَّ فی سُلْطانِهِ وَعَظُمَ فی اَرْکانِهِ، وَاَحاطَ بِکُلِّ شَیءٍ عِلْماً وَ هُوَ فی مَکانِهِ خطبه غدیر

خداوند تبارک و تعالی در تنهایی خودش به آفریدگانش به مخلوقین نزدیک است. این نشان دهنده مهربانیت خدا است. خدایی که آسمان را خلق کرده، مخلوقات را آفریده تمام اینها را حساب کنید. با این حال اگر شخصی بگوید یا الله و پروردگار را از ته دل بخواند، خداوند به او لبیک می گوید.

هرچند که قابل مقایسه نیست ولی به عنوان مثال گاهی اوقات شخصی به سِمَتی می رسد در دنیا، به سمت های دنیایی می رسد، رفتن به سمت او خیلی سخت است. محافظ ها و دفتر کار هست، وقت ندارد، تمام اینها را حساب کنید، اما خداوند این چنین نیست.

خداوند کسی است که وَ دَنا فی تَفَرُّدِهِ است. با این که تنهایی او اینگونه نیست که او را مشغول خودش کند، یک نفر بگوید یا الله، نفر دوم را نتواند جواب دهد، اصلا این چنین نیست. با این که تمام مخلوقات را آفریده، کهکشان ها و سیارات را آفریده، این قدر خداوند مهربان است که دنا یعنی نزدیک هست به آفریدگانش.

آیه اول: لذا شاید به این آیه از سوره ق آیه ۱۶ اشاره داشته باشد:

وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ. سوره ق / ۱۶

حبل الورید یعنی رگی که در تمام اعضای بدن است. مهم ترین رگ که خون در آن جاری است. حتی ما از آن رگ به ایشان نزدیکتر هستیم. این معنای ظاهری این آیه است. اینجا می خواهد بگویند با این که این قدر به او نزدیک هستیم، چگونه می توانیم از اعمال او بی خبر باشیم؟!

آیه دوم: آیه بعدی که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمودند، در سوره طلاق آیه دوازدهم هست:

قَدْ أَحَاطَ بِکُلِّ شَیءٍ عِلْمًا. سوره طلاق /12

وقتی که خدا این قدر به انسان نزدیک هست، پس از تمام اعمال او باخبر است. احاطه کامل دارد بر تمام افراد و بر تمام آن چه که خلق کرده است. پس انسان نباید گناه کند.

بعد فرمودند: فعظم فی ارکانه. بزرگ است در ارکان خودش، یعنی عظمت دارد. هر یک از ارکان آن چه که خدا خلق کرده است، رکنی دارد. مثلا فرض کنید رکن بدن انسان و جسم انسان چه چیزی هست؟ روح او است. اگر این روح نباشد، جسم فایده ای ندارد.

امام باقر علیه السلام فرمودند: بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلى‏ خَمْسٍ‏ : الصَّلَاهِ وَ الزَّکَاهِ وَ الْحَجِّ وَ الصَّوْمِ‏ وَ الْوِلَایَهِ؛ و لم یناد بشی‏ء کما نودی بالولایه

اسلام بنیانش و ارکانش بر پنج چیز است. نماز و روزه و حج و جهاد و والولایه و ولایت ما اهل بیت علیه السلام این قدر که سفارش شده، در مورد بقیه چیزها سفارش نشده است. اعظم فی ارکانه بزرگ است. یعنی هر یک از رکن هایی که پروردگار آفریده است، انسان نگاه کند می بیند چه عظمتی در آن نهفته است!

هریک به شکلی، میلیاردها انسان یکی سیاه پوست، یکی سفید پوست، هر نفری را به یک شکلی خدا آفریده است. این است عظمت و احاط به کل شیء علما.

نتیجه شرح خطبه غدیر بخش اول: خداوند که علم و قدرت دارد، نظام عالم هستی را اداره می کند. اگر احکامی هم برای مردم جعل (وضع) می کند، یقینا به مصلحت آنها است و اگر نهی هم کرد، یقینا آن امر به مفسده است، چرا؟ چون احاطه کامل به عالم دارد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله در اینجا می خواهند بگویند که یکی از چیزهایی که خدا احاطه دارد، این است که می داند چه کسی بعد از او جانشین پیغمبر صلی الله علیه و آله واقع شود و مردم از این بی خبر هستند.

 اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسَالَتَهُ سوره انعام / 124

خدا می داند که در کجا و چه کسی را به عنوان رسالت خودش و رسول خودش قرار دهد و همچنین امام هم که جانشین رسول خدا صلی الله علیه و آله است، از این قاعده مستثنی نیست و باید به دست خدا باشد، چون احاطه کامل بر همه چیز دارد.

اللَّهُمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَهَ وَ النَّصْر.

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ

وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْه

---

فایل تصویری و صوتی شرح خطبه غدیر [بخش اول – شماره 3]

  دانلود 

 

متن شرح خطبه غدیر بخش اول – شماره 3

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمَ

اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمین و صَلّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ و آله الطّاهرین و لَعنَتُ اللهِ عَلی أعدائِهِم أجمَعین

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ

عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما بزرگواران در بحث های توحیدی رسیدیم به این فراز که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:

«وَ قَهَرَ جَمیعَ الخَلقِ بِقُدرَتِهِ وَ بُرهانِهِ» خطبه غدیر

این متن، بحث توحیدی بسیار مهمی را دارد که اگر کسی غیر از این را در ذهن داشته باشد، توحیدش درست نیست. لذا امام باقر علیه السلام فرمودند:

«بِنا عُبِدَالله، وَ بِنا عُرِفَ اللهُ، وَ بِنا وُحِدَ اللهُ تَبارَکَ وَ تَعالی»

خداوند بوسیله ما شناخته می شود. باید درِ خانه اهل بیت علیهم السلام زانو بزنیم تا خدا را به ما بشناسانند.

معنای قهر

در این قسمت رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: قهر جمیع الخلق، قهر یعنی اعمال غلبه همراه با استیلاء بر او، در مورد خداوند به این شکل است که قهر یعنی غلبه در مقام اجرا و عمل. یعنی هم قدرتش را دارد هم استیلا و برتری اش را.

استیلا یعنی چه؟ یعنی بالاتر از او کسی وجود ندارد که به او دستور بدهد، قدرتش هم بالاترین قدرت هست. بالاتر از او قدرتی وجود ندارد که کسی خواسته باشد قدرتش را بر او اعمال کند.

قدرت به چه معناست؟ متکلمین این چنین فرمودند:

«صحت جواز الفعل و الترک کَونُ الشی به حیث یجوز منه الفعل و الترک»

یعنی قدرت آن چیزی است که (در مثال عرفی ما) هم شخص بتواند آن کار را انجام بدهد و هم بتواند آن کار را ترک کند. یعنی مجبور نباشد. پس خداوند تبارک و تعالی از روی قدرت خود این عالم را آفرید، قهر جمیع، با قدرت خودش تمام خلق را آفرید. یعنی می توانست انجام بدهد، می توانست انجام ندهد. می توانست بیافریند، می توانست نیافریند.

علامه حلی در کشف المراد، ص ۲۸۴، این چنین می آورد: و الدلیل علی أنه تعالی قادر، این که خداوند قادر و قدرتمند است، دلیلش این است که این عالم را حادث آفریده. أن العالم حادث یعنی بوجود آورده او را؛ نه این که از قبل بوده است. بلکه او را بوجود آورده است. یعنی می توانسته بوجود بیاورد، می توانسته بوجود نیاورد.

حالا که بوجود آورده است، با قدرت خودش بوده، یعنی مختار بوده است نه این که اجبار باشد. و برهانه، برهانه یعنی از روی دلیل و حجه است و با برهان آفرید. بی جهت و بدون دلیل آن را نیافریده. لذا در آیات الهی می بینید.

در سوره انبیاء، آیه ۱۶، «و ما خلقنا السماء و الارض و ما بینها لاعبین»، ما خلق نکردیم آسمان و زمین را و آن چه بین زمین و آسمان است. لاعبین یعنی بازیچه، پس از روی برهان و حجت است.

