آفتاب آمد دلیل آفتاب – سخنرانی غدیر
آفتاب آمد دلیل آفتاب (آیات قرآن در اثبات ولایت امیرالمومنین علیه السلام)
مطالبی از آیات قرآن کریم در اثبات ولایت و فضائل امیرالمومنین علیه السلام با عنوان آفتاب آمد دلیل آفتاب ، همراه با روایاتی در ذیل آیات از منابع مختلفی تهیه و جمع آوری شده است. با ما در ذکر فضائل امیر عوالم وجود امیرالمومنین صلوات الله علیه همراه شوید.
آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 1: آیه ولایت
«إِنَّما وَلِیُّکُمُ الله وَ رَسُولُهُ وَالَّذینَ آمَنُواالَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاهَ وَیُؤْتونَ الزَّکاهَ وَ هُمْ راکِعُونَ»
«ولىّ شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانى که ایمان آورده‌اند: همان کسانى که نماز برپا مى‌دارند و در حال رکوع زکات مى‌دهند.» آیۀ ۵۵ سورۀ مبارکۀ مائده
در جلد دوم تفسیر البرهان چنین آمده است: حضرت امام صادق از پدرش از جدّش (علیهم السلام) نقل کرده است که درباره آیه «نعمت خدا را می شناسند اما آن را انکار می کنند.»
فرمود: وقتی آیه ولایت؛ «ولیّ شما تنها خدا و پیامبر اوست و کسانی که ایمان آورده اند؛ همان کسانی که نماز برپا می دارند و در حال رکوع زکات می دهند.» نازل شد، گروهی از صحابه در مسجد مدینه جمع شدند و به یکدیگر گفتند: درباره این آیه چه می اندیشید؟
گفتند: اگر این آیه را انکار کنیم، به کل قرآن کافر می شویم و اگر به آن ایمان بیاوریم و آن را بپذیریم، باید آن هنگام که علی بن ابی طالب (علیه السلام) بر ما مسلّط شد از او اطاعت کنیم.
می دانیم که محمد (صلی الله علیه و آله) هر چه می گوید راست و حقیقت است. ما از او اطاعت می کنیم، اما امر او درباره علی (علیه السلام) را نمی پذیریم. سپس این آیه نازل شد «نعمت خدا را می شناسند» منظور ولایت علی بن ابی طالب (علیه السلام) است «و بیشتر آنان کافر شدند» یعنی ولایت را انکار می کنند.
البرهان فی تفسیر القرآن، جلد۲، صفحه ۳۱۶ –٣١۵آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 2: امام مبین
«إِنَّا نَحْنُ نُحْیِ الْمَوْتى وَ نَکْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فی إِمامٍ مُبینٍ»
آرى! ماییم که مردگان را زنده مى‌سازیم و آنچه را از پیش فرستاده‌اند، با آثار [و اعمال]شان درج مى‌کنیم، و هر چیزى را در کارنامه‌اى روشن برشمرده‌ایم. آیۀ ۱۲ سورۀ مبارکۀ یس
درباره این آیه در معانی الاخبار چنین آمده است: حضرت امام باقر (علیه السّلام) از پدرش از قول جدش (علیهم السّلام) فرمودند: «هنگامى که این آیه «وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ» نازل شد، ابو بکر و عمر برخاستند و عرض کردند: اى پیامبر، آیا منظور از آن تورات است؟
پیامبر فرمود: خیر، عرض کردند انجیل است؟ فرمود: خیر، عرض کردند: منظور قرآن است؟ فرمود: خیر، در این حال امیرالمومنین على (علیه السّلام) به سوى پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد، هنگامى که چشم رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بر او افتاد.
