مسابقه پرسش و پاسخ نیمه شعبان
مسابقه پرسش و پاسخ نیمه شعبان
مسابقه پرسش و پاسخ نیمه شعبان مجموعه ای از سوالات در رابطه با حضرت مهدی شامل 3 میز همراه با پاسخ است.جهت دانلود فایل های مربوطه به لینک دانلود مراجعه کنید
مسابقه میدانی نیمه شعبان -سوالات میز اول : دسته الف
1– چه کسانی به تولد حضرت مهدی علیه السلام گواهی دادهاند؟
- ابو غانم خادم امام عسکری علیه السلام – حکیمه خاتون عمهی امام عسکری علیه السلام
- نسیم خادم – کامل بن ابراهیم از شیعیان مدینه – قابلهی محل امام عسکری علیه السلام
- امام حسن عسکری علیه السلام و بیش از 40 نفر از شیعیان – چند تن از بزرگان اهل سنت مانند بلاذری و ابن خلکان
- همهی موارد
2- کدامیک از نامهای زیر از القاب امام عصر علیه السلام می باشد؟
- سید الاوصیاء (سرور جانشینان پیامبر)
- سید الشّهداء (بزرگ شهیدان)
- رحمه للعالمین (رحمت الاهی برای جهانیان)
- امیر المؤمنین (امیر مؤمنان)
3– شاخصههای حکومت حضرت مهدی علیه السلام چیست؟
- عدالت گستری و فقر ستیزی
- تکامل عقول
- دانایی محوری و شایسته سالاری
- هر سه مورد صحیح است
4- دیدار آن حضرت در دوران غیبت کبری،………..
- محال است.
- بر اثر تقوی و پاکی حتماً حاصل خواهد شد.
- هیچکس موفّق به دیدار آن بزرگوار نمیگردد.
- با اذن و اجازهی آن امام ممکن میباشد.
5- امام زمان علیه السلام دردوران غیبت مانند، …..
- معلمی هستند که در کلاس درس حضور ندارد.
- باغبانی هستند که باغ را رها کرده است.
- خورشیدی که در پس ابر قرار دارد.
- هیچ یک از مثالهای ذکر شده صحیح نیست.
6- معنای صحیح غیبت امام زمان علیه السلام چیست؟
- ایشان در روی زمین زندگی نمیکنند و در آسمانها هستند.
- ایشان وجود نورانی دارند و وجود جسمانی ندارند.
- همیشه در بیابانها به دور از مردم زندگی میکنند.
- به صورت ناشناس زندگی میکنند. (ایشان را میبینیم ولی نمیشناسیم)
7- کدام دعاست که هر کس چهل صبح آن را خلوص بخواند، از یاوران حضرت مهدی علیه السلام خواهد بود؟
- زیارت آل یاسین
- دعای فرج
- دعای عهد
- دعای ندبه
8- به نظر شما از چه راههای مالی میتوانیم محبت خود را به امام زمان علیه السلام ابراز کنیم؟
- پرداخت صدقه به نیت سلامتی و دفع بلا از ایشان.
- رسیدگی به شیعیان و دوستداران امام زمان علیه السلام.
- مشارکت و فعالیت در برپایی مراسم بزرگداشت امام زمان علیه السلام مانند جشنهای نیمه شعبان.
- همه موارد
پاسخ سوالات میز اول : دسته الف
1– چه کسانی به تولد حضرت مهدی علیه السلام گواهی دادهاند؟
پاسخ صحیح : گزینه 4 است.
– نسیم و ابو غانم دو تن از خدمتکاران خانهی امام عسکری علیه السلام بودهاند و ماجراهایی از آن حضرت در دوران کودکی مطرح کرده اند.
( روزگار رهایی ج 1 ص 157 و 158)
– یکی از ماجراهایی که ابوغانم نقل کرده چنین است :
“برای امام عسکری علیه السلام فرزندی به دنیا آمد. ایشان آن فرزند را در سومین روز ولادت به جمعی از یاران خویش نشان دادند و فرمودند: این پسر امام شما پس از من و جانشین من در میان شماست. این همان قائمی است که مردم به منتظر و چشم به راه او خواهند بود.”
روزگار رهایی ج 1 ص 157 و کمال الدین باب 42 ح 8
– حکیمه عمهی امام عسکری علیه السلام و خواهر امام هادی علیه السلام است. امام عسکری علیه السلام او را برای افطار در روز 14 شعبان به منزل خود دعوت کرده و از او خواستند که شب 15 شعبان را در منزل ایشان بمانند و به او فرمودند که قرار است فرزندی برایشان به دنیا بیاید. حکیمه خاتون ماجرای شب نیمه شعبان و سحرگاه آن را که امام زمان علیه السلام در آن به دنیا آمدهاند برای شیعیان نقل کرده است.
روزگار رهایی ج1 ص146-153 امام مهدی از ولادت تا ظهور ص 159-164 کمال الدین باب 42 ح 1و2
– کامل بن ابراهیم مدنی از شیعیانی بوده که به نمایندگی گروهی از شیعیان برای پرسیدن سؤالی خدمت امام عسکری در سامرا رسیده بود و امام زمان علیه السلام در حالی که کودکی خردسال بودند در محضر پدر او را ارشاد و هدایت کردند. کامل بن ابراهیم حدیث بسیار ارزشمندی را از امام زمان علیه السلام نقل کرده است.
روزگار رهایی ص 159 و کتاب الغیبه شیخ طوسی ص 246 ح 216
– همچنین پیر زنی که در همسایگی امام عسکری علیه السلام در خانه یکی از اهل سنت به نام احمد بن بلال کاتب زندگی میکرده در شب ولادت امام زمان علیه السلام به خانهی امام عسکری علیه السلام فرا خوانده شد تا در زمان ولادت، همراه حضرت نرجس سلام الله علیها باشد. او در طی سالیان دراز این خبر را از احمد بن بلال کاتب سنی مخفی داشته است، لکن در سال 281 به مناسبتی برای احمد بن بلال کاتب بازگوکرده است. احمد نیز این ماجرا را برای یکی از دوستان شیعه اش به نام حنظله بن زکریا نقل کرده است .
کتاب الغیبه شیخ طوسی ص 240 ح 216
– احمد بن عبدالله هاشمی نیز نقل کردهاست که همراه 38 تن دیگر امام زمان علیه السلام را در همان سالهای نخست زندگیاش دیدهاند.
روزگار رهایی ج1 ص 163 164 و کتاب الغیبه شیخ طوسی ص259 ح 226
– گزارش یک دیدار چهل نفری با امام زمان علیه السلام نیز توسط محمد بن عثمان، نایب نخست امام زمان علیه السلام نقل شده است. امام عسکری علیه السلام در این دیدار خصوصی، فرزند خود را به انان نشان دادند و فرمودند:
“این پسر، امام شما بعد از من است و جانشین من در میان شماست. او را اطاعت کنید تا پس از من دچار اختلاف نشوید که اگر چنین شود هلاک خواهید شد و بدانید که او را بعد از این نخواهید دید. [زیرا غیبت خواهد کرد.]”
( روزگار رهایی ص 174و 75 و مال الدین باب 43 ح 2 وکتاب الغیبه شیخ طوسی ص 357ح319 )
. امام عسکری علیه السلام با فرستادن گوشت قربانی به مناسبت ولادت فرزندشان به خانه برخی از شیعیان بسیاری از آنان را از ولادت امام زمان علیه السلام آگاه کرده و مسرور ساختند.
روزگار رهایی ص 153
– بلاذری دانشمند بزرگ سنی (متوفای سال 339 قمری) امام زمان علیه السلام را در مکه دیده و از ایشان حدیث نقل کرده است. حدیث مزبور را 15 تن از علمای اهل سنت در کتابهای خود آوردهاند.
مهدی موعود و دانشمندان عامه / ویرایش1384/ص 81و82
– ابن خَلِّکان مورخ معروف سنی نیز در کتاب تاریخ خود نوشته است فرزند امام حسن عسکری علیه السلام که شیعیان او را مهدی منتظر میدانند در روز جمعه نیمهی ماه شعبان سال 255 متولد شده است.
خورشید مغرب ص 19
2- کدامیک از نامهای زیر از القاب امام عصر علیه السلام می باشد؟
پاسخ صحیح : گزینهی رحمه للعالمین است. این تعبیر از سوی حق تعالی دربارهی حضرت مهدی علیه السلام در حدیث لوح به کار رفته است.
– حدیث لوح، تابلویی است که حاوی نوشتهای از خداوند متعال است که، روز ولادت امام حسین علیه السلام، به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، عطا فرمود و در آن دوازده جانشین رسول خدا را مشخص فرموده و نام امامان معصوم را نیز ذکر نموده است. خداوند متعال در این روایت مکتوب برخی از ویژگیهای امامان معصوم را نیز توصیف نموده است. از جملهی در باره ی وجود مقدّس امام زمان علیه السلام با عباراتی چون رحمه للعالمین از ایشان یاد شده است و نیز پر شدن دنیا از عدل و داد توسّط امام زمان نیز در این حدیث شریف نقل شده است.
کافی ابواب التاریخ باب ما جا فی الاثنی عشر ح 3 و کمال الدین باب28
– لقب سید الاوصیاء اختصاص به امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السلام دارد زیرا در میان جانشینان همه پیامبران ایشان از همه برتر است.
– لقب سید الشّهداء نیز در جهان اسلام بر دو تن اطلاق می شود، یکی حضرت حمزه عموی پیامبر صلی الله علیه و آله که در جنگ احد به شهادت رسیدند و دیگری امام حسین علیه السلام شهید کربلا.
– لقب امیر المؤمنین نیز فقط به حضرت علی علیه السلام اختصاص دارد. در مورد این لقب باید دانست که:
- اوّلاً: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله این لقب را به آن حضرت هدیه کردند و در روز غدیر از مردم خواستند که با این نام به ایشان سلام دهند؛ یعنی بگویند السّلام علیک یا امیر المؤمنین.
- ثانیاً: این لقب مخصوص حضرت علی علیه السلام است و به کار بردن آن حتّی برای دیگر امامان معصوم نیز جایز نیست.
- ثالثاً: شایسته است به جای تعبیر امام علی، از لقب امیر المومنین برای آن امام همام استفاده کنیم تا بدین ترتیب ذکر فضایل اختصاصی ان بزرگوار را نیز کرده باشیم.
3– شاخصههای حکومت حضرت مهدی علیه السلام چیست؟
پاسخ صحیح : گزینه 4 است.
– عدالت گستری یکی از مهمترین شاخصههای دوران ظهور است. هیچ ویژگیای را نمیتوان یافت که مانند عدالت در مورد روزگار مهدی موعود مورد تأکید قرار گرفته باشد.
– بیش از 120روایت با سند معتبر از پیامبر و ائمه علیهم السلام نقل شده که در آن احادیث فرمودهاند حضرت مهدی علیه السلام زمین را از عدل و داد لبریز میکند.