یا در سوره مومنون، آیه ۱۱۵ که می فرماید: «أفحسبتم إنما خلقناکم عبثا»، آیا فکر می کنید که شما را خلق کردیم، در حالی که عبث و بیهوده باشید؟! به این شکل نیست. حالا علت خلق چیست؟ علت خلق در سوره ذاریات، آیه 56 آمده است: «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون.»

نتیجه بحث: خداوند با قدرت خودش انسان و جهان و تمام مخلوقات را آفرید و هیچ اجباری از طرف کسی بر او اعمال نمی شود.

اللَّهُمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَهَ وَ النَّصْر.

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْه.

السّلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

---

فایل تصویری و صوتی شرح خطبه غدیر [بخش اول – شماره 4]

  دانلود 

 

متن شرح خطبه غدیر بخش اول – شماره 4

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمَ

اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمین و صَلّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ و آله الطّاهرین و لَعنَتُ اللهِ عَلی أعدائِهِم أجمَعین.

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ.

عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما بزرگواران. به این فراز از صفات پروردگار، در کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله می رسیم که فرمودند:

مجیداً لَمْ یَزَلْ، مَحْموداً لایَزالُ بارِئَ الْمَسْمُوکاتِ وَداحِی الْمَدْحُوّاتِ. خطبه غدیر

مجید در لغت یعنی عظمت در وسعت و برتری بر همه چیز، نهایت بزرگی، نهایت کرم، نهایت مهربانی، بالاترین عظمت را می گوییم مجید. عظمت پرودگار به ذهن کسی نمی رسد، گاهی اوقات ما با افکار مادی خودمان می خواهیم بسنجیم که شخصی به مقامی رسیده به یک بزرگی، نه اصلا به ذهن انسان نمی رسد. لذا مجیداً لَمْ یَزَلْ بر وزن فعیل آمده، دلالت بر ثبوت آن صفت دارد. یعنی برای خدا همیشگی است.

لذا فرمودند لَمْ یَزَلْ. باز تأکید دومی هست لم یزل. یعنی از بین رفتنی نیست. این چنین  نیست که مثل افرادی در دنیا به یک جایی برسند، به یک بزرگی دست پیدا کنند اما ممکن هست یک روزی هم از آن حالت بزرگی بیفتند پایین. به گدایی هم بیفتند که در تاریخ این موارد را بسیار داریم

 اما در مورد پروردگار این چنین نیست. این چنین نیست که بزرگی او در یک مدتی باشد، و در یک مدتی نباشد. عظمت او و بزرگی او و رفعت و علو او همیشگی است و از بین رفتنی نیست.

مَحْموداً لایَزالُ، محمود و حمد در مقابل ذم است. یعنی حمد پروردگار و ستودن او همیشگی است. به این شکل نیست که مذمومی و ذمی برای خداوند تصور بشود، همیشه او محمود است. در مورد حمد واقع می شود.

بارِئَ الْمَسْمُوکاتِ، به این معنا است که: هو تباعد من النقص والعیب یعنی چه؟ یعنی از نقص و عیب به دور است. اصلا بارِئَ تمام کارهایش وقتی نقص و عیبی وجود نداشته باشد، تمام کارهای او بر اساس حکمت و عدالت است. این نتیجه بحث بارِئَ می شود.

در یک معنای دیگه بارِئَ را نگاه کنیم. در مقام تکوین و ایجاد عَلی وُفٍقَ ما قُدّر یعنی بر اساس حکمت، مقدر می کند برای انسان. آیه می فرماید: هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ این که خداوند اول خلق می کند. الْبَارِئَ به این معنا یعنی هر چیزی را بر اساس آن چیزی که خلق کرده است، مقدر می کند. یکی را آسمان می کند، یکی را حیوان می آفریند، یکی را انسان می آفریند. اول آفرینش است. بعد بر اساس تقدیرات پروردگار آن را سر جای خودش می گذارد. این را می گوییم الْبَارِئَ.

