فضیلت اشک بر امام حسین علیه السلام – متن سخنرانی محرم

فضیلت اشک بر امام حسین علیه السلام و یاد ایشان در همه قرون و اعصار

فضیلت  اشک بر امام حسین (علیه السلام) آثار و برکاتی زیادی دارد. ائمه علیهم السلام فرموده اند هر که در مرثیه حسین (علیه السلام) شعری بگوید و بگرید و بگریاند، حق تعالی او را بیامرزد و بهشت را برای او واجب می ‎گرداند.

همیشه زبان، مترجم عقل بوده ولی ترجمان عشق، چشم است. آنجا که اشکی از روی احساس و درد و سوز می‌ریزد، عشق حضور دارد ولی آنجا که زبان با گردش منظم خود جمله‌ های منطقی می‌ سازد عقل حاضر است.

بنابراین همانطور که استدلالات منطقی و کوبنده می‌ تواند همبستگی گوینده را با اهداف رهبران مکتب آشکار سازد قطره اشک نیز می‌ تواند اعلان جنگ عاطفی بر ضد دشمنان مکتب محسوب گردد.

از این رو گریه حضرت زینب علیهاالسلام بر اهل بیت علیهم السّلام گریه عاطفی و گریه پیام‌ آور و یک نوع نهی از منکر و شعار شورانگیز و سوزاننده و رسواگر طاغوتیان و ستمگران بود.

بر همین اساس است که پیامبر اکرم و امامان علیهم السّلام کسی را که آمادگی گریه کردن ندارد به تباکی (خود را به شکل گریه درآوردن) دعوت کرده‌ اند تا یاد حسین در همه قرون و اعصار در خاطره‌ ها زنده بماند.

فضیلت اشک در اجر و ثواب گریه بر امام حسین علیه السلام

اجر و مزد گریه برای آن حضرت بسیار عظیم و بزرگ است و خداوند خود ضامن آن می‌باشد. گریه برای آن حضرت سختی‌های زمان احتضار را از بین می‌برد.

زیرا امام صادق علیه السّلام به مسمع بن عبدالملک فرمودند: آیا مصائب آن جناب (امام حسین علیه السّلام) را یاد می‌کنی؟ عرض کرد: بلی والله مصائب ایشان را یاد کرده و گریه می‌کنم. حضرت فرمودند: آگاه باش که خواهی دید در وقت مردن پدران مرا که به ملک الموت وصیت تو را می‌کنند که سبب روشنی چشم تو باشد.

همچنین فرمودند: ای مسمع گریه بر احوالات حسین (علیه السّلام) سبب می‌شود که ملک الموت بر تو مهربان‌تر از مادر گردد.گریه بر حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السّلام) باعث راحتی در قبر، فرحناک و شادان شدن مرده، شادان و پوشیده بودن او در هنگام خروج از قبر است در حالی که او مسرور است فرشتگان الهی به او بشارت بهشت و ثواب الهی را می‌دهند.

  اجر و مزد هر قطره آن این است که شخص همیشه در بهشت منزل کند (1).
گریه کننده بر امام حسین علیه السّلام در بهشت با ایشان و هم درجه ایشان خواهد بود. (2)

فضیلت اشک: شیخ جلیل جعفر بن قولویه در کامل از ابن خارجه روایت کرده است: روزی در خدمت امام صادق علیه السّلام بودیم و امام حسین علیه السّلام را یاد کرده و از او نام بردیم. حضرت صادق علیه السّلام بسیار گریستند و ما نیز به تبع ایشان گریستیم.

پس حضرت صادق علیه‌السّلام فرمودند که امام حسین علیه السّلام می‌فرمود من کشته گریه و زاری (اشکم) هستم نام من در نزد هیچ مؤمنی برده نمی‌شود مگر آن که محزون و گریان می‌شود.

سبب گریه هر مؤمن

در روایت آمده است هیچ روزی نبود که اسم امام حسین علیه السّلام در نزد امام صادق علیه السّلام برده شود و آن امام در آن روز تبسمی بر لب بیاورند. آن حضرت در تمام روز گریان و محزون بودند و می‌ فرمودند: امام حسین علیه السّلام سبب گریه هر مؤمن است.