فرمود: «هو هذا انه الامام الذى احصى اللَّه تبارک و تعالى فیه علم کل شىء: امام مبین این مرد است. او است امامى که خداوند متعال علم همه چیز را در او احصاء فرموده است…
معانى الاخبار ، صفحه ۲۲۵ – ۲۲۴آیات قرآن در اثبات ولایت امیرالمومنین علیه السلام شماره 3: آشکار شدن حق
«إِنَّا نَحْنُ نُحْیِ الْمَوْتى وَ نَکْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فی إِمامٍ مُبینٍ»
آرى! ماییم که مردگان را زنده مى‌سازیم و آنچه را از پیش فرستاده‌اند، با آثار [و اعمال]شان درج مى‌کنیم، و هر چیزى را در کارنامه‌اى روشن برشمرده‌ایم. آیۀ ۱۲ سورۀ مبارکۀ یس
در تفسیر على بن ابراهیم از ابن عباس از خود امیرالمومنین على (علیه السلام) نیز نقل شده است که فرمودند: «به خدا سوگند من امام مبین هستم که حق را از باطل آشکار مى سازم، این علم را از رسول خدا به ارث برده و آموخته ام.»
تفسیر نور الثقلین، جلد ۴، صفحه ۳۷۹آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 4: جنب الله
«أَن تَقُولَ نَفْسٌ یَا حَسْرَتَىٰ عَلَىٰ مَا فَرَّطتُ فِی جَنبِ اللَّـهِ وَإِن کُنتُ لَمِنَ السَّاخِرِینَ»
«تا مبادا آنکه کسی بگوید: دریغ و افسوس بر اهمال کاری و تقصیری که درباره خدا کردم، و بی تردید از مسخره کنندگان بودم.» آیۀ 56 سوره مبارکه زمر
آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 5: منکرین ولایت و امامت حضرت علی علیه السلام در قیامت
«أَن تَقُولَ نَفْسٌ یَا حَسْرَتَىٰ عَلَىٰ مَا فَرَّطتُ فِی جَنبِ اللَّـهِ وَإِن کُنتُ لَمِنَ السَّاخِرِینَ»
«تا مبادا آنکه کسی بگوید: دریغ و افسوس بر اهمال کاری و تقصیری که درباره خدا کردم، و بی تردید از مسخره کنندگان بودم.» آیۀ 56 سوره مبارکه زمر (شماره 2)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در حدیثی در این باره فرمودند: فِی حَدِیثِ النَّبِیِّ صلی‌الله علیه وآله لِأَبِی ذَرٍّ: یَا أَبَا ذَرٍّ یُؤْتَى بِجَاحِدِ حَقِّ عَلِیٍّ وَ وَلَایَتِهِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ أَصَمَّ وَ أَعْمَى وَ أَبْکَمَ یَتَکَبْکَبُ فِی ظُلُمَاتِ یَوْمِ الْقِیَامَهِ یُنَادِی مُنَادٍ «یا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ و ألقی فی عنقه طوق من نار…»
آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 6: راسخون در علم
«هُوَ الَّذی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَهِ وَ ابْتِغاءَ تَأْویلِهِ وَ ما یَعْلَمُ تَأْویلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ ما یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُولُوا الْأَلْبابِ» سورۀ مبارکۀ آل عمران / آیۀ 7
اوست که این کتاب را بر تو نازل کرد که بخشی از آن کتاب، آیات محکم است آنها اصل و اساس کتاب اند، و بخشی دیگر آیات متشابه است. کسانی که در دلشان انحراف و کژی است، برای فتنه انگیزی و طلب تفسیر، از آیات متشابهش پیروی می کنند، و حال آنکه تفسیر آنها را جز خدا و استواران در دانش نمی دانند.
آنان می گویند: ما به آن ایمان آوردیم، همه از سوی پروردگار ماست. و جز صاحبان خرد متذکّر نمی شوند.
آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 7: اکمال دین
«…الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً».
«..امروز دینتان را برای شما کامل، و نعمتم را بر شما تمام کردم، و اسلام را برایتان به عنوان دین پسندیدم.» آیۀ 3 سورۀ مبارکۀ مائد
در تفسیر نور الثقلین به حدیثی از کتاب کافی استناد کرده است: خطبه ای از حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) نقل شده است به نام خطبه وسیله. آنجا می فرمایند: «گروهی می گفتند ما جانشینان پیامبر هستیم. پس از اظهارات آنان، پیامبر براى آخرین بار به حج رفتند. هنگام برگشتن به محل «غدیر خم» رسیدند. سپس دستور دادند چیزى شبیه منبر براى آن حضرت ترتیب دادند.