در نهج البلاغه هم داریم: اللَّهُمَّ دَاحِیَ الْمَدْحُوَّاتِ وَ دَاعِمَ الْمَسْمُوکَات.

در مَسْمُوکَات فرمودند مراد این است که آسمان ها است. ای خداوندی که باری المسموکات می دانی که کجا را آسمان قرار دهی و کجا را زمین دَاحِیَ الْمَدْحُوَّات. در خطبه  89 نهج البلاغه آمده است: سَکَنَتِ الْأَرْضُ مَدْحُوَّهً فِی لُجَّهِ تَیَّارِهِ، داحی به این معناست که گسترده به معنای پهناور کرده، بسط داده می شود. خداوندی که دَاحِیَ الْمَدْحُوَّات. باز مَدْحُوَّات مراد زمین است. یعنی این زمین را بسط و گسترش داد.

اللَّهُمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَهَ وَ النَّصْر.

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْه.

السّلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

---

فایل تصویری و صوتی شرح خطبه غدیر [بخش اول – شماره 5]

  دانلود 

 

متن شرح خطبه غدیر بخش اول – شماره 5

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمَ

اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمین و صَلّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ و آله الطّاهرین و لَعنَتُ اللهِ عَلی أعدائِهِم أجمَعین.

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ.

عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما بزرگواران. در ادامه صفات پروردگار از زبان رسول الله صلی الله علیه و آله در خطبه غدیر فرمودند:

جبار الارضین و السموات، سبوح قدوس رب الملائکه و الروح، متفضل علی من جمیع من براۀ و متطول علی جمیع من انشأه. خطبه غدیر

جبارالارضین، جبار به معنای نفوذ قدرت و غلبه امر و نهی او بر دیگران را جبار می گویند. بزرگی عظمت و ظهور عظمتش در تمام زمین و آسمان ها را می گویند. به یک معنا از این فراز می خواهند برسانند که تمام زمین ها و آسمان ها و آن چه که خدا خلق کرده است، تحت نفوذ قدرت پروردگار می باشد و هرگاه بخواهد، آن را تغییر می دهد.

پس اگر نفوذ قدرت به دست پروردگار است و تمام کارها به ید قدرت پروردگار، پس می تواند مشکلات مرا هم حل کند. می تواند گرفتاری هایی که امروزه برای هر شخص گرفتار به وجود آمده را حل نماید. می توانیم دست نیاز به سمت آن کسی دراز کنیم که قدرت تمام زمین ها و آسمان ها در اختیار او است.

سبوح قدوس رب الملائکه و الروح، اسم سبوح دلالت بر تنزیه ذات پروردگار می کند. به این معنا که آن افعالی که سزاوار پروردگار نیست و صفات پروردگار حساب نمی شود، نباید به او نسبت دهیم. سبحان الله یعنی او منزه است از تمام صفات زشت و بدی ها.

متفضل علی جمیع من برأه، فضیلت یعنی اضافه و زیادتر از حد به یک شخصی عنایت می کند.: (هو الزیاده علی ما هو الازم المقرر لا مطلق) یعنی دارد عنایت اضافی می کند.

مثالی بزنم: سه نفر را فرض کنید که هیچ طلبی هم از من ندارند. به هر کدامشان به یک شکلی عنایت می کنم. هیچ کدامشان نمی توانند اعتراض کنند. علاوه بر این هیچ ظلمی هم به آنها نشده است. اگر اینطوری نگاه کنیم، پس خداوند تفضل کرده است بر آنچه خلق کرده است. خداوند بر اساس حکمت تفضل می کند.

متطول علی جمیع من انشئه، یعنی باز کرم و فضیلت اضافه کرده است بر آن کسانیکه آفریده است. انشاءَ یعنی بوجود آورده است. مثل سوره ملک آیه ۲۳ (قل هو الذی انشاکم) یعنی بگو آن کسی که شما را به وجود آورده است. پس بر همه مخلوقات برتری دارد.