– در برخی روایات آمده است که عدالت امام زمان علیه السلام در خانههای مردم وارد میشود، همان طور که سرما و گرما وارد خانهها تان میگردد.
فرهنگ و تمدن جهان در عصر موعود / انتشارات طور تهران ص 200 و کتاب الغیبه نعمانی باب 17 ح 1
– یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام به نام عمار ساباطی از ایشان نقل می کند : ثواب کسی که در روزگار سختی بر بندگی خدا پایدار باشد، بیشتر از ثواب کسی است که در دولت حضرت مهدی علیه السلام پارسایی کند؛ زیرا دینداری پیش از ظهور خیلی سختتر خواهد بود.
عمار می پرسد: ” اگر چنین است پس چرا آرزو کنیم که آن دولت فرا برسد، زیرا در نبود آن بهتر میتوان ثواب جمع کرد و به خدا تقرب جست؟”
امام صادق علیه السلام به او فرمودند: سبحان الله، ای عمار [تو فقط فکر ثوابهای خودت هستی امّا در فکرگرفتاری و سختیها، حقهایی که زیر پا گذاشته میشود و ترسها و دلهرههایی که در اثر نا امنی برای اهل حق پدید میآید نیستی] آیا دوست نداری خداوند با عزت و جلال حق و عدالت را در همه ی زمین بگستراند و وضعیت عموم مردم بهبود یابد و اتحاد و دوستی میان مردم پدید اید ؟ دلها به هم نزدیک گردد و دیگر کسی معصیت نکند ؟ احکام الاهی اجرا شود و خداوند حق را به اهلش باز گرداند .
از این روایت و دیگر روایات نتیجه می گیریم که از ویژگیهای دولت مهدی علیه السلام، بهبود وضعیت عموم مردم است واین موضوع شامل همه ی مردم اعم از مؤمنان بسیار پارسا و مردمان معمولی می باشد.
کمال الدین باب 55 ح 7
دولت امام زمان علیه السلام فقط دولت اولیاء الله نیست. بلکه حاکمیتی است که اولیای خدا در آن عدالت و امنیت را به عموم مردم هدیه میدهند.
– از ویژگیهای دوران ظهور تکامل عقول است. در روایتی آمده است که آن حضرت، دست عنایت بر سر مردم میکشد و عقلهای آنها تکامل مییابد.
فرهنگ و تمدن جهان در عصر موعود / انتشارات طور تهران ص155 و بحار الانوار ج 52 ص 336 ح71
– گسترش عقل، زمینه ساز گسترش اخلاق و همدلی و عزت نفس و برچیده شدن حرص و آز و طمع و تکبر و فریبکاری میشود. که به این امور هم در روایات تأکید شده است.
– بر گسترش دانش هم در دوران ظهور مهدوی تأکید بسیار شده است. در برخی روایات به این مضمون اشاره شده که از پازل 27 خانهای علم، تا پیش از ظهور آن بزرگوار تنها دو خانهاش در سر جایش قرار میگیرد و 25 خانهی دیگر آن پس از ظهور امام عصر علیه السلام آشکار میشود.
– پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم هم در بخشی از سخنرانی خود در روز غدیر خم که به حضرت مهدی علیه السلام اختصاص دادند، از ویژگیهای آن حضرت، فرمودند که ایشان از عمیقترین نقطههای اقیانوس علم [که در دسترس دیگران نیست] آب علم را بر میگیرد. (الا انّه الغرّاف من بحر عمیق)
– همچنین پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در همان خطبه فرمودند که آن حضرت به هر کس بر مبنای زیادی علم یا جهلش سِمت و نشان میدهد. (الا انّه یسم کلَّ ذی فضلٍ بفضله و کلَّ ذی جهلٍ بجهله) این همان معنای شایسته سالاری است، یعنی درجهی افراد بر اساس شایستگیهایشان خواهد بود و از مهمترین شاخصهها، دانش فرد است.
– آنچه که امام زمان علیه السلام از مقولهی دانایی و اخلاق و مدیریت و عدالتورزی از همان ابتدای ظهور خود نشان میدهند، خود عامل گرایش بسیاری از مردم جهان به ایشان خواهد بود.
4- دیدار آن حضرت در دوران غیبت کبری، …….
پاسخ صحیح : گزینه 4 است
در روایات، دوران غیبت امام عصر علیه السلام به دوران آزمون و امتحان شیعیان توصیف شده است. بالاترین دلیل بر هر چیزی وجود آن چیز یا حادثه است، که در تاریخ ثبت شده است. آیا کسی حضرتش را دیده است؟ در طول تاریخ بسیار کسانی بودهاند که به خدمت حضرت، شرفیاب شدهاند.
آیا فقط برای پاکانِ روزگار میسّر است؟ خیر، بسیاری از مستمندان و افراد عادی جامعه نیز به این توفیق دست یافتهاند. البتّه پاکیزگی اعمال در دیدن آن نیکوکردار بیتأثیر نبوده و نخواهد بود امّا اینکه هر کس که بخواهد، بتواند با پاک بودن خدمتش برسد، در روایات، نفی شده است. البتّه این عنایات باید از طرف آن امام شامل حال زائر شود. امام در خدمت کسی نیست، که کسی ادّعای ارتباط با حضرت را داشته باشد.
و اگر در بعضی از روایات مدّعیان ارتباط با امام زمان علیه السلام دروغگو دانسته شدهاند، مقصود کسانی نیست که میگویند در شرایطی خاص امام عصر علیه السلام به آنها اذن دیدار داده است، بلکه مقصود کسانی است، که مدّعی ارتباط با آن حضرتاند طوری که هر وقت خودشان بخواهند خدمت ایشان برسند.
5- امام زمان علیه السلام دردوران غیبت مانند، ……
پاسخ صحیح : گزینه 3 است
درکلمات گوهربار معصومین علیهم السلام، غیبت حضرتش را به مانند خورشیدِ در پس ابر، تشبیه نمودهاند که به نمونههایی از آن توجه میکنیم : جابر ابن عبد الله انصاری از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم پرسید: “آیا شیعیان در عصر غیبت، از قائم علیه السلام بهره میبرند؟” فرمود: « اَی و الذّی بعثنی بالنبوّه، انّهم لینتفعون به، و یستفیئون بنور ولایته فی غیبته کإنتفاع الناسِ بالشمسِ و إن جلّلها الصحاب»
(روزگار رهایی، ج1 ص221)
آری، سوگند به خداوندی که مرا به پیامبری برانگیخت، مردمان از او بهرهمند میشوند و از نور ولایتش کسب نور می کنند، آنچنان که مردمان از خورشید استفاده میکنند، اگر چه در پشت ابرها نهان باشد و جالب و قابل ذکر است که خود امام عصر علیه السلام نیز بیانی به مانند کلام رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم دارند، که: بهرهوری از من در دوران غیبتم، به مانند بهرهوری از خورشید است آنگاه که در پشت ابر غایب شود.
در این تشبیه به نکات زیر توجه میکنید:
مثال امام علیه السلام به مانند خورشید است، یعنی در این دنیای تاریک و وادی ظلمانی، زمین تا به نور و ضیاء امام علیه السلام روشن است، راه صحیح و سعادت را مییابیم؛ لذا در دعای ندبه میخوانیم: «أین الشّموس الطالعه» و یا در زیارت روز جمعه میخوانیم: «السلام علی نور الله الّذی یهتدی به المهتدون و یفرَّجُ به عن المؤمنین».
از خورشید و آفتابِ آن همچنانکه آسمان ابری میباشد، زمین و اهل زمین و آسمان بهره میبرند؛ از وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز به همین شکل است و تمامی اهل زمین از نبات، جماد، حیوان، انسان و … از آن بهره میبرند.
ندیدن خورشید در پس ابر، دلیل بر نبودن روز و وجود آن نمیشود، و این به همین شکل در وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز صادق است.
خورشید وجود آن برای زمین و ساکنانش ضروری است و در صورت از بین رفتنش، ساکنان آن نیز از بین میروند. وجود امام علیه السلام برای جهان و ساکنانش همین گونه است.
همانگونه که ابرهای تیره، خورشید را میپوشانند و به واسطهی باران رحمت، این ابرها به کناری میروند و طبیعت، بویی تازه و حیاتی دیگر میگیرد و خورشید به همراه رنگین کمان، زیبایی خاصی به زمین میبخشد، اگر ما نیز، با استغفار و توبه و دعا از درگاه الهی، بخواهیم که ابرِ تاریکِ معصیت و غیبت را کنار زند، امید آن داریم که ابر غیبت از روح و چشمِ غیبِ قلبمان برطرف شود و سپس ابرِ مادی را از وجود محجوب آن امام همام برطرف سازد. به امید آن روز!
همچو خورشید تا به کی تنها *** همچو مهتاب تا به کی شبگرد
ای همایون سحاب پرده نشین *** جــان زهـــرا به آشیان برگرد
– مثال معلمی که از کلاس بیرون رفته، مثال غلطی برای امام زمان علیه السلام است زیرا ما شیعیان معتقدیم که جامعهی بشری از ابتدای خلقت هیچگاه از نمایندگان معصوم الهی خالی نمیشود. علت اینکه، وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف حتی قبل از ظهورشان هم لازم است، این است که، زمینهی تعلیم و تربیت برای کسانی که طالب دانشاند باز باشد. پس بدانیم توسل به امام زمان علیه السلام و بهرهمند شدن از نورانیت علمی ایشان حتی در دوران غیبت نیز بسته نیست و میزان استفاده از ایشان، بسته به شدت ذوق و طلب ما دارد.
معلّم ما از کلاس بیرون نرفته این ما هستیم که به حضورش در کلاس و نقش او در تعلیم و تربیت توجه نداریم. پس توسلات به امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف را در زمینهی استفاده از علم و هدایت ایشان جدی بگیریم. همهی توسلات ما نباید دربارهی شفا گرفتنِ جسمی و مسایلی از این قبیل باشد.
– مثال باغبانی که باغ را رها کرده نیز درست نیست. گزارشهای فراوانی که در طول دوران غیبت، از رسیدگی امام زمان علیه السلام به شیعیان وجود دارد، نشانگر این است که این باغبان باغ را رها نکرده است. اگر کسی با شدت حملات اجتماعی و فکری به شیعه، در طول تاریخ آشنا باشد، به خوبی میفهمد که اگر حمایت باغبان نبود، از باغ تشیع چیزی باغی نمیماند.