شیخ طوسی و شیخ مفید از ابان بن تغلب روایت کرده‌اند که حضرت صادق علیه السّلام فرمودند: نَفَس کسی که برای مظلومیت ما محزون است تسبیح است و اندوه و ماتم او عبادت خدا و پوشیدن اسرار ما از بیگانگان جهاد در راه خداست. (3)

فضیلت اشک: شیخ کشی (رحمه الله علیه) از زید شحام روایت کرده است که: من با جماعتی از کوفیان در خدمت امام صادق علیه السّلام بودیم، جعفر بن عفان وارد شد. حضرت او را اکرام کردند و نزدیک خود نشاندند و فرمودند یا جعفر!

جعفر عرض کرد: جانم، خدا مرا فدای تو کند. حضرت فرمودند: به من گفته‌ اند تو در مرثیه و عزای حسین (علیه السّلام) شعر می‌ گویی. جعفر عرض کرد: بله، فدای تو شوم. حضرت فرمودند: پس بخوان. جعفر شروع به خواندن مرثیه نمود، حضرت امام صادق علیه السّلام و حاضرین مجلس گریستند. حضرت آنقدر گریست که اشک چشم مبارکش بر محاسن شریفش جاری شد.

پس از آن حضرت صادق علیه السّلام فرمودند: به خدا سوگند، که ملائکه مقرب در اینجا حاضر شدند و مرثیه تو را که در مصائب حسین (علیه السّلام) خواندی شنیدند و بیشتر از ما گریستند و حق تعالی در همین ساعت بهشت را با تمام نعمت‌های آن برای تو واجب گردانید و گناهان تو را آمرزید.

مرثیه در شعر

پس امام فرمودند: ای جعفر می‌خواهی که زیادتر بگویم؟ جعفر عرض کرد: بله، ای سید من. حضرت فرمود: هر که در مرثیه حسین (علیه السّلام) شعری بگوید و بگرید و بگریاند، حق تعالی او را بیامرزد و بهشت را برای او واجب می‌ گرداند. (4)

شیخ صدوق (رحمه الله علیه) در امالی از ابراهیم بن ابی المحمود روایت کرده که امام رضا علیه السّلام فرمودند: ماه محرم ماهی بود که اهالی جاهلیت، جنگ و قتال را در آن ماه حرام می‌دانستند، ولی این امت جفاکار خون‌های ما را در آن ماه حلال دانستند و حرمت ما را هتک کرده و زنان و فرزندان ما را در آن ماه اسیر کردند.

آتش در خیمه‌ های ما افروخته و اموال ما را غارت کردند. حرمت حضرت رسالت (صلی الله علیه و آله) را در حق ما رعایت نکردند. همانا مصیبت شهادت حسین (علیه السّلام) دیده‌ های ما را مجروح گردانید و اشک ما را جاری کرده. عزیز ما را ذلیل گردانیده است و زمین کربلا مورث کرب و بلاء ما گردید. پس باید بر حسین بگریند، همانا گریه بر آن حضرت گناهان بزرگ را فرو می‌ ریزد.

سپس حضرت رضا علیه السّلام فرمودند: پدرم چون ماه محرم داخل می‌ شد کسی آن حضرت را خندان نمی‌ دید. و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌ شد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌ فرمود: امروز روزی است که حسین (علیه السّلام) شهید شده است.

و همچنین شیخ صدوق از آن حضرت روایت کرده: هر که روز عاشورا روز مصیبت و اندوه گریه او باشد حق تعالی روز قیامت را برای او روز شادی و سرور گرداند و دیده‌گانش در بهشت به نور ما روشن شود. (5)

فضیلت اشک بر امام حسین علیه السلام – روایت ریان بن شبیب

از ریان بن شبیب روایت شده است که گفته روز اول محرم به خدمت امام رضا علیه السّلام رسیدم حضرت فرمودند: … ای پسر شبیب اگر بر حسین (علیه السّلام) گریه کنی و آب دیده‌گان تو بر روی تو جاری شود حق تعالی جمیع گناهان صغیره و کبیره تو را می‌آمرزد خواه اندک باشد و خواه بسیار.

ای پسر شبیب: اگر می‌خواهی خدا را ملاقات کنی در حالی که هیچ گناهی نداشته باشی حسین (علیه السّلام) را زیارت کن.

ای پسر شبیب اگر می‌خواهی که در غرفه‌ای از بهشت با رسول خدا و ائمه طاهرین محشور شوی قاتلان حسین (علیه السّلام) را لعنت کن.