این یکی از دلالت برتر بودن پروردگار را می رساند بر خلاف مسیحیت. که مسیحیان می خواهند بگویند در کنار خدا، مسیح هم خدا است. ببینید از مخلوق، خالق می سازند. اما در شیعه و مذهب تشیع به این شکل نیست. رسول الله صلی الله علیه و آله به ما آموختند که حتی اهل بیت علیهم السلام هم عبد خدا هستند نه خداوند تبارک و تعالی. خدا یکی است. یگانه است.

نتیجه: دو صفت پروردگار را  رسول الله صلی الله علیه و آله چنین فرمودند: یکی به این که جبار الارضین است و دوم این که خداوند تفضل می کند بر آنچه خلق کرده است و بر آنها کرم دارد.

اللَّهُمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَهَ وَ النَّصْر.

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْه.

السّلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

---

فایل تصویری و صوتی شرح خطبه غدیر [بخش اول – شماره 6]

  دانلود 

 

متن شرح خطبه غدیر بخش اول – شماره 6

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمَ

اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمین و صَلّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ و آله الطّاهرین و لَعنَتُ اللهِ عَلی أعدائِهِم أجمَعین.

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ.

عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما بزرگواران. امروز روز 23 ماه ذی القعده الحرام روز زیارتی مخصوص حضرت رضا صلوات الله علیه است. امروز زیارت امام رضا علیه السلام از راه نزدیک و دور سنت است و مرحوم شیخ عباس قمی نیز در مفاتیح الجنان آورده است. فقط به یک حدیث اشاره می کنیم که فضیلت زیارت امام رضا علیه السلام چه اندازه است.

شخصی آمد خدمت حضرت موسی بن جعفر علیه السلام. حضرت فرمودند: هرکس که فرزندم علی علیه السلام را در طوس زیارت کند، خداوند 70 حج مقبول شده برای او ثبت می کند. تعجب راوی بیشتر شد. حضرت فرمودند: 700 حج مقبول شده برای زائر فرزندم علی علیه السلام ثبت می شود. تعجب راوی باز بیشتر شد.

حضرت فرمودند: 70000 حج مقبول شده برای کسی که یک مرتبه علی بن موسی الرضا علیه السلام را زیارت کند. بعد فرمودند: هرکس یک شب درکنار قبر مطّهر او بیتوته کند، خداوند را در عرش زیارت کرده است و این نشان دهنده اهمیت زیارت امام رضا علیه السلام و زائر او است.

بعد در انتهای این حدیث فرمودند: در روز قیامت درجه زائرین فرزندم علی علیه السلام از بقیه زائرین درجه شان بالاتر است و خداوند بیشتر به آنها اعطا و نگاه می کند. (کتاب کامل الزیارات، صفحه 308)

در ادامه بحث توحیدی که از خطبه شریف غدیر داشتیم، رسول الله صلی الله علیه و آله بیش از 110 صفات از پروردگار می فرمایند. به این جا می رسند که:

یَلْحَظُ کُلَّ عَیْنٍ وَالْعُیُونُ لاتَراهُ خطبه غدیر

تا به حال با خودمان فکر کردیم که اگر غدیر نداشتیم و غدیری نبودیم، چقدر به بیراهه می رفتیم و چقدر در مباحث معارفی و موضوعات معارفی عقب می ماندیم. نه عقب می ماندیم؛ بلکه به بیراهه و به بطلان می رفتیم و در لجن زار افکار کسانی که اصلا الهی فکر نمی کنند، گرفتار می شدیم.

پس این غدیر بود که ما را نجات داد؛ در همه موضوعات و در همه مباحث که یکی از آنها خداشناسی است. ببینید رسول الله صلی الله علیه و آله برای ما توحید و خداشناسی و مبحث نبوت و مبحث امامت را چقدر زیبا بیان می کنند. چقدر ما باید شاکر باشیم که غدیری هستیم و دنباله رو غدیر.

یَلْحَظُ کُلَّ عَیْنٍ وَالْعُیُونُ لاتَراهُ، این فراز رد کسانی است که ادعا می کنند خداوند دیده می شود. حالا در دنیا، نه در آخرت و بعضی ها ادعا می کنند که خدا در همین دنیا دیده می شود.