6- معنای صحیح غیبت امام زمان علیه السلام چیست؟
پاسخ صحیح : گزینه 4 است
– غیبت امام زمان علیه السلام به معنی عدم حضور نیست؛ امام صادق علیه السلام میفرمایند: مَثَل غیبت امام زمان علیه السلام مَثل غیبت حضرت یوسف علیه السلام از برادرانش میباشد؛ وقتی بعد از سالها برادران حضرت یوسف علیه السلام او را در مسند عزیز مصر ملاقات کردند، آن حضرت برادرانش را شناخت ولی آنها او را دیدند و نشناختند تا زمانی که حضرت یوسف علیه السلام خودش را معرفّی کرد (فعرفهم وهم له منکرون). بدین ترتیب غیبت امام زمان علیه السلام به معنای ناشناس زندگی کردن ایشان است.
– این اعتقاد که امام زمان علیه السلام در روی زمین حضور ندارند و در آسمانها زندگی میکنند و یا در عالمی دیگر هستند، عقیدهای غلط و انحرافی است. در روایتی از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده است که، ایشان در دوران غیبت در بازارهایتان رفت و آمد خواهد داشت و روی فرشهای خانههاتان قدم خواهد گذاشت، بدون اینکه او را بشناسید.
(روزگار رهایی، جلد اوّل، صفحه 223)
– ایشان همه ساله، در مراسم حج شرکت میکنند، مردم ایشان را میبینند ولی نمیشناسند. (یرونه و لا یعرفونه)
– حضرت امیر علیه السلام میفرمایند: مردم او را میبینند ولی او را نمیشناسند.
(روزگار رهایی، جلد اوّل، صفحه 224)
– یکی از دلایلی که خداوند امام زمان علیه السلام را از دیدهها پنهان داشتهاست این است که از خطرات مختلف دشمنان و مخالفان محفوظ بمانند.
– امام زمان علیه السلام فرزند امام حسن عسکری علیه السلام است و مانند پدرانشان وجود جسمانی مادّی دارند و اگر چه می توانند با استفاده از بعضی قدرتهای اسرار آیات قرآن، برای لحظاتی از دیدهی مردم مخفی شوند، ولی سنخ وجود ایشان روح بدون جسم نیست. از خداوند بخواهیم که در دوران غیبت، دچار غیبت و فراق قلبی نسبت به ولی نعمتمان و اماممان و راهنمایمان نباشیم.
– توجّه داشته باشیم که در زمانهای مختلف ائمّه علیهم السلام از برخی از شیعیان خود جدا بودهاند. یعنی مثلاً شیعیان دورهی امام رضا علیه السلام که در مدینه زندگی میکردند، امام را مشاهده نمیکردند، امّا حضور ایشان را جسماً در طوس و قلباً در همه جا احساس میکردند و در دورهای که حضرت موسی بن جعفر علیه السلام در زندان هارون بودند، ایشان از شیعیان خود دور بودند ولی بارها و بارها از آنها دستگیری مینمودند.
ما نیز اینک میتوانیم امام زمان علیه السلام را که با چشم مشاهده نمیکنیم، حضورش را در میان خود احساس کنیم و به استمرار مقام امامت آن حضرت و پناه بودن ایشان، برای شیعیان را، باور داشته باشیم و در اثر توسّلات به آن حضرت از برکات ایشان بهرهمند گردیم.
7- کدام دعاست که هر کس چهل صبح آن را بخواند، از یاوران حضرت مهدی علیه السلام خواهد بود؟
پاسخ صحیح : گزینه 3 است
پاسخ صحیح دعای عهد است. این دعا در حدود سه صفحه است و در اواخر کتاب مفاتیح الجنان به صورت کامل ذکر شده است.
امام صادق علیه السلام، این دعا را تعلیم دادهاند و فرمودهاند، هر کس چهل روز صبح این عهد را به زبان آورد از یاوران حضرت مهدی علیه السلام خواهد بود و حتی اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد خداوند در هنگام ظهور او را زنده میگرداند تا در خدمت آن حضرت قرار گیرد و حق تعالی به واسطهی هر کلمه از این دعا، ثواب هزار کار نیکو به او دهد و هزار گناه او را محو نماید.
علت اینکه این دعا به دعای عهد مشهور است و در صبحگاهان باید خوانده شود، آن است که در بخشی از آن خطاب به خدای متعال میگوییم که خداوندا من در ابتدای این روز جدید، عهد و بیعت خود را با آن امام عزیز تجدید میکنم و بر آن پای میفشارم. این عهدی است که تا قیامت بر گردن من است. از آن بر نمیگردم و از آن کناره نمیگیرم.
در بخش دیگری از این دعا، از خدا میخواهیم که به ما توفیق دهد تا از یاران آن حضرت باشیم. در بخشی دیگر هم آرزو میکنیم که حتّی اگر عمر ما به ظهورِ سرورانگیز آن گرامی نرسید، خداوند ما را در آن هنگام از قبر بیرون آورد و توفیق یاری آن حضرت را به ما بدهد.
8- به نظر شما از چه راههای مالی میتوانیم محبت خود را به امام زمان علیه السلام ابراز کنیم؟
پاسخ صحیح : گزینه 4 است
– صدقه، پرداخت مبلغی است که ما برای کمک به نیازمندان میپردازیم و نتیجه اش آن است که خدا بلایا و آفتهایی را از جان و جسم خود و فرزندانمان بر طرف میسازد، چقدر زیبا و بجاست که ما برای سلامتی امام زمان علیه السلام نیز هر روز چنین کاری را انجام دهیم وبگوییم ما شما را حداقل به اندازه خودمان و فرزندانمان دوست داریم و برای ما سلامتی شما از سلامتی خودمان مهمتر است.
– نکتهی دیگر دربارهی صدقه آن است که، اگر کسی در بضاعت کمِ خود برای ما، وگرفتاریهای زندگی صدقهای بدهد، برای همیشه خود را وامدار خواهیم دید و تا میتوانیم برای جبران محبتِ او کوشا خواهیم بود. حال که ما با تمام کممایگی خود، بی توجه به دیگران نیستیم، پس چگونه ممکن است که امام زمان علیه السلام با تمام تواناییاش و جوانمردیاش نسبت به ما بی توجه باشد؟!
از جوانمردیِ او به دور است که برای سلامتی حضرتش با دعا وانفاق و… به کوشیم، ولی او به فکر سلامت و آسایش ما نباشد! دانستن این مطلب نیز به ما انگیزهی بیشتری در برقراری پیوند با امام عصر میدهد.
– رسیدگی به فقرا و دوستان امام زمان علیه السلام نیز یکی از راههایی است که میتوانیم به وسیلهاش به آن حضرت اظهار محبت کنیم. این عمل یکی از اموری است که، فراوان مورد توجه پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمهی طاهرین علیهم السلام بوده و دوستان و شیعیان خود را به آن امر میکردند. لذا شایسته است که با رسیدگی و اطعام به فقرا و دوستان امام عصر علیه السلام، راهی برای اظهار محبت به ایشان برای خودمان باز کنیم.
– در فرهنگ اسلامی، هر یک از مردم بخشی از خانوادهی امام معصوم به شمار می آیند، وکمک به مردم یاری و رسیدگی به خانوادهی آن حضرت به حساب میآید. ائمه علیهم السلام فرمودهاند که کمک به خانوادهی معنوی ائمه، در حکم کمک به خود ائمه است و ثواب یاری خود آنها را دارد و از ابواب امتحان الهی، و مایهی سعادت ابدی کسانی است که به وابستگان معنوی حضرت کمک و رسیدگی کنند.
– یکی دیگر از راههای اظهار محبت به امام زمان علیه السلام، مشارکت و هزینه کردن در بر پا بودن جشنهای نیمهی شعبان است. اینگونه جشنها موجب میشود تا ما هرچه بیشتر با امام زمان علیه السلام آشنا شویم و آتش محبت امام زمان علیه السلام در دلهامان افروختهتر گردد. در بر پایی این جشنها در واقع ما متوجه وجود مقدسی میشویم که خواهد آمد و دنیا را پراز عدل و داد خواهد کرد و نه تنها درآینده بلکه در همین حال حاضر خدا او را به عنوان پناه ما قرار داده است.
– یکی از مزایای برپایی مجالس برای حضرت، افزایش آشناییِ عمومی با آن بزرگوار است. اگر همهی ما با او آشنا باشیم، هم در دعا برای او و هم در رسیدگی به یک دیگر به جهت ابراز محبت به او، کوشاتر خواهیم شد و هم در عمق یافتن ایام ظهور حضرتش شریک خوایم گشت.
مسابقه میدانی نیمه شعبان -سوالات میز دوم : دسته ب
1– کدامیک از جملات زیر در مورد زمان ظهور حضرت مهدی علیه السلام صحیح است؟
- هرکس تعیین وقت کند دروغگو است.
- ظهور، بعد از وقوع همهی علایم و نشانهها روی خواهد داد.
- خداوند فرمان ظهور ایشان را ناگهانی صادر میکند.
- موارد 1و3 صحیح است.
2- آیا آیات قرآن کریم به امام زمان علیه السلام اشاره دارد؟
- بلی
- خیر
3- برترین مردم تمام روزگاران چه کسانی هستند؟
- آنان که نماز به پا دارند، زکات میدهند و کارهای نیک انجام میدهند.
- آنانکه در فعالیتهای عام المنفعه سهیم میشوند.
- آنانکه وقتی امامشان غایب میشود بر اعتقاد به او پا بر جا میمانند و منتظر ظهور ایشان هستند.
- آنانکه در زمان پیامبر و عصر ظهور ائمه زندگی میکردند و از اصحاب ایشان بودند.
4– چه کسانی به تولد حضرت مهدی علیه السلام گواهی دادهاند؟
- ابو غانم خادم امام عسکری علیه السلام – حکیمه خاتون عمهی امام عسکری علیه السلام
- نسیم خادم – کامل بن ابراهیم از شیعیان مدینه – قابلهی محل امام عسکری علیه السلام
- امام حسن عسکری علیه السلام و بیش از 40 نفر از شیعیان – چند تن از بزرگان اهل سنت مانند بلاذری و ابن خلکان
- همهی موارد
5- معنای صحیح غیبت امام زمان علیه السلام چیست؟
- ایشان در روی زمین زندگی نمیکنند و در آسمانها هستند.
- ایشان وجود نورانی دارند و وجود جسمانی ندارند.
- همیشه در بیابانها به دور از مردم زندگی میکنند.
- به صورت ناشناس زندگی میکنند. (ایشان را میبینیم ولی نمیشناسیم)
6- بسیار نیکوست که یک منتظر هر روز، ….
- برای سلامت و دفع بلا از امام زمان علیه السلام صدقه بدهد.
- با درستکاری و پاکی موجب افتخار ایشان باشد.
- برای تعجیل در فرج و رفع غم و اندوه از قلب مبارک ایشان با تمام وجود دعا کند.
- همهی موارد صحیح است.
