جایگاه حضرت زهرا سلام الله علیها – مجموعه مقالات فاطمیه

جایگاه حضرت زهرا سلام الله علیها و منزلت ایشان در پیشگاه خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله

در این مقاله از نگاه اهل سنت به بررسی جایگاه حضرت زهرا سلام الله علیها و منزلت ایشان در پیشگاه خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله، پرداخته شده است. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: هرکس فاطمه سلام الله علیها را بیازارد مرا آزرده و هرکه او را خشمگین کند مرا خشمگین کرده است.

جایگاه حضرت زهرا سلام الله علیها در پیشگاه خدا از رتبه ی بالایی برخوردار است. منزلت ایشان را نمی توان درک کرد. ولی بعد رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله جایگاه حضرت زهرا سلام الله علیها را به فراموشی سپرده و تا جایی که می توانستند ایشان را آزردند.

نگاهی گذرا به مقام و جایگاه حضرت زهرا سلام الله علیها

بدیهى است که احادیث فراوانى در شناسایى شخصیّت حضرت فاطمه زهرا علیها السلام، و منزلت و شئونات آن حضرت در پیشگاه خدا و رسولش صلی ‌الله ‌علیه و‌آله دارد. تا جایى که بزرگانى از شیعه و سنّى، به منظور جمع آورى آن ها، کتاب‌هاى جداگانه‌ اى را سامان داده‌ اند.

ما در ابتدا به ذکر چند روایت در این زمینه مى پردازیم. این احادیث که در کهن ترین منابع اهل سنّت مندرج است  نقش مهمى را در زمینه شناخت آن حضرت علیها السلام  ایفا مى نماید.

الف. سرور تمام بانوان

در حدیثى که از پیامبر صلی ‌الله علیه و آله نقل شده است، حضرتش مى فرماید پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:  فاطمه سیّده نساء أهل الجنّه فاطمه سرور بانوان بهشتیان است. این حدیث با تعابیر دیگرى نیز نقل شده است

 مثلا:  از آن حضرت صلی الله و علیه و آله: در سخنى مى فرماید: سیِدُه نِساِء العالمین فاطمه سرور بانوان جهانیان است.

سیِدُه نِساِء العالمین (151 / 3 :المستدرک / ، 392 :األولیاء حلیه، 282 / 6 :احمد مسند، 40 / 2 :الطبقات، 34 :الخصائص1- بحاراألنوار ج : 8 ص :22)

می دانیم سخنان پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از منبع وحى سرچشمه مى گیرد، بر اساس سخنان فوق، حضرت فاطمه زهرا علیها السلام سرور بانوان جهانیان از پیشینیان و پسینیان هستند.

ب: پاره تن رسول صلی الله علیه و آله

در حدیثی که در منابع معتبر شیعه و سنّى آمده است، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرماید

فاطمه بضعه منّی من أغضبها أغضبنی  صحیح ُبخارى / کتاب بدء الخلق، باب مناقب قرابه الرسول و منقبه فاطمه

(فاطمه، پاره تن من است، هر کس او را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است)

در صحیح مسلم آمده است که پیامبر خدا صلی ‌الله‌ علیه ‌و ‌آله  فرمودند

إنّما فاطمه بضعه منّی یؤذینی ما آذاها صحیح ُمسلم، باب مناقب فاطمه علیها السلام

 به طور حتم، فاطمه، پاره تن من است; آن چه که او را بیازارد، مرا مى آزارد.

ج: خشم و خشنودى خدا

 در حدیث زیبایى، پیامبر خدا صلی ‌الله ‌علیه‌ و ‌آله، دختر گرامى خود را این گونه توصیف مى نماید:

إن الله لغضب فاطمه ویرضى لرضاها. احمد مسند، 158 / 3. المستدرک 3 / 158 

خداوند به خشم فاطمه، خشمگین و به خشنودى او، خشنود مى گردد.

د: راستگویی

مسلمانی نیست که عایشه را نشناسد. او از موثق‌ترین افرادیست که مورد قبول اهل جماعت است. او نیز در مورد شخصیّت والای حضرت فاطمه زهرا علیها السلام لب به سخن گشوده و مى گوید: هیچ شخصى را راستگوتر از فاطمه، جز پدرش ندیدم.

(المستدرک 3/ 160. حلیه الاولیا 412/الاستیعاب 4/1896.)