این فراز با این آیه قرآن سازگار است که در سوره انعام، آیه 103:

لَا تُدْرِکُهُ الاَبْصَرُ وَهُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصَرَ وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ. سوره انعام، آیه 103

خدا با چشم ها دیده و درک نمی شود، درحالی که او درک می کند ابصار را. یعنی خداوند تبارک و تعالی بر همه افراد احاطه دارد اما کسی بر او احاطه ندارد. هیچ عقل و هیچ وهمی به او نمی رسد. اگر خدا با چشم دیده شود، محدود می شود و وقتی محدود شد، مرکب می شود. مرکب هم از صفات بارز مخلوق است نه خالق.

در مناظره ای که امام رضا علیه السلام با یک از زنادقه داشتند، شخص سؤال می کند: چرا با چشم خداوند دیده نمی شود؟ در پاسخ حضرت علیه السلام فرمودند: هو اجل من یدرکه البصر او اجل و بزرگتر است از این که بصر و چشمی او را درک کند یا احاطه کند و یا عقل به او رسد.

سپس گفت: حدش چیست؟ حضرت علیه السلام پاسخ فرمودند: لا حد له یعنی هیچ حدی برای خداوند نیست (عیون اخبارالرضا، جلد 1، صفحه 132)

در حقیقت هیچ عقل و وهمی به او نمی رسد که اگر این حد برای خدا باشد، نیاز می شود که او ناقص باشد و زیاده برای او باشد.

نتیجه بحث: خداوند با چشم درک نمی شود. چرا که درک شدن از صفات مخلوق است نه خالق.

اللَّهُمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَهَ وَ النَّصْر.

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ

وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْه.

السّلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

---

فایل تصویری و صوتی شرح خطبه غدیر [بخش اول – شماره 7]

  دانلود 

 

متن شرح خطبه غدیر بخش اول – شماره  7

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمَ

اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمین و صَلّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ و آله الطّاهرین و لَعنَتُ اللهِ عَلی أعدائِهِم أجمَعین.

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ.

عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما بزرگواران. در ادامه صفات پروردگار رسول الله صلی الله علیه و آله این چنین فرموده اند:

کَریمٌ حَلیمٌ ذُوأَناتٍ، قَدْ وَسِعَ کُلَّ شَیءٍ رَحْمَتُهُ وَ مَنَّ عَلَیْهِمْ بِنِعْمَتِهِ. لا یَعْجَلُ بِانْتِقامِهِ خطبه غدیر

کریم از کَرُمَ گرفته می شود. یعنی عزت، بزرگی خداوند عزت می دهد، خودش دارای عزت است و به بندگان هم دوست دارد که عزت دهد. لذا به همین جهت است که گناهان بندگانش را به بقیه رو نمی کند. در حدیثی داریم:

فاذا لبست ثوبک فاذکر ستراللّه علیک ذنوبک برحمته.  مصباح الشریعه، صفحه 31

وقتی لباس می پوشید، یاد کنید از خدا که چگونه با رحمتش گناهان شما را می پوشاند.

یعنی خداوند با ستاریتش به ما عزت می دهد. فلذا در اسلام، در مباحث دینی نسبت به تهمت و غیبت سخت گرفته شده است. چرا؟ چون با غیبت کردن، تهمت زدن آبروی یک مؤمنی را می بریم؛ در حالی که خدا گناه او را پوشانده است. تهمت که دیگر بدتر! تهمت یعنی گناهی، اشتباهی را به دروغ به کسی نسبت می دهیم.

از این رو در این باب خدا خیلی سخت می گیرد. کسی که غیبت کند، این چنین است. کسی که غیبت کند، چه گناهانی دارد. کسی که غیبت کند، روز قیامت از ثواب او برمی دارند و به کسی که غیبتش را نموده، می دهند و اگر ثوابی نداشت، از گناهان شخصی که غیبتش شده است، بر می دارند و به کسی که غیبت کرده است، می دهند. چرا؟ چون خدا می خواهد به بندگانش عزت بدهد. پس کَریمٌ: او کریم است.