ای پسر شبیب اگر بخواهی مانند شهدای کربلا باشی و ثواب آنها را داشته باشی هر گاه مصیبت آن حضرت را یاد کردی بگو: یا لَیتَنی کُنتُ مَعَهُم فَاَفُوزَ فَوزًا عَظیماً؛ ای کاش من با ایشان بودم و رستگاری عظیمی می‌یافتم.

ای پسر شبیب اگر می‌خواهی در درجات عالیه بهشت با ما باشی پس برای اندوه ما اندوهناک باش و در شادی ما شاد. بر تو باد ولایت و محبت ما که اگر کسی سنگی را دوست داشته باشد حق تعالی او را در قیامت با آن محشور می‌گرداند(6)

ارزش قطره اشک برای امام حسین علیه السلام

ابن قولیه با سند معتبر روایت کرده از ابی هارون مکنوف که گفت: به خدمت حضرت صادق علیه السّلام مشرف شدم آن حضرت فرمودند. که برای من مرثیه حسین (علیه السلام) بخوان. من نیز شروع کردم به خواندن.

امام فرمود: به این صورت نخوان به همان سبک و سیاقی که نزد خودتان متعارف است و نزد قبر حسین (علیه السلام) می‌خوانید بخوان. پس من خواندم.حضرت گریستند و من ساکت شدم. فرمود: بخوان، من خواندم تا آن اشعار تمام شد. حضرت فرمود: باز هم برای من مرثیه بخوان، من شروع کردم به خواندن این اشعار: یا مَریَمُ قومُی فَاندُبی مَولاکِ وَ عَلیَ الحُسَین فَاسعَدی بِبُکاکِ

پس حضرت بگریست و زن‌ها هم گریستند و شیون نمودند و هنگامی که از گریه آرام شدند فرمودند: ای اباهارون هر کس برای حسین (علیه السلام) مرثیه بخواند و یک نفر را بگریاند بهشت بر او واجب می‌شود. و سپس فرمودند: هر کس امام حسین علیه السّلام را یاد کند و بر او گریه کند بهشت بر او واجب می‌شود. (7)

به سند معتبر از عبدالله بن بکر روایت کرده‌اند که گفت: روزی از حضرت صادق علیه السلام پرسیدم که یابن رسول الله اگر قبر حضرت امام حسین علیه‌السّلام را بشکافند آیا در قبر آن حضرت چیزی خواهند دید؟

حضرت فرمود: ای پسر بکر چه بسیار عظیم است سؤال تو به درستی که حسین بن علی علیهماالسلام با پدر و مادر و برادر خود در منزل رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌باشند و با آن حضرت روزی خورده و شادمانی می‌ کنند.

گاهی بر جانب راست عرش آویخته و می‌گوید پروردگارا وفا کن به عهدی که با من بسته‌ای و نظر می‌کند بر زیارت کنندگان خود، ایشان را با نام‌هایشان و نام پدرانشان می‌ شناسند.

و نظر می‌ کنند به سوی آنهایی که بر او گریه می‌ کنند و برایشان طلب آمرزش کرده و از پدرانشان می‌ خواهند که برای آنها استغفار کنند و می‌ گویند: ای گریه کننده بر من اگر بدانی خدا چه جیزی برای تو مهیا کرده از ثواب‌ ها، هر آینه شادی تو زیادتر از اندوه تو خواهد شد. آن بزرگوار از حق تعالی درخواست می‌ کند که هر گناه و خطا که گریه کننده بر او کرده است بیامرزد. (8)

قطره‌ ای از آن اگر در جنهم بیفتد آتش و حرارت آن را خاموش می‌کند. ملائکه خود آن اش‌کها را گرفته و در شیشه‌ای ضبط می‌کنند. (9) برای هر عملی ثواب محدودی است جز ثواب آن اشک که اجر آن محدودیتی و یا اتمامی ندارد.

چشم گریان در عزای امام حسین علیه السلام و ارزش آن اگر اشک بر امام حسین علیه السّلام دارای این همه اعتبارست یقینا چشمی که در عزای او گریان باشد نیز خواص و ویژگی‌های مربوط به خود را دارد.