ه: محبوب ترین پیامبر خدا صلی علیه و آله

پیامبر صلی علیه و آله به حضرت على علیه السلام فرمود:  (فاطمه نزد من محبوب تر از توست، و تو در نزد من، از او عزیزترى

(مجمع الزوائد 9/202)

و: اولین ملحق شونده به رسول صلی ‌الله ‌علیه ‌و آله

فرا رسید، حضرتش در سرانجام، هنگام وفات پیامبر خدا صلی ‌الله‌‌ علیه‌ و ‌آله آن لحظات حساس، دخترش فاطمه علیها السلام را خواند و آهسته به او چیزى گفت; فاطمه علیها السلام گریست. دیگر بار او را فرا خواند و آهسته به او چیزى گفت؛ فاطمه علیها السلام خندید.

هنگامى که پیامبر خدا صلی ‌الله‌ علیه‌ و ‌آله دار فانى را وداع  گفت، عایشه، فاطمه علیهاالسلام را سوگند داد تا این راز را باز گوید تا بداند که پیامبر صلی ‌‌الله ‌علیه و آله به او چه گفته است.

فاطمه علیهاالسلام فرمود: پیامبر صلی ‌الله‌ علیه و آله آهسته به من گفت که در این بیمارى، دار فانى را وداع خواهد گفت، من گریستم.

آن گاه دیگر بار آهسته به من خبر داد که من نخستین فرد از اهل بیتش هستم که در پى او خواهم رفت؛ پس من خندیدم.

(صحیح بخاری، کتاب بدءالخلق، صحیح مسلم، فضائل فاطمه، صحیح ترمذی و المستدرک 4/272)

گفتارهای علمای اهل سنت درباره منزلت حضرت زهرا سلام الله علیها

آن چه گذشت، گوشه ‌ای از احادیثى بود که اهل جماعت از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره‌ی حضرت فاطمه سلام الله علیها نقل کرده‌اند آن ها را به عنوان مقدمه اى براى بحث هاى آینده برگزیدیم. در مطالبى که بیان می شود و در تحلیل رویدادهایى که مطرح خواهد شد، از این احادیث بهره‌هاى بسیار خواهیم برد. اَسنادى که نزد آن ها صحیح است، گزینش شده بود.

همان گونه که ملاحظه گردید، این احادیث از مصادر مهّم اهل سنّت و با یکى از دلالت هاى این احادیث اثبات عصمت کبرای حضرت فاطمه علیهاالسلام است، چراکه این که کسی خشمش نشانگر خشم خداست بلکه درجه ‌ای بالاتر از این خود بزرگترین برهان برای مصون بودن او از هر لغزش و اشتباهی می ‌باشد.

 به‌جاست یادآوری گردد که خداوند در قرآن کریم  نسبت به  آنانی که خداوند متعال و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بیآزاند می ‌فرماید: بی‌گمان، کسانى که خدا و پیامبر او را آزار می ‌دهند، خدا آنها را در دنیا و آخرت لعنت کرده و برایشان عذابى خوار کننده آماده کرده است.

(سوره احزاب/57)

بی‌ تردید با توجه به حدیث شریف پیامبر اکرم این لعنت خدایی در دنیا و آخرت و عذاب خوار کننده برای آنهایی که حضرت زهرا سلام الله علیها را بیآزارند وجود دارد.

علاوه بر دلایل فوق، افراد بسیارى از محدثان حافظ و بزرگان علماى اهل سنّت قائل اند که حضرت زهرا علیها السلام از خلیفه اول و دوم، برتر است. حتّى برخى از آن ها با استدلال به دلالت این احادیث، به ویژه حدیثى که از پیامبر خدا علیه و آله نقل شده است.

که حضرتش فرمود: (فاطمه بضعه منّی) فاطمه علیها السلام را از همه خلفاى چهارگانه نیز برتر شمرده ‌اند و دلیل آن ها، فقط همین احادیثى است که بیان کردیم. اکنون، جا دارد که عبارت  (منّاوى) را که مشتمل بر گفتار برخى از علماى بزرگ اهل سنّت است، ذکر کنیم.

او در کتاب فیض القدیر و در شرح حدیث (فاطمه بضعه منّی) مطلبى را از  (سهیلى)  از بزرگان علماى حافظ اهل سنّت که سیره ابن هشام و کتاب هاى دیگرى را شرح کرده است مى آورد و مى گوید: سُهیلى، طبق این روایت، بر کفر کسى که به فاطمه دشنام دهد، استدلال مى‌کند.