دوم حَلیمٌ: حلیم یعنی که بردبار است. بردباری در چه؟ در ذُوأَناتٍ یعنی عجله ای در عقاب کردن معاصی بندگان ندارد. اینگونه نیست که اگر کسی با گوشش موسیقی گوش داد، کار اشتباهی انجام داد، همانجا گوشش کر شود. نه این چنین نیست، خدا هیچ عجله ای ندارد؛ در این که اگر کسی گناه انجام داد، سریع عقاب شود.

 حَلیمٌ …. و الله غفورٌ حَلیمٌ … خداوند به گناهکاران مهلت می دهد. در عذاب عجله ای ندارد. ذُوأَناتٍ یعنی عجله ای ندارد بر اهل معاصی که آنها را عقوبت نماید.

قَدْ وَسِعَ کُلَّ شَیءٍ رَحْمَتُهُ …. رَحْمَت او شامل همه می شود. اگر کسی در هر نقطه ای از زندگی اش خواسته باشه برگردد و توبه نماید، خدا او را می بخشد. لذا انسان نباید از رحمت الهی بخاطر گناهانی که انجام داده است، مأیوس باشد. به شرط آن که حقیقتا پشیمان شده و قصد بازگشت به خدا را نموده باشد.

بسیار داریم در روایات و آیات.یا در دعای عرفه داریم:

«یا من سبقت رحمته غضبه» دعای عرفه

ای کسی که رحمتت بر غضبت سبقت گرفته است. پس بیاییم توبه کنیم. به حقیقت بیایم به پروردگار برگردیم.

 مَنَّ عَلَیْهِمْ بِنِعْمَتِهِ. لا یَعْجَلُ بِانْتِقامِهِ …. مَنَّ در جایی می آید که نعمت بسیار سنگین و مهم باشد. یک نعمت عمومی است. مثل هوا، آب، غذا … به همه می دهد. مؤمن باشد یا کافر … هر دینی که می خواهد داشته باشد. یک نعمت خصوصی است.

مانند عقل، به همه نمی دهند. فهم به همه داده نمی شود. نعمت اخص است. یعنی فقط به عده ای داده می شود. لذا با مَنَّ آورده می شود. مَنَّ عَلَیْهِمْ بِنِعْمَتِهِ این نعمت بسیار سنگین و بسیار گرانقدر است! که چیست؟ که در انتقام از معاصی خداوند عجله نمی کند.

نتیجه: خدا کریم است، حلیم است، رحمتش همه جا را گرفته است. انسان باید از این فرصت طلایی استفاده نموده و توبه کند. چرا که خداوند سریع عقاب نمی کند. ان شاءالله خداوند ما را با نعماتی که به ما ارزانی داشته آشنا کند.

 اللَّهُمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَهَ وَ النَّصْر.

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْه.

السّلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

---

فایل تصویری و صوتی شرح خطبه غدیر [بخش اول – شماره 8]

  دانلود 

 

متن شرح خطبه غدیر بخش اول – شماره 8

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمَ

اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمین و صَلّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ و آله الطّاهرین و لَعنَتُ اللهِ عَلی أعدائِهِم أجمَعین.

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ.

عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما بزرگواران. در ادامه صفات پروردگار از زبان مبارک رسول الله صلی الله علیه و آله در خطبه غدیر به این جا رسیدیم که:

وَلایُبادِرُ إِلَیْهِمْ بِمَا اسْتَحَقُّوا مِنْ عَذابِهِ. قَدْفَهِمَ السَّرائِرَ وَ عَلِمَ الضَّمائِرَ خطبه غدیر

گفتیم که خداوند یکی از نعمت های بزرگ و سنگینی که بر بندگانش دارد، این است که او حلیم است. یعنی در عذاب کردن و در عقاب نمودن گناهی که بندگان انجام می دهد، عجله ای ندارد.

در ادامه می فرمایند: وَلایُبادِرُ إِلَیْهِمْ بِمَا اسْتَحَقُّوا مِنْ عَذابِهِ ... یعنی شخصی مستحق عذاب است اما خداوند تعجیل نمی کند، بلکه به او فرصت می دهد و این یکی از نعمت های بزرگ پروردگار است. البته توبه در این جا جایگاه پیدا می کند که این صبری که خدا کرد و به بنده مهلت داد، در حقیقت فرصت توبه به بنده خود داده است.