خواص چشم گریان در عزای امام حسین علیه السلام

آن چشم در نزد خداوند از تمام چشم‌ها محبوب‌تر است(10)

همه چشم‌ها در روز قیامت گریانند مگر چشمی که بر امام حسین علیه السّلام گریه کرده باشد(11)

آن چشم روشن شود به نور کوثر و نظر به آن(12)

آن چشم را ملائکه تبرّک می‌کنند و اشک را خود از آن پاک می‌کنند.(13)

هر کسی که تا به حال خداوند این مرحمت را در حق او نموده باشد و توانسته باشد قطره اشکی در عزای آن حضرت از دیدگان جاری سازد به خوبی آثار و برکات نورانی و حالات معنوی وصف ناشدنی آن را در یافته اما گریه برای آن حضرت خواصی مربوط به خود را دارد که ما اجمالاً بعضی از آن را ذکر می‌کنیم: صله حضرت محمد صلی الله علیه و آله است(14)

مساعدت و یاری حضرت زهرا سلام الله علیها است زیرا آن مکرمه هر روز در عزای فرزندنش می‌گرید(15)

اداء حق پیامبر صلی الله علیه و آله، خدا و ائمه هدی علیهم السّلام است(16)

گریه برای آن حضرت تأسی به انبیاء، ملائکه و عبادالصالحین خداوند است.

اداء مزد رسالت پیامبر است زیرا در قرآن آمده که مزد رسالت پیامبر مودّت ذی القربی (دوستی با خاندان رسول خدا) است. ترک آن جفا به آن حضرت است(17)

تسلی دهنده دل از جمیع گریه‌ها و اندوه‌ها است(18)

خواص مجالس ذکر مصائب امام حسین علیه السّلام

کسانی که در مجالس ذکر او شرکت می‌ کنند به خوبی حال و هوای آنجا را درک کرده و ارتباط معنوی عمیقی با حضرتش برقرار می‌ سازند، اما بر طبق احادیث و روایات متعدد مجالس آن حضرت دارای ویژگی‌ هایی است:

هر کس بنشیند در مجالسی که در آن به امر ائمه علیهم السّلام پرداخته شده و ذکر مصائب آنان است دل او نمی‌میرد در آن روزی که دل‌ها می‌میرند(19)

اینگونه مجالس محبوب خدا، رسول او و ائمه علیهم السلام می‌باشد(20)

نَفَس فرد عزادار در آن مجلس تسبیح خداوند است(21)

این مجالس محل نَظَر حضرت امام حسین علیه السّلام است. زیرا آن جناب در عرش است و از آنجا به سوی سرزمین کربلا و زوّار و گریه‌کنندگان خود نظاره می‌کنند(22)

ملائکه مقرب خداوند درآن مجلسی حاضر می شوند.

مجلس عزای امام حسین علیه السّلام هر جا بر پا شود آنجا قبه و بارگاه اوست .

معراج گریه‌کنندگان است زیرا که محل نزول صلوات و رحمت الهی و غفران ذنوب و … است.

این مجالس از دیگر مجالس اشرف و افضل است(23)

پی‌ نوشت‌ ها

1. بحارالانوار، ج44، ص289 و کامل الزیارات باب32، ص101
2. بحارالانوار /278/44/ امالی صدوق مجلسی 17/ ص68
3. منتهی الآمال ، ج 1، ص 538
4. منتهی الآمال ، ج 1، ص 539
5. منتهی الآمال ، ج 1، ص 540
6. منتهی الآمال ، ج 1، ص 541
7. منتهی الآمال ، ج 1، ص 542
8. منتهی الآمال ، ج 1، ص 543
9. منتخب طریحی/140/2
10. بحارالانوار /207/45، کامل الزیات باب26 ص81
11. بحارالانوار /293/44، عوالم /534/17
12.  بحارالانوار /290/44، کامل الزیارات باب 32 ص102
13. بحارالانوار /305/44، تفسیر امام حسن عسکری (علیه السّلام) ص369
14.  بحارالانوار /207/45، کامل الزیارات باب 26 ص81
15. بحارالانوار /209/208/45، کامل الزیارات باب ص82
16. بحارالانوار /207/45، کامل الزیارات باب 26 ص81
17.  بحارالانوار ، ج 45، ص 205 وکامل الزیارات ، باب 26، ص 79
18.  ترجمه خصائص الحسینیه ، ص 257
19. بحارالانوار /278/44، امالی صدوق مجلسی 17 ص68
20. بحارالانوار /282/42، قرب الاسناد ص) 18
21. بحارالانوار /278/44، امالی صدوق ، مجلس 17، ص 68
22. بحارالانوار /292/44، کامل الزیارات باب 32ص103
23. ترجمه خصائص الحسینیه ، ص 256