7- چند نمونه از اوصاف امام معصوم علیه السلام ار در آیات و روایات بیان کنید:
- پدر دلسوز، مادر مهربان و برادر فداکار
- رفیق و مونس و پناهِ پناهجویان، آشنا به تمام زبانهای عالم
- کشتی نجات، فریادرس بیچارگان و چشمهی زندگانی
- هر سه مورد صحیح است
8- دعای عموم انسانها در هر درجهای که هستند و در هر جا که قرار دارند و در هر زمانی، در تعجیل فرج مولایمان حضرت مهدی علیه السلام:
- قطعا تاثیر دارد و از طول دوران غیبت خواهد کاست.
- ممکن است تاثیر داشته باشد.
- فقط دعای اولیای خدا موثر است.
- عمل نیکویی است، هرچند اثر نداشته باشد.
1– کدامیک از جملات زیر در مورد زمان ظهور حضرت مهدی علیه السلام صحیح است؟
پاسخ سوالات میزدوم : دسته ب
پاسخ صحیح : گزینه 3 است
– امر ظهور امام عصر علیه السلام قطعی است، ولی زمان ظهور ایشان تعیین نشده است و علم آن تنها نزد خداست. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله قیام امام عصر علیه السلام را به قیام قیامت تشبیه کرده و فرمودهاند: “مَثَال قیام مهدی علیه السلام همچون قیامت است که ناگهانی و بدون خبر قبلی روی داده، مردم را غافلگیر میکند.”
– در برخی روایات آمده است که خداوند در یک شب شرایط ظهور آن حضرت را پدید آورده و کار ایشان را سامان میبخشد (یصلح الله امره فی لیله واحده) از آنجا که فرمان ظهور بدون پیش بینیهای قبلی صادر میشود، هیچ کس نمیتواند وقتی برای آن تعیین نماید.
– در چندین روایت آمده است که هر کس برای ظهور حضرت مهدی علیه السلام وقت تعیین کند، بدانید که او دروغ میگوید و او را تکذیب کنید (کذب الوقاتون) این کار شبیه آن است که کسی وقت قیامت را تعیین کند.
– از آثار نامعین بودن وقت ظهور و موکول بودن آن به اذن خداوند، ایجاد روحیهی امید در منتظران است، تا همواره چراغهای امید خود را افروخته نگاه دارند و هر لحظه منتظر و متوقع امر قیام حضرت مهدی علیه السلام باشند. همواره از لحاظ معنوی خود آماده سازند و هرگز دچار سستی نشوند. در برخی روایات هم آمده که “هر شب و هر روز لحظهشمار آمدن مولایت باش”
– وابسته دانستن زمان ظهور به اذن الهی، باعث میشود که شوق و رغبتمان به دعا برای ظهور نیز بیشتر شود و به سفارشی که در بارهی دعا برای فرج امام زمان علیه السلام شده است بیشتر عمل کنیم. در ضمن، نکتهی قابل توجه این است که نباید زمان ظهور را دور بپنداریم، زیرا این پندار نیز ناشی از درک نکردن معنای ناگهانی بودن ظهور است و با انتظار لحظه به لحظه که به آن سفارش شدهایم نیز منافات دارد.
2- آیا آیات قرآن کریم به امام زمان علیه السلام اشاره دارد؟
پاسخ صحیح : گزینه 1 است
– آیات قرآن کریم در موارد مکرّر که صدها آیه میشود به وجود حضرت مهدی علیه السلام، کمالات ایشان، مثلهای آگاهی بخش در بارهی ایشان و نوع استفاده و بهره وری از آن بزرگوار اشاره دارد.
– حضرت مهدی علیه السلام، امام دوازدهم هستند. از آنجا که در قرآن صدها آیه، مستقیم و غیر مستقیم به ائمه علیهم السلام که برگزیدگان الهی هستند دلالت دارند، بنابراین کلیه آیاتی که به ائمه توجه دارند همگی به حضرت مهدی علیه السلام نیز اشاره دارند. مانند آیه «انّما انت منذر و لکل قوم هاد». در این آیه اشاره شده که برای هر قومی در هر نسلی خداوند امام هدایتگری قرار داده است.
– در بسیاری از آیات، به گسترش عدالت در سطح جهان و پایان دوران سیطره شیطان توجه ویژهای شده است. این آیات دلالت روشنی بر قیام و حکومت حضرت مهدی علیه السلام و رسالت ویژهی آن بزرگواردر برپایی عدالت جهانی دارد.
«و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض لله یرثها عبادی الصالحون» همانا در زبور بعد از تورات نوشتیم که زمین را بندگان صالح من به ارث خواهند برد.
در آیه دیگری داریم که: «هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لو کره الکافرون» خداوند رسولش را با هدایت و دیانت حق فرستاد تا این دیانت بر همهی دینهای دیگر چیره شده و تسلط یابد، ولو آنکه کافران یا مشرکان از این کار اکراه داشته باشند. این آیات در زمان ظهور حضرت مهدی علیه السلام محقق میشود.
3- برترین مردم تمام روزگاران چه کسانی هستند؟
پاسخ صحیح : گزینه 1 است
– در مکتب تشیع نشانهی اصلی و ریشهای ایمان، نماز خواندن و انفاق کردن و حتی ابراز محبت به مردم نیست. چه بسا کسانی که دشمن حق و خائن به خلق هستند ولی در ظاهر نماز میخوانند و در کارهای خیریه سهیم میشوند.
– امام صادق علیه السلام با آنکه از همهی مردم به نماز و عبادتهای ظاهری بیشتر توجه داشتند به یکی از شیعیان فرمودند: گول نماز خواندن و روزه گرفتنهای افراد را نخور! گر چه این ظواهر هم مهم است، امّا دین داری واقعی به صِرف این ظواهر نیست.
– در سخن عمیقی که از امام سجاد علیه السلام به یادگار مانده ایشان به ابوخالد کابلی میفرمایند: همانا برترین مردمِ تمام روزگاران کسانی هستند که در ایام غیبت مهدی علیه السلام قرار خواهند داشت، در حالی که اولاً پایدار بر اعتقاد امامت او هستند و ثانیاً در انتظار ظهورش به سر میبرند. خداوند به آنها بهرهای از عقل و فهم و معرفت میدهد که غیبت امام با مشاهدهی او، نزد ایشان تفاوتی نخواهد داشت.
– ویژگی این افراد به فرموده امام سجاد علیه السلام همان عقل و فهم و معرفت آنها است. آنها تنها به آنچه با چشم ببینند و با حواس مادی حس کنند ایمان نمیآورند. دلیل و برهان برای آنان مهمتر و آگاهیبخشتر از حس و احساس است. اینان در اثر توجه به دلایل و نشانهها و بدون اینکه امام خود را با چشم ببینند و به چهره بشناسند،
اولاً به وجود آن حضرت علیه السلام باور دارند، ثانیاً حضور و عنایت و سایهی امامت او را نیز بر سر خود کاملاً مییابند و تجربه میکنند در نظر اینان غیبت جسمانی امام عصر علیه السلام، مانع مشاهدهی کمالات و آثار و برکات امام نمیشود.
– امام سجاد علیه السلام این افراد را برتر از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و اصحاب خود میدانند که شرف ملاقات آن حضرت را داشتهاند.
– پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم نیز در مجلسی فرمودند: افرادی که در آخرالزّمان بر اساس دلایل به من ایمان دارند در حالی که نه من را دیدهاند و نه امام خود را مشاهده کردهاند. آنان برادران من هستند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم صریحاً به مردم همعصر خود فرمودند که: شما اصحاب و همنشینان من هستید ولی آنها برادران مناند.
4– چه کسانی به تولد حضرت مهدی علیه السلام گواهی دادهاند؟
پاسخ صحیح :
– نسیم و ابو غانم دو تن از خدمتکاران خانهی امام عسکری علیه السلام بودهاند و ماجراهایی از آن حضرت در دوران کودکی مطرح کرده اند.
(روزگار رهایی ج 1 ص 157 و 158)
– یکی از ماجراهایی که ابوغانم نقل کرده است آن است که او گفته: “برای امام عسکری علیه السلام فرزندی به دنیا آمد. ایشان آن فرزند را در روز سوم ولادت به جمعی از یاران خویش نشان دادند و فرمودند: این پسر امام شما پس از من و جانشین من در میان شماست. این همان قائمی است که مردم به شدت منتظر و چشم به راه او خواهند بود.” (همان مدرک)
– حکیمه عمهی امام عسکری علیه السلام و خواهر امام هادی علیه السلام است. امام عسکری علیه السلام او را برای افطار در روز 14 شعبان به منزل خود دعوت کرده و از او خواستند که شب 15 شعبان را در منزل ایشان بمانند که قرار است فرزندی برایشان به دنیا بیاید. حکیمه خاتون ماجرای شب نیمه شعبان و سحرگاه آن را که امام زمان علیه السلام در آن به دنیا آمدهاند برای شیعیان نقل کرده است.
(منبع: روزگار رهایی ج1 ص146-153)
– کامل بن ابراهیم مدنی از شیعیانی بوده که به نمایندگی گروهی از شیعه برای سؤالی خدمت امام عسکری در سامرا رسیده بود و امام زمان علیه السلام در حالی که کودکی خردسال بودند در محضر پدر او را ارشاد و هدایت کردند. کامل بن ابراهیم حدیث بسیار ارزشمندی را از امام زمان علیه السلام نقل کرده است.
(روزگار رهایی ص159)
– همچنین پیر زنی که در همسایگی خانه امام عسکری علیه السلام در خانه یکی از اهل سنت به نام احمد بن بلال کاتب زندگی میکرده در شب ولادت امام زمان علیه السلام به خانهی امام عسکری علیه السلام فرا خوانده شده تا در زمان ولادت کنار حضرت نرجس سلام الله علیها باشد. او در طی سالیان دراز این خبر را مخفی میداشته، لکن در سال 281 به مناسبتی برای احمد بن بلال کاتب بازگوکرده است.
(غیبت شیخ طوسی / بخش مربوط به ولادت امام زمان علیه السلام)
– ابراهیم بن محمد تبریزی و احمد بن عبدالله هاشمی هم نقل کردهاند که همراه دهها تن دیگر امام زمان علیه السلام را در همان سالهای نخست زندگیاش دیدهاند.
(روزگار رهایی ج1 ص 163 و 164)
– گزارش یک دیدار چهل نفری با امام زمان علیه السلام هم توسط محمد بن عثمان، نایب نخست امام زمان علیه السلام نقل شده است. امام عسکری علیه السلام در این دیدار خصوصی، فرزند خود را به یاران نشان دادند و فرمودند: “این امام شما بعد از من است و جانشین من در میان شماست. او را اطاعت کنید تا بعد از من دچار اختلاف نشوید که هلاک خواهید شد. و بدانید که او را بعد از این نخواهید دید. [زیرا غیبت خواهد کرد.]”
(روزگار رهایی ص 174و 175)
– امام عسکری علیه السلام با فرستادن گوشت قربانی به مناسبت ولادت فرزندشان به خانه برخی از شیعیان از این طریق بسیاری از آنها را از ولادت امام زمان علیه السلام آگاه کرده و مسرور ساختند.