و مى ‌گوید: هر کس او را دشنام دهد، رسول خدا صلی ‌الله علیه ‌و ‌آله را به خشم آورده و فاطمه علیهاالسلام برتر از ابوبکر و عمر است.

منّاوى در ادامه مى گوید: با آزار او، رسول خدا صلی الله علیه و آله مورد آزار قرار مى گیرد. هر کوتاهى و آزارى که در حق فاطمه علیها السلام واقع شود و او را آزار دهد، به گواهى این حدیث، رسول خدا صلی علیه و آله را مورد آزار قرار داده است.

و چیزى فاطمه علیها السلام را بیش از آن نمى ‌آزارد که فرزندانش را بیازارند. به همین دلیل، با استقراء به دست مى آید: کسى که چنین کند، به زودى در دنیا کیفر خود را خواهد دید و البتّه عذاب جهان آخرت شدیدتر خواهد بود.

 از این رو، این حدیث حکم به حرمت آزار فاطمه علیهاالسلام مى نماید، چرا که او پاره تن رسول خدا صلی ‌الله علیه و آله است.  بلکه آن سان که گذشت  آزار او، موجب کفرورزى است.

سپس منّاوى مى افزاید:  سبکى گوید :آن چه ما اختیار مى کنیم و در برابر خداوند، آن را بر گردن مى‌گیریم، این است که فاطمه علیها السلام برتر از خدیجه و عایشه است.

شهاب الدین ابن حجر گوید: به دلیل روشنى سخن سُبکى، محققان و پژوهشگران پس از او، در این نظر از او پیروى کرده‌اند. علم الدین عراقى گوید: فاطمه و برادرش ابراهیم به اتّفاق علما از خلفاى چهارگانه برتراند.

بنابراین، بین ما و اهل سنّت در این که حضرت صدیقه علیها السلام از ابوبکر و عمر برتر هستند و آزار او موجب دخول در آتش است، هیچ اختلافى مشاهده نمى شود.

همان گونه که ملاحظه کردید، این احادیث به طور کامل، مطلق هستند و هیچ گونه قیدى در آن ها به چشم نمی‌خورد. وقتى پیامبر خدا صلی ‌الله علیه و آله مى فرماید: خداوند، به غضب فاطمه، غضب مى کند.

نمى فرماید: اگر چنین و چنان بود، یا به فلان شرط یا اگر غضبش به فلان علت بود. بدون هیچ شرط قیدى مى فرماید: خداوند، به غضب فاطمه، غضب مى کند. این غضب به چه سببى باشد؟ نسبت به چه کسى باشد؟ در چه زمانى باشد؟ هیچ اشاره اى ندارد و به طور کامل، مطلق است.

و آن گاه که حضرتش مى فرماید: آن چه او را اذیت مى کند، مرا اذیت مى کند. دیگر نمى فرماید: اگر چنین بود، یا اگر اذیت کننده فلانى بود، یا اگر در فلان وقت بود، بلکه حدیث به طور کامل، مطلق است و هیچ قید و شرطى ندارد.

از طرفى، این احادیث بیانگر آن است که پذیرش سخن فاطمه علیها السلام هر چه باشد ضرورى است و تکذیب او  در هر ادّعایى که بنماید حرام است. همچنین ملاحظه شد که عایشه گواهى مى دهد که او بعد از پدرش، راستگوترین مردم است.

آرى! پیامبر خدا صلی ‌الله علیه و آله با علم به آن چه که بعد از او اتّفاق خواهد افتاد، این سخنان را فرمود و دیگران را بر این خصوصیّات آگاه نموده است.


دسترسی سریع و آسان به راهکار و محتوا برای مناسبت‌های نیمه شعبان، غدیر، محرم و فاطمیه
برای مطالعه و مشاهده مطالب خدمتگزاران میتوانید به فهرست مطالب در زیر مراجعه نمایید.

فهرست مطالب محرم فهرست مطالب فاطمیه فهرست مطالب نیمه‌شعبان فهرست مطالب غدیر کتابخانه خدمتگزاران
انواع کتیبه غدیر
انواع استیکر پشت شیشه خودرو
اسپند دودکن
انواع جادستمال کاغذی
انواع مگنت یخچالی مذهبی
انواع استکان مذهبی

نوشته های مشابه

‫2 دیدگاه ها

  1. بررسی کنید نظرات خوانندگان داخل متن پی دی اف شده قرار نگیرد

دکمه بازگشت به بالا