البته گفتیم توبه باز در خودش مراحلی دارد و مهمترینش این است که باید ولایت اهل بیت علیهم السلام را قبول داشته باشد و الا توبه او مورد مقبول پروردگار واقع نمی شود که این را در جلسه قبل اشاره کردیم و همچنین دعای او هم مستجاب نمی شود.

در حدیثی در کتاب الامالی شیخ مفید، در صفحه 2 این چنین آمده است: شخصی نزد عیسی بن مریم علیه السلام رسید، در آن زمان به این شکل رسم بود که اگر شخصی چهل شب دعا می کرد، خدا دعایش را مستجاب می کرد. خدمت حضرت عیسی علیه السلام رسید که یا روح الله؛ چهل شب است که دارم دعا می کنم اما خدا دعایم را مستجاب نمی کند.

وحی رسید به حضرت عیسی علیه السلام که:

یَا عـِیـسَی إِنَّ عَبْدِی أَتَانِی مِنْ غَیْرِ الْبَابِ الَّذِی أُوتَی مِنْهُ إِنَّهُ دَعَانِی وَ فِی قَلْبِهِ شَکٌّ مِنْکَ

حضرت عیسی علیه السلام مناجات کرد و این چنین وحی رسید: آن شخص غیر از راهی که من خواستم آمده و مرا می خواند، لذا دعایش را مستجاب نمی کنم.

بعد فرمود: فـَلَوْ دَعَانِی حَتَّی یَنْقَطِعَ عُنُقُهُ وَ تَنْتَثِرَ أَنَامِلُهُ مَا اسْتَجَبْتُ لَهُ. اگر آنقدر دعا کند تا گردنش بشکند و قطع شود و بند بند انگشتانش از هم بپاشد، دعایش را مستجاب نمی کنم. چرا؟ چون مرا قبول دارد اما در تو که حجت من هستی، در روی زمین شک دارد.

حضرت عیسی علیه السلام هم این جا برگشتند و به این شخص گفتند که تو خدا را قبول داری ولی به حجت خدا شک داری. نه این که قبول نداشته باشد، شک داشته است! خدا هیچ یک از دعای او را مستجاب نمی کند.

بعد در همان حدیث امام علیه السلام فرمودند: مثل ما اهل بیت هم این چنین است. لا یَقْبَلُ اللّه ُ عَمَلَ عَبْدٍ وَ هُوَ یَشُکُّ فینا خداوند عمل هیچ بنده و عبدی را قبول نمی کند در حالی که شک در قلب اش درباره ما داشته باشد. پس این چه چیزی را می رساند؟ این که اگر انسان می خواهد توبه هم کند، باید از راهش وارد شود که قبول ولایت است.

و در ادامه فرمودند: «قَدْفَهِمَ السَّرائِرَ وَ عَلِمَ الضَّمائِرَ …. خداوند است که بر همه چیز آگاه است.» پنهانی بر او معنا ندارد. همه چیز را می داند و بر همه چیز احاطه دارد. از ضمیر و از نیت ما. وقتی هم بر چیزی احاطه دارد، یعنی قدرت بر آن دارد، می تواند بر هر چیزی تصرف کند. علاوه بر این که آگاه است، عالم به غیب هم است. یعنی تا انتها را می داند و این علم غیب را هم می تواند به عده ای ببخشد.

در سوره جن آیه 26 و 27 این چنین آمده است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
عَالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلَى غَیْبِهِ أَحَدًا
إِلا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ یَسْلُکُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا. سوره جن آیه 26 و 27

خداوند عالم به غیب است و می تواند به عده ای که از آنها راضی است، آن علم را بدهد.

نتیجه: خداوند تعجیلی در عذاب ندارد و بر تمام نیات و سرایر مخلوقات آگاهی دارد.

اللَّهُمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَهَ وَ النَّصْر.

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْه.

السّلام علیکم و رحمه الله و برکاته.