(روزگار رهایی ص 153)
– بلاذری دانشمند بزرگ سنی (متوفای سال 339 قمری) امام زمان علیه السلام را در مکه دیده و از ایشان حدیث نقل کرده است. حدیث مزبور را 15 تن از علمای اهل سنت در کتابهای خود آوردهاند.
(مهدی موعود و دانشمندان عامه / ویرایش1384/ص 81و82)
– ابن خَلِّکان مورخ معروف سنی نیز در کتاب تاریخش نوشته است فرزند امام حسن عسکری علیه السلام که شیعیان او را مهدی منتظر میدانند در روز جمعه نیمهی ماه شعبان سال 255 متولد شده است.
(خورشید مغرب ص 19)
5- معنای صحیح غیبت امام زمان علیه السلام چیست؟
پاسخ صحیح :
– غیبت امام زمان علیه السلام به معنی عدم حضور نیست؛ امام صادق علیه السلام میفرمایند: مَثَل غیبت امام زمان علیه السلام مَثل غیبت حضرت یوسف علیه السلام از برادرانش میباشد؛ وقتی بعد از سالها برادران حضرت یوسف علیه السلام او را در مسند عزیز مصر ملاقات کردند، آن حضرت برادرانش را شناخت ولی آنها او را دیدند و نشناختند تا زمانی که حضرت یوسف علیه السلام خودش را معرفّی کرد (فعرفهم وهم له منکرون). بدین ترتیب غیبت امام زمان علیه السلام به معنای ناشناس زندگی کردن ایشان است.
– این اعتقاد که امام زمان علیه السلام در روی زمین حضور ندارند و در آسمانها زندگی میکنند و یا در عالمی دیگر هستند، عقیدهای غلط و انحرافی است. در روایتی از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده است که، ایشان در دوران غیبت در بازارهایتان رفت و آمد خواهد داشت و روی فرشهای خانههاتان قدم خواهد گذاشت، بدون اینکه او را بشناسید.
(روزگار رهایی، جلد اوّل، صفحه 223)
– ایشان همه ساله، در مراسم حج شرکت میکنند، مردم ایشان را میبینند ولی نمیشناسند. (یرونه و لا یعرفونه) حضرت امیر علیه السلام میفرمایند: مردم او را میبینند ولی او را نمیشناسند.
(روزگار رهایی، جلد اوّل، صفحه 224)
– یکی از دلایلی که خداوند امام زمان علیه السلام را از دیدهها پنهان داشتهاست این است که از خطرات مختلف دشمنان و مخالفان محفوظ بمانند. امام زمان علیه السلام فرزند امام حسن عسکری علیه السلام است و مانند پدرانشان وجود جسمانی مادّی دارند و اگر چه می توانند با استفاده از بعضی قدرتهای اسرار آیات قرآن، برای لحظاتی از دیدهی مردم مخفی شوند، ولی سنخ وجود ایشان روح بدون جسم نیست.
– از خداوند بخواهیم که در دوران غیبت، دچار غیبت و فراق قلبی نسبت به ولی نعمتمان و اماممان و راهنمایمان نباشیم.
– توجّه داشته باشیم که در زمانهای مختلف ائمّه علیهم السلام از برخی از شیعیان خود جدا بودهاند. یعنی مثلاً شیعیان دورهی امام رضا علیه السلام که در مدینه زندگی میکردند، امام را مشاهده نمیکردند، امّا حضور ایشان را جسماً در طوس و قلباً در همه جا احساس میکردند و در دورهای که حضرت موسی بن جعفر علیه السلام در زندان هارون بودند،
ایشان از شیعیان خود دور بودند ولی بارها و بارها از آنها دستگیری مینمودند. ما نیز اینک میتوانیم امام زمان علیه السلام را که با چشم مشاهده نمیکنیم، حضورش را در میان خود احساس کنیم و به استمرار مقام امامت آن حضرت و پناه بودن ایشان، برای شیعیان را، باور داشته باشیم و در اثر توسّلات به آن حضرت از برکات ایشان بهرهمند گردیم.
6- بسیار نیکوست که یک منتظر هر روز، …..
پاسخ صحیح : باید گفت هر سه جواب سؤال مذکور صحیح میباشد و اینک به بررسی هر سؤال و پاسخ به طور مختصر میپردازیم:
1- همه میدانیم که خداوند متعال بهترین حافظ و نگهبان است. (فاللّه خیرٌ حافظاً و هو ارحم الرّاحمین)
با توجّه به این مطلب از سوی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمهی هدی علیهم السلام، برای دفع بلا و سلامتی، توصیه به دعا و دادن صدقه شده است. انجام این اعمال سبب محافظت غیبی انسان از بلاها میگردد.
لذا شایسته است انسان چه از نظر تقرّب بیشتر به ساحت مقدّس حضرت ولی عصر علیه السلام و چه از جهت حفظ ایشان توسّط خداوند متعال به دعا برای آن حضرت شوق ورزد. ما در دعای فرج از خدا میخواهیم و میخوانیم «ولیاً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دلیلاً و عیناً». به همین جهت صدقه را نیز قربت الی اللّه و الی الحجّه انجام میدهیم، تا خداوند بلاها را از ایشان دفع نماید.
2- با توجّه به اینکه ما شیعه و منتسب به امام زمانمان میباشیم، لذا اعمال ما نیز منتسب به ایشان میباشد؛ چنانکه امام صادق علیه السّلام به کسی که قبلاً خدمتکار خانهی آن حضرت بود و گاهی شرب خمر میکرد، هنگامی که برای کمک گرفتن نزد ایشان آمده بود فرمودند: «الحسن حسن و منک احسن لمکانک منّا، و القبیح قبیح و منک اقبح لمکانک منّا».
کار زیبا زیباست و از تو زیبا تر است به لحاظ انتساب تو به ما، و کار زشت، زشت است و از تو زشت تر به لحاظ انتساب تو به ما و یا امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند: «کونوا لنا زیناً ولا تکونوا علینا شیناً» با اعمال صالح و پسندیده برای ما زینت باشید و با اعمال ناپسند، مایهی ننگ و عار ما نباشید.
لذا در روایات یکی از خصوصیات یاوران امام عصر علیه السلام ره مزین بودن به محاسن و فضائل اخلاقی دانستهاند که شامل: ادب، درستکاری، عمل به وعده، خوشرویی، تقوای در زبان، عفّت در نگاه، پاکدامنی و… بهترین و بهجاترین و شایستهترین تذکر بر این موضوع دعایی است که از سوی امام عصر عجل الله تعالی فرجه انشا شده است و ما را به این فضایل توصیه نمودهاند.
و آن دعای «اللّهم ارزقنا توفیق الطّاعه و بُعد المعصیه و صدق النّیه و…» میباشد که به جاست بعضی از مضامین آن را در قنوت و سجدههای نمازمان ذکر کنیم.
7- چند نمونه از اوصاف امام معصوم علیه السلام ار در آیات و روایات بیان کنید:
پاسخ صحیح :
– تمام تعابیر فوق در احادیث و زیارت نامههایی که در وصف شخصیت پیامبر و جانشینان معصوم ایشان علیهم السلام است ذکر شده است. امام رضا علیه السلام در وصف امام معصوم فرمودهاند “الامام ، الوالد الشفیق و الاخ الشقیق و الاُم البره بالولد الصغیر” امام همان پدر با شفقت و برادر تنی و مادر با محبت نسبت به فرزند خردسال است.
– تاریخ زندگی آن بزرگواران هم شاهد این اوصاف است. مثلا ماجراهای بسیاری نقل شده که شیعیان از نقاط مختلف با زبانهای گوناگون خدمت ائمه علیهم السلام میرسیدند و در کمال شگفتی میدیدند که ائمه به زبان آنها با گویش خود آنها با ایشان صحبت کردهاند.
– جوانمردی برادرانه، پناهبخشی پدرانه، برخوردی از آثار زندگی بخش، در کلام و رفتار، و توانایی تکلم به تمام زبانهای عالم از نشانههای امام معصوم است و اگرکسی همهی این خصوصیتها را نداشت نمیتواند امام باشد. ائمه علیهم السلام نیز خود میفرمودند: اگر کسی با زبان تمام مردم آشنا نباشد و نتواند خواستههای آنها را درک کند و به زبان آنها سخن بگوید، شایسته آن نیست که امام و پناه تمام مردم باشد.
8- دعای عموم انسانها در هر درجهای که هستند و در هر جا که قرار دارند و در هر زمانی، در تعجیل فرج مولایمان حضرت مهدی علیه السلام:
پاسخ صحیح : پاسخ درست پاسخ الف است.
دعا از هر کسی در هر مکان و زمانی قطعاً موثر است. برخی از مردم فکر میکنند چون چندان اهل دین و پارسایی نیستند، به کلّی از درگاه خدا رانده شدهاند و دعای آنها اثری ندارد، در حالی که خدای متعال در قرآن فرموده است: «ای پیامبر به آن دسته از بندگان من که در آلوده کردن و حلاک ساختن خود، زیاده روی کردهاند بگو: از رحمت خدا مأیوس نباشید که خداوند نسبت به شما رأفت فراوان دارد.»
در دین اسلام مأیوس بودن از رحمت خدا خود از بزرگترین گناهان شمرده شده است. لذا هیچ یک از ما نباید از رحمت خدا مأیوس باشیم و دست از ارتباط گرفتن با خدا بکشیم، نباید احساس کنیم او ما را بندهی خود نمیداند؛ نه چنین نیست ما جز درگه او جایی نداریم که برویم و او نیز خود بهتر از ما این را میداند و به همین دلیل است که در قرآن، چراغِ سبزِ باز بودنِ در توبه و بازگشت را، حتی به بدکارترین مردمان نشان داده است.
برخی از مردم فکر میکنند که دعا کردن جای مخصوص دارد، مثلا اگر میخواهند دعا کنند، باید حتما به معبد و مسجدی بروند یا روی سجادهای بنشینند، نه! از ویژگیهای دین اسلام آن است که با بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله خداوند همهی زمین را برای مردم به عنوان مسجد اعلان کرد.
و از این رو حتی بزرگترین برنامههای ارتباط با خدا یعنی نماز را هم میتوان در هر جایی از زمین -به شرطی که غصبی نباشد- خواند. از این رو باید بدانیم در هر جایی از زمین میتوانیم با دعا کردن، با خدای مهربان خود ارتباط برقرار کنیم و بخصوص دربارهی فرج امام عزیز خود دعا کنیم.
در مورد زمان دعا نیز هیچ محدودیتی نداریم. هر لحظهای که فرصت یافتیم، ولو وقتی که داریم قدم میزنیم و به جایی میرویم، میتوانیم از فرصت استفاده کرد و برای فرج امام زمان علیه السلام دعا کنیم. بدانیم که خود امام زمان علیه السلام در همان اوایل دوران غیبت فرمودهاند که برای تعجیل و تسریع در فرج زیاد دعا کنید که رفع گرفتاریهای شما در آن است.
یکی از ویژگیهای دعای پی در پی برای امام زمان علیه السلام آن است که گرفتاریهای زندگی خودمان حل میشود، این بشارتی است که امام عصر علیه السلام به ما دادهاند و شما هم میتوانید تجربه کنید. شروع کنید به دعای مداوم برای فرج و سلامتی امام زمان علیه السلام، خواهید دید که گرفتاریهای زندگیتان رنگ میبازند و شادی و آرامش روحی به زندگی شما روی میآورد.
شاید سرّ این کار هم این باشد که، اگر امام زمان علیه السلام ببینند که شما برای ایشان دعا میکنید، آن حضرت هم برای شما دعا خواهند کرد، اگر ما به گرفتاریای مبتلا باشیم و ببینیم کسی مرتب برای ما دعا می کند، ما که افراد عادی و معمولی هستیم در تمام طول عمر میخواهیم محبت او را جبران کنیم –حال، امام زمان علیه السلام که قلبی به اندازهی تمام دریای مهربانی حضرت حق دارند،
آیا میشود که برای او دعا کنیم، و او در گرفتاریهای ما بی تفاوت باشند و بی توجه از کنار ما بگذرند؟ -پس او که مانند اجدادش کریم است، به دعای برای ما میپردازد و در دعای او اجابتی است که در دعای دیگران یافت نمیشود- به این جهت است که سفارش شده برای او بسیار دعا کنیم که در همین دعا کردن، فرج و گشایش امور خودِ شما نهفته است- زیرا بر اثر دعا کردن برای او، آن بزرگوار هم برای ما دعا نموده و سبب فرج امور ما خواهد شد.
مسابقه میدانی نیمه شعبان -سوالات میز سوم : دسته ج
1– پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نحوه استفاده از امام مهدی علیه السلام را در دوران غیبت به چه چیزی تشبیه نمودهاند؟
- استفاده از کتاب
- استفاده از خورشید پشت ابر
- هیچ تشبیهی ننمودهاند
- امکان استفاده را منتفی دانستهاند
2- کدامیک از احادیث و ادعیه زیر امام زمان عجل الله تعالی فرجه را رحمه للعالمین (رحمت برای جهانیان) معرّفی نموده است؟
- دعای ندبه
- دعای عهد
- حدیث لوح
- دعای فرج
3- معنای صحیح غیبت امام زمان علیه السلام چیست؟
- ایشان در روی زمین زندگی نمیکنند و در آسمانها هستند.
- ایشان وجود نورانی دارند و وجود جسمانی ندارند.
- همیشه در بیابانها به دور از مردم زندگی میکنند.
- به صورت ناشناس زندگی میکنند. (ایشان را میبینیم ولی نمیشناسیم)
4- ادعای چه کسانی را در خصوص ملاقات با امام زمان علیه السلام باید تکذیب کنیم؟
- همهی کسانی که مدعی ملاقات بودهاند.
- کسانی که میخواهند از این طریق سوء استفاده کنند.
- کسانی که مدعی ارتباط و نمایندگی از سوی امام زمان عجل الله تعالی فرجه هستند.
- پاسخهای ب و ج صحیح است.
5– چه کسانی به تولد حضرت مهدی علیه السلام گواهی دادهاند؟
- ابو غانم خادم امام عسکری علیه السلام – حکیمه خاتون عمهی امام عسکری علیه السلام
- نسیم خادم – کامل بن ابراهیم از شیعیان مدینه – قابلهی محل امام عسکری علیه السلام
- امام حسن عسکری علیه السلام و بیش از 40 نفر از شیعیان – چند تن از بزرگان اهل سنت مانند بلاذری و ابن خلکان
- همهی موارد
6– شاخصههای حکومت حضرت مهدی علیه السلام چیست؟
- عدالت گستری و فقر ستیزی
- تکامل عقول
- دانایی محوری و شایسته سالاری
- هر سه مورد صحیح است
7– برخی از وظایف ما نسبت به امام زمان علیه السلام چیست؟
- دعا برای ایشان و ارتباط قلبی با امام عصر علیه السلام
- گره گشایی از مشکلات شیعیان و دوستان آن حضرت
- برپایی مجالس آشنایی و معرفت نسبت به امام زمان علیه السلام
- هر سه پاسخ صحیح است
8– یکی از تفاوتهای پیامبران با امامان علیهم السلام آن است که پیامبران مأمورند خود به سراغ مردم بروند ولی در مورد امامان، این مردمند که برای هدایت جویی و کسب برکات به سراغ آنها بروند. با توجه به این ویژگی، امام معصوم علیه السلام در روایات به چه چیزی تشبیه شده است؟
- باران
- نهر پر آب
- کعبه
- ستاره
مسابقه میدانی نیمه شعبان -پاسخ سوالات میز سوم : دسته ج
1– پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نحوه استفاده از امام مهدی علیه السلام را در دوران غیبت به چه چیزی تشبیه نمودهاند؟
پاسخ صحیح :
امام زمان علیه السلام خورشید فروزانی است که نورافشانی میکند و جهان را روشن مینماید. بدین لحاظ از آن بزرگوار میتوان هدایت، راهنمائی، روشنایی و نور خواست و همهی مشکلات زندگی را با کمک و توسل به او حل کرد در زمان غیبت نیز میتوان همهی این کمکها را از ایشان دریافت نمود.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به جابر بن عبدالله انصاری فرمودند که دوازدهمین جانشین من غایب خواهد شد. جابر از پیامبر صلی الله علیه و آله پرسید آیا پیروان او در دوران غیبتش از او بهرهمند خواهند شد؟ پیامبر فرمودند: آری قسم به خدایی که مرا به پای پیامبری بر انگیخت آنها از نورانیت و ولایت او بهرهمند خواهند شد. سپس فرمودند نحوهی بهرهوری مردم از او در عصر غیبتش مانند بهرهمند شدن مردم از خورشید است زمانی که در پس ابرها قرار دارد.
نکات فراوانی را میتوان از این تشبیه برداشت کرد از جمله آنکه:
الف) اگر چه روزهای ابری به روشنی روزهای آفتابی نیست لیکن هر چه باشد روز است و ابرها باعث نمیشوند که روشنی روز به تاریکی شب مبدل شود. همهی ما این گونه روزها را به چشم خود دیدهایم.
ب) شماری از آثار خورشید موکول به دیده شدن آن نیست مانند آثار جاذبهای خورشید. خورشید چه دیده شود و چه دیده نشود باعث نظام منظومهی شمسی و بلکه آرامش زمین هستند.
– اگر کسی در ماجراهای فراوان و معتبری که از امام عصر علیه السلام در طول تاریخ غیبت نقل شده تدبر نماید، به خوبی در خواهد یافت که آن حضرت همواره حامی شیعیان بودهاند. (مانند ماجرای راهنمایی شدن علامه حلی و مقدس اردبیلی توسط امام زمان علیه السلام و ماجرای شیعیان بحرین و دسیسهی اناری که توسط وزیر آن سامان طراحی شده بود.)
– استفاده از امام زمان علیه السلام با استفاده از کتاب تفاوت دارد. کتاب صامت و خاموش است و مربی کتاب گویا و ناطق است. در جنگ صفین که سپاه معاویه به نیرنگ قرآنها را بر سرنیزه ها قرار داده بودند تا به سپاه حضرت علی علیه السلام القا کنند که شما دارید با قرآن میجنگید.
امیرالمؤمنین به مردمی که نزدیک بود فریب ظاهر آنها را بخورند فرمودند که آن اوراقی که بر سر نیزههاست قرآن صامت است و من قرآن ناطق و گویا هستم. از این رو فایدهی امام همچون فایدهی یک کتاب نیست بلکه همچون فایدهی یک معلم است.
یکی از تفاوتهای کتاب خاموش و معلم گویا آن است که معلم در کار تدریس و تربیت خود، شرایط گوناگون شاگردان خود را در نظر میگیرد و در سیر و سلوک علمی و معنوی و تربیتی آنها بسته به شرایط و نیازها و استعدادهای مخصوص به هر یک، آموزههای کتاب را در سطوح مختلف به آنها عرضه میکند. از این رو بدانیم که ما علاوه بر قرآن نیاز به توسل به امام زمان علیه السلام داریم که به ما عنایت فرمایند و ما را تحت پرورش خود قرار دهند.
– همانگونه که در برخی از زمانها ابرها کنار رفته و خورشید جلوه مینماید، امام زمان علیه السلام نیز گاهی از پس ابرها تجلی مینمایند و بر سعادتمندانی جلوه مینمایند تا بر همگان روشن شود که خورشید فروزان مهدوی خاموشی نپذیرفته و فقط در پس ابر غیبت میباشد.
2- کدامیک از احادیث و ادعیه زیر امام زمان عجل الله تعالی فرجه را رحمه للعالمین (رحمت برای جهانیان) معرّفی نموده است؟
پاسخ صحیح :
– دعای ندبه، راز و نیاز عاشقانه با امام زمان عجل الله تعالی فرجه است که دوستان آن حضرت، در روزهای جمعه آن را میخوانند. در این دعا فرازهای گوناگونی وجود دارد؛ از جمله: مظلومیت اهل بیت علیهم السلام، شکوایه از فراق امام زمان علیه السلام و مورد خطاب قرار دادن آن حضرت با القاب گوناگون که نشانگر اوج اظهار محبّت به ایشان است. این دعا در کتاب مفاتیح الجنان آمده است.
– دعای عهد، یکی از دعاهای وارده از ناحیهی معصومین علیهم السلام است که به ما فرمودهاند: هرکس چهل روز، پیش از طلوع آفتاب این دعا را بخواند، در شمار یاران امام زمان علیه السلام قرار میگیرد و انشاء اللّه به وقت ظهور آن حضرت، خداوند او را محشور مینماید و در رکاب ایشان خواهد بود. در این دعا دوستدار امام زمان علیه السلام با آن حضرت، هر روز عهد و پیمان میبندد که جزو یاران، فداییان و خدمتگزاران آن امام باشد. این دعا در اواخر کتاب مفاتیح الجنان آمده است.
– حدیث لوح، تابلویی حاوی نوشتهای از خداوند متعال است که خداوند، روز ولادت امام حسین علیه السلام به پیامبر خود عطا فرمود و در آن، ضمن اشاره به نامهای چهارده معصوم علیهم السلام، پیامبر صلی الله علیه و آله، حضرت فاطمه سلام الله علیها، علی بن ابی طالب علیه السلام و امامان معصوم علیهم السلام از نسل ایشان، ویژگیهای هر یک از ایشان را بیان فرموده است.
از جملهی آنها وجود مقدّس امام زمان علیه السلام که اشاره به پر شدن دنیا از عدل و داد توسّط ایشان دارد. این حدیث شریف در کتاب اصول کافی مرحوم کلینی آمده است.
– دعای فرج، همان دعایی است که با اللّهم کن لولیک آغاز میشود و ما در آن از خدا درود و صلوات بر حضرتش را تقاضا داریم و همچنین از خدا میخواهیم که همواره ولی و نگهبان و یار و یاور آن حضرت باشد. اصل این دعای شریف جزو اعمال شب 23 ماه مبارک رمضان، یعنی شب قدر است. لیکن امام صادق علیه السلام به حمّاد بن عیسی که از یاران آن حضرت بود فرمودند آن را در تمام طول سال و در شب و روز تا جای ممکن بخواند و تکرار کند.
*** پاسخ صحیح این سؤال حدیث لوح است.
خداوند در این حدیث حضرت مهدی علیه السلام را رحمت خود برای جهانیان خوانده است و فرموده: «و من سلسلهی امامت را بوسیلهی فرزند حسن (امام عسکری علیه السلام) کامل خواهم کرد که رحمت برای جهانیان است. او دارندهی کمال موسی علیه السلام و نورانیت عیسی علیه السلام و صبر ایوب میباشد.
3- معنای صحیح غیبت امام زمان علیه السلام چیست؟
پاسخ صحیح :
– غیبت امام زمان علیه السلام به معنی عدم حضور نیست؛ امام صادق علیه السلام میفرمایند: مَثَل غیبت امام زمان علیه السلام مَثل غیبت حضرت یوسف علیه السلام از برادرانش میباشد؛ وقتی بعد از سالها برادران حضرت یوسف علیه السلام او را در مسند عزیز مصر ملاقات کردند، آن حضرت برادرانش را شناخت ولی آنها او را دیدند و نشناختند تا زمانی که حضرت یوسف علیه السلام خودش را معرفّی کرد (فعرفهم وهم له منکرون). بدین ترتیب غیبت امام زمان علیه السلام به معنای ناشناس زندگی کردن ایشان است.
– این اعتقاد که امام زمان علیه السلام در روی زمین حضور ندارند و در آسمانها زندگی میکنند و یا در عالمی دیگر هستند، عقیدهای غلط و انحرافی است.در روایتی از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده است که، ایشان در دوران غیبت در بازارهایتان رفت و آمد خواهد داشت و روی فرشهای خانههاتان قدم خواهد گذاشت، بدون اینکه او را بشناسید.
(روزگار رهایی، جلد اوّل، صفحه 223)
– ایشان همه ساله، در مراسم حج شرکت میکنند، مردم ایشان را میبینند ولی نمیشناسند. (یرونه و لا یعرفونه) حضرت امیر علیه السلام میفرمایند: مردم او را میبینند ولی او را نمیشناسند.
(روزگار رهایی، جلد اوّل، صفحه 224)
– یکی از دلایلی که خداوند امام زمان علیه السلام را از دیدهها پنهان داشتهاست این است که از خطرات مختلف دشمنان و مخالفان محفوظ بمانند. امام زمان علیه السلام فرزند امام حسن عسکری علیه السلام است و مانند پدرانشان وجود جسمانی مادّی دارند و اگر چه می توانند با استفاده از بعضی قدرتهای اسرار آیات قرآن، برای لحظاتی از دیدهی مردم مخفی شوند، ولی سنخ وجود ایشان روح بدون جسم نیست.
– از خداوند بخواهیم که در دوران غیبت، دچار غیبت و فراق قلبی نسبت به ولی نعمتمان و اماممان و راهنمایمان نباشیم.
– توجّه داشته باشیم که در زمانهای مختلف ائمّه علیهم السلام از برخی از شیعیان خود جدا بودهاند. یعنی مثلاً شیعیان دورهی امام رضا علیه السلام که در مدینه زندگی میکردند، امام را مشاهده نمیکردند، امّا حضور ایشان را جسماً در طوس و قلباً در همه جا احساس میکردند و در دورهای که حضرت موسی بن جعفر علیه السلام در زندان هارون بودند، ایشان از شیعیان خود دور بودند ولی بارها و بارها از آنها دستگیری مینمودند.
ما نیز اینک میتوانیم امام زمان علیه السلام را که با چشم مشاهده نمیکنیم، حضورش را در میان خود احساس کنیم و به استمرار مقام امامت آن حضرت و پناه بودن ایشان، برای شیعیان را، باور داشته باشیم و در اثر توسّلات به آن حضرت از برکات ایشان بهرهمند گردیم.
4- ادعای چه کسانی را در خصوص ملاقات با امام زمان علیه السلام باید تکذیب کنیم؟
پاسخ صحیح :
– همهی علمای شیعه از دیرباز معتقدند که از سال 329 ه.ق یعنی پایان مرحله اول غیبت، غیبت تامه وکبرای امام عصر علیه السلام آغاز شد. مهمترین ویژگی این دوران در آن است که کسی حق ندارد مدعی نیابت و نمایندگی از طرف آن حضرت شود. توجه به این نکته ما را از افتادن در دام شیّادان دروغگو و سر سپردگی به آنان حفظ میکند.
– آخرین نامهی مهر شدهای که چهارمین نایب خاص امام عصر عجل الله تعالی فرجه یعنی علی بن محمد سمری در سال 329 در یافت کرد حاوی این مضمون بود که: “ای علی بن محمد تو سه روز دیگر از دنیا خواهی رفت. کسی را به عنوان واسطهی میان ما و مردم مشخص مکن زیرا غیبت کامل آغاز میشود.
از این پس تا زمان شنیده شدن فریاد معجزه آسای آسمانی و قیام مردی از نسل ابوسفیان که از نشانههای ظهور است، هرگاه کسی ادعای مشاهده نماید دروغگوست و به ما افترا میبندد”. این نامه را علی بن محمد سمری پیش از وفاتش برای بزرگان شیعه خواند و در موعد مقرر نیز وفات کرد و غیبت کبری آغاز شد.
– فقه ای شیعه بیان کردهاند که منظور از کسانی که ادعای مشاهده میکنند آن کسانی است که مدعی نیابت و بابیت امام زمان علیه السلام هستند، نه لزوما کسانی که میگویند دریک شرایط استثنایی توفیق دیدار حضرت را داشتیم. مرحوم محدث نوری در ابتدای کتاب جنه المأوی تحقیق را در این زمینه ارائه دادهاند.
– حکایت مستند و محکمی وجود دارد که نشان میدهد بسیاری از علما و حتی دیگر اقشار مردم در طول دوران غیبت خدمت آن حضرت شرفیاب شدند. از جملهی آنها میتوان به چندین تشرف سید بن طاووس، از علمای قرن هفتم و تشرفات علامه بحرالعلوم از علمای قرن سیزدهم و تشرفات آیت الله مرعشی از مراجع در گذشته معاصر اشره کرد.
– نکتهای که در تشرفات نقل شده از بزرگان معمولاً دیده میشود آن است که آنها از نقل این تشرفات معمولاً و مشهور کردن خود به دیدار امام زمان عجل الله تعالی فرجه به شدت ابا داشتهاند. این ویژگی معمولاً درکسانی که قصد شیّادی و سر کیسه کردن مردم را دارند دیده نمیشوند بلکه آنها مرتب به نقل داستانهایی میپردازند که مردم در مورد آنها معتقد به روابط خصوصی مداوم با امام زمان علیه السلام بشوند. لذا از این گونه افراد نیز باید پرهیز داشت.
– خلاصه: همهی کسانی را که مدعی ملاقات شدهاند نمیتوان تکذیب کرد ولی از کسانی که مدعی نمایندگی از امام زماناند یا قصد سر کیسه کردن مردم را دارند باید پرهیز نمود.
– این نکته را هم باید دانست که آنچه مهمتر است دیدار جسم آن حضرت نیست بلکه داشتن ارتباط قلبی و توسل مداوم به آن حضرت است. در دوران غیبت باید بیش از آن که به دنبال دیدار جسمی حضرتش باشیم میبایست در پی جلب عنایت و نزدیکی معنوی به ایشان باشیم.
5– چه کسانی به تولد حضرت مهدی علیه السلام گواهی دادهاند؟
پاسخ صحیح :
– نسیم و ابو غانم دو تن از خدمتکاران خانهی امام عسکری علیه السلام بودهاند و ماجراهایی از آن حضرت در دوران کودکی مطرح کرده اند.
( روزگار رهایی ج 1 ص 157 و 158)
– یکی از ماجراهایی که ابوغانم نقل کرده است آن است که او گفته: “برای امام عسکری علیه السلام فرزندی به دنیا آمد. ایشان آن فرزند را در روز سوم ولادت به جمعی از یاران خویش نشان دادند و فرمودند: این پسر امام شما پس از من و جانشین من در میان شماست. این همان قائمی است که مردم به شدت منتظر و چشم به راه او خواهند بود.” (همان مدرک)
– حکیمه عمهی امام عسکری علیه السلام و خواهر امام هادی علیه السلام است. امام عسکری علیه السلام او را برای افطار در روز 14 شعبان به منزل خود دعوت کرده و از او خواستند که شب 15 شعبان را در منزل ایشان بمانند که قرار است فرزندی برایشان به دنیا بیاید. حکیمه خاتون ماجرای شب نیمه شعبان و سحرگاه آن را که امام زمان علیه السلام در آن به دنیا آمدهاند برای شیعیان نقل کرده است.
(منبع: روزگار رهایی ج1 ص146-153)
– کامل بن ابراهیم مدنی از شیعیانی بوده که به نمایندگی گروهی از شیعه برای سؤالی خدمت امام عسکری در سامرا رسیده بود و امام زمان علیه السلام در حالی که کودکی خردسال بودند در محضر پدر او را ارشاد و هدایت کردند. کامل بن ابراهیم حدیث بسیار ارزشمندی را از امام زمان علیه السلام نقل کرده است.
(روزگار رهایی ص159)
– همچنین پیر زنی که در همسایگی خانه امام عسکری علیه السلام در خانه یکی از اهل سنت به نام احمد بن بلال کاتب زندگی میکرده در شب ولادت امام زمان علیه السلام به خانهی امام عسکری علیه السلام فرا خوانده شده تا در زمان ولادت کنار حضرت نرجس سلام الله علیها باشد. او در طی سالیان دراز این خبر را مخفی میداشته، لکن در سال 281 به مناسبتی برای احمد بن بلال کاتب بازگوکرده است. (غیبت شیخ طوسی / بخش مربوط به ولادت امام زمان علیه السلام)
– ابراهیم بن محمد تبریزی و احمد بن عبدالله هاشمی هم نقل کردهاند که همراه دهها تن دیگر امام زمان علیه السلام را در همان سالهای نخست زندگیاش دیدهاند.
(روزگار رهایی ج1 ص 163 و 164)
– گزارش یک دیدار چهل نفری با امام زمان علیه السلام هم توسط محمد بن عثمان، نایب نخست امام زمان علیه السلام نقل شده است. امام عسکری علیه السلام در این دیدار خصوصی، فرزند خود را به یاران نشان دادند و فرمودند: “این امام شما بعد از من است و جانشین من در میان شماست. او را اطاعت کنید تا بعد از من دچار اختلاف نشوید که هلاک خواهید شد. و بدانید که او را بعد از این نخواهید دید. [زیرا غیبت خواهد کرد.]”
(روزگار رهایی ص 174و 175)
– امام عسکری علیه السلام با فرستادن گوشت قربانی به مناسبت ولادت فرزندشان به خانه برخی از شیعیان از این طریق بسیاری از آنها را از ولادت امام زمان علیه السلام آگاه کرده و مسرور ساختند.
(روزگار رهایی ص 153)
– بلاذری دانشمند بزرگ سنی (متوفای سال 339 قمری) امام زمان علیه السلام را در مکه دیده و از ایشان حدیث نقل کرده است. حدیث مزبور را 15 تن از علمای اهل سنت در کتابهای خود آوردهاند.
(مهدی موعود و دانشمندان عامه / ویرایش1384/ص 81و82)
– ابن خَلِّکان مورخ معروف سنی نیز در کتاب تاریخش نوشته است فرزند امام حسن عسکری علیه السلام که شیعیان او را مهدی منتظر میدانند در روز جمعه نیمهی ماه شعبان سال 255 متولد شده است.
(خورشید مغرب ص 19)
6– شاخصههای حکومت حضرت مهدی علیه السلام چیست؟
پاسخ صحیح :
– عدالت گستری یکی از مهمترین شاخصههای دوران ظهور است. هیچ ویژگیای را نمیتوان یافت که مانند عدالت در مورد روزگار موعود مورد تأکید قرار داشته باشد. بیش از 210 سند روایی وجود دارد که از پیامبر و ائمه علیهم السلام نقل شده و همهی آنها فرمودهاند حضرت مهدی علیه السلام زمین را از عدل و داد لبریز میکند.
– در برخی روایات آمده است که عدالت او در خانههاتان هم وارد میشود همان طور که سرما و گرما وارد خانهها میشود. از ویژگیهای امام زمان علیه السلام که در روایات ذکر شده، آن است که بر کارگزاران خود سختگیر هستند ولی با مردم با محبت برخورد میکنند. (جوادٌ بمال، شدیدٌ علی العمال، رئوفٌ بالناس)
– یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام به نام عمار ساباطی از ایشان شنید که ثواب کسی که در روزگار سختی بر بندگی خدا پایدار باشد، بیشتر از ثواب کسی است که در دولت حضرت مهدی علیه السلام پارسایی کند؛ زیرا دینداری پیش از ظهور ایشان خیلی سختتر است.
عمار گفت: “خوب اگر چنین است پس چرا آرزو کنیم که آن دولت فرا برسد، که در نبود آن بهتر میتوانیم ثواب جمع کنیم و به خدا تقرب جوییم؟” امام صادق علیه السلام به او فرمودند: سبحان الله، ای عمار [تو فقط فکر ثوابهای خودت هستی امّا فکرگرفتاران و سختیهای آنان نیستی، فکر حقهایی که زیر پا گذاشته میشود و ترسها و دلهرههایی که در اثر نا امنی برای اهل حق پدید میآید نیستی] آیا دوست نداری که وضعیت عموم مردم بهبود یابد؟
خلاصه آنکه از ویژگیهای دولت حق، بهبود وضعیت عامهی مردم است و این عامهی مردم اعم است از مؤمنان بسیار پارسا و مردم معمولی. دولت امام زمان علیه السلام فقط دولت اولیاء الله نیست. بلکه دولتی است که اولیای خدا در آن عدالت و امنیت را در اختیار عموم مردم قرار میدهند.
– از ویژگیهای دوران ظهور تکامل عقول است. در روایتی آمده که آن حضرت، دست عنایت بر سر مردم میکشد و عقلهای آنها تکامل مییابد. گسترش عقل، زمینه ساز گسترش اخلاق و همدلی و عزت نفس و برچیده شدن حرص و آز و طمع و تکبر و فریبکاری میشود. که به این امور هم در روایات تأکید شده است.
– بر گسترش دانش هم در دوران ظهور مهدوی تأکید بسیار شده است. در برخی روایات به این مضمون اشاره شده که از پازل 27 خانهای علم، تا پیش از ظهور آن بزرگوار تنها دو خانهاش در سر جایش قرار میگیرد و 25 خانهی دیگر آن پس از ظهور امام عصر علیه السلام آشکار میشود.
– پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم هم در بخشی از سخنرانی خود در روز غدیر خم که به حضرت مهدی علیه السلام اختصاص دادند، از ویژگیهای آن حضرت، فرمودند که ایشان از عمیقترین نقطههای اقیانوس علم [که در دسترس دیگران نیست] آب علم را بر میگیرد. (الا انّه الغرّاف من بحر عمیق)
– همچنین پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در همان خطبه فرمودند که آن حضرت به هر کس بر مبنای زیادی علم یا جهلش سِمت و نشان میدهد. (الا انّه یسم کلَّ ذی فضلٍ بفضله و کلَّ ذی جهلٍ بجهله) این همان معنای شایسته سالاری است، یعنی درجهی افراد بر اساس شایستگیهایشان خواهد بود و از مهمترین شاخصهها، دانش فرد است.
– آنچه که امام زمان علیه السلام از مقولهی دانایی و اخلاق و مدیریت و عدالتورزی از همان ابتدای ظهور خود نشان میدهند، خود عامل گرایش بسیاری از مردم جهان به ایشان خواهد بود.
7– برخی از وظایف ما نسبت به امام زمان علیه السلام چیست؟
پاسخ صحیح :
ما به عنوان دوستدار و شیعهی امام زمان علیه السلام و به حکم عقل وظایفی درقبال ایشان داریم از جمله: امام زمان علیه السلام به ما سفارش نمودهاند که برای فرجشان بسیار دعا کنیم زیرا این کار باعث گشایش مشکلات خود ما نیز هست. «اکثروالدّعا بتعجیل الفرج فان ذلک فرجکم»
– دعا، فی نفسه ارزش عبادتی دارد و سبب قرب ما به خداوند و اهل بیت علیهم السلام میگردد. هنگامی که برای امام زمان علیه السلام دعا میکنیم، آن بزرگوار نیز بنا به جوانمردی اش برای ما دعا خواهند کرد. به وسیله دعا برای ظهور امام عصر علیه السلام موجب خوشنودی همه انبیا و اولیا، بهویژه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمهی هدی علیهم السلام را فراهم آوردهایم.
– امام عسکری علیه السلام دوران غیبت را دوران فتنه و مهلکه خواندهاند و راه نجات را نیز موفق شدن بر دعای بر فرج امام زمان علیه السلام نشان دادهاند. گرهگشایی از مشکلات شیعیان و دوستان امام زمان علیه السلام وظیفه همهی ماست در همهی زمانها مخصوصا در دوره غیبت که مشکلات مادی و معنوی بیش از دیگر دوران است.
امام زمان علیه السلام خطاب به علی بن مهزیار اهوازی از عدم رسیدگی برخی از شیعیان به دیگران شِکوه و ابراز ناراحتی نمودند و همین امر را عامل بی توفیقی آنها در دیدار امام خود دانستهاند. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: «من اصبح و لا یهتم بامورالمسلمین فلیس بمسلم.» هر کس روزی را آغاز کند در حالیکه در فکر امور دیگر مسلمانان نباشد مسلمان نیست.
برپایی مجالس و محافل، در جهت آشنا نمودن و متذکر کردن افراد با وجود نازنین و مقدس امام زمان علیه السلام سفارش همهی ائمه علیهم السلام است. امام صادق علیه السلام فرمودند: خداوند رحمت کند بندهای را که خود را وقف میکند تا مکتب ما را زنده کند.
یکی از حاضرین پرسید احیای امر و زنده کردن مکتب شما یعنی چه؟ ایشان فرمودند: یعنی معارف و علوم ما را فرا بگیرد و به دیگر برادران دینی بیاموزد. قابل ذکر است تلاش در جهت فراهم کردن مجالسی که یاد شد برای هر کس و هر شخصی به صورتهای مختلفی ممکن است اعم از ایجاد تسهیلات مادی یا فراهم کردن خوراک علمی یا به هر ترتیب دیگر. طوری که حاضران با گفتههای اهل بیت آشنا شوند و به معانی آنها پی ببرند.
8– یکی از تفاوتهای پیامبران با امامان علیهم السلام آن است که پیامبران مأمورند خود به سراغ مردم بروند ولی در مورد امامان، این مردمند که برای هدایت جویی و کسب برکات به سراغ آنها بروند. با توجه به این ویژگی، امام معصوم علیه السلام در روایات به چه چیزی تشبیه شده است؟
پاسخ صحیح :
– نزول باران، جریان رودخانهها از بالا به پایین و طلوع ستارهها به دست مردم نیست. اما رفتن به سمت کعبه به دست مردم است. کعبه به خودی خود بر کسی طالع نمیشود و سراغ کسی نمیآید. در روایات امام معصوم علیه السلام به کعبه تشبیه شده است.
– در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمده است که “مَثَل الامام مَثَل الکبه اذ یؤتی و لا یأتی” یعنی امام علیه السلام همچون کعبه است که سراغش باید رفت و او سراغ کسی نمیآید.
– ما موظفیم برای استفاده از برکات معنوی و مادی وجود مقدس امام زمان علیه السلام، حرکت را از خودمان آغاز کنیم و تنها منتظر نباشیم که آن عزیز سراغ ما بیاید و خیرش را به ما برساند. هر کس در همین دوران غیبت توسلاتش را به امام زمان علیه السلام بیشتر کند، عنایات آن حضرت را بیشتر حس خواهد کرد.
طبیب عشق، مسیحا دم است و مشفق لیک *** چه درد در تو نبیند که را داوا بکند
– البته ممکن است امام زمان علیه السلام فراتر از وظیفهاش و از روی محبت خود عنایتی به عموم مردم یا افرادی بکنند، ولی باید بدانیم این حالت مانند حالت کسانی است که خداوند به طور استثنایی، توفیق حج را نصیب آنها میکند، ما نباید اصل را بر فضل آن طرف بگذاریم و نسبت به وظیفه خود کاهلی بکنیم.
– هر کس در توسل به امام زمان علیه السلام کوشاتر باشد، نتیجهاش را بیشتر خواهد دید، این کار یعنی توسل مداوم به امام زمان علیه السلام را به خصوص در امور معنوی تجربه کنید، نتیجهاش را خواهید دید.
برای مطالعه و مشاهده مطالب خدمتگزاران میتوانید به فهرست مطالب در زیر مراجعه نمایید.
فهرست مطالب محرم فهرست مطالب فاطمیه فهرست مطالب نیمهشعبان فهرست مطالب غدیر کتابخانه خدمتگزاران