آنگاه بالاى آن قرار گرفتند، و بازوى مرا گرفتند، و تا حدى بلند نمودند که سفیدى زیر بغل نمایان شد. سپس با صداى بلند و رسا در آن محفل فرمودند: «هر که من مولای او هستم، پس على مولای اوست. بار خدایا دوست بدار هرکه او را دوست مى دارد و دشمن بدار هر که او را دشمن مى دارد.»
پس میزان ولایت و دوستى خدا، ولایت و دوستى من مقرر گردید و معیار دشمنى خدا، دشمنى من قرار گرفت و خداوند در ارتباط با این جریان این آیه را فرستاد: امروز دینتان را برایتان کامل نمودم و نعمتم را بر شما اتمام نمودم و پسندیدم که اسلام دین شما باشد.» پس با ولایت من دین به کمال رسید و موجب رضاى پروردگار گردید.
تفسیر نور الثقلین، جلد1، صفحه 588آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 8: نشانه و اصل دین
«…الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً» .
«…امروز دینتان را برای شما کامل، و نعمتم را بر شما تمام کردم، و اسلام را برایتان به عنوان دین پسندیدم.» آیۀ 3 سورۀ مبارکۀ مائده
تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب از جلد دوم مجمع البیان صفحۀ 159 چنین نقل کرده است: «پس از آنکه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در حجه الوداع، علی (علیه السلام) را در روز غدیر برای همه مردم به عنوان نشانه و اصل دین نصب و معرفی نمودند؛ فرمودند: ولایت علی آخرین امر واجبی بود که خدا آن را نازل کرد، در حالی که دیگر بعد از آن واجبی نازل نمی شود»
تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، جلد 4، صفحه 32آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 9: سفارش به ولایت
«وَ فی عَلِی وَالله نَزَلَتْ سُورَهُ الْعَصْر: «بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، وَالْعَصْرِ(1) إِنَّ الْإِنْسانَ لَفی خُسْرٍ(2)إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ (3) » آیات سوره عصر
تفسیر نورالثقلین با ذکر حدیثی ارتباط سوره والعصر را با روز غدیر خم و ولایت علی بن ابیطالب روشن می نماید: محمد ابن جعفر می گوید حضرت امام صادق (علیه السلام) درباره این کلام خداوند متعال «إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ »
فرمودند: خداوند برگزیدگان خود در بین مخلوقاتش را در این آیه استثنا کرد و فرمود: «همانا انسان در معرض زیان است، مگر آنان که ایمان آورده اند.» یعنی به ولایت امیرمؤمنان (علیه السلام) ایمان آورده اند.
«و سفارش به حق کرده اند.» آیندگان و فرزندان خود و کسانی را که بر جا گذاشتند سفارش به ولایت کردند. «و سفارش به صبر کرده اند.» یعنی دیگران را به ولایت وصیت کردند و آنان را به ولایت و شکیبایی در راه آن سفارش کردند.
تفسیر نور الثقلین، جلد5، صفحه 667 آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 10: امامت
«وَ جَعَلَها کَلِمَهً باقِیَهً فی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ » آیۀ 28 سورۀ مبارکۀ زخرف
«و آن را در نسل های بعد از خود حقیقتی پایدار قرار داد، باشد که آنان بازگردند»
در اکمال الدین از حضرت سجاد علیه السلام، در علل الشرایع از حضرت باقر علیه السلام و در معانى الاخبار از حضرت صادق علیه السلام فرمود: «این آیه در حق ما نازل شده، یعنى امامت را در اولاد حضرت حسین علیه السلام قرار داد؛ تا روز قیامت»
البرهان، ج 4، ص 140، حدیث 11آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 11: امامت
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ وَ أللهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ. آیۀ207 سوره بقره
بعضى از مردم جان خود را به‌خاطر خشنودى خدا مى‌فروشند؛ و خداوند نسبت به همه‌ی بندگان مهربان است.
حضرت سجاد علیه السلام می فرمایند: أوَّلُ مَنْ شَرَی نَفْسَهُ لِلَّهِ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبِ (علیه السلام) کَانَ الْمُشْرِکُونَ یَطْلُبُونَ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَامَ مِنْ فِرَاشِه.
اوّلین کسی که جان خود را [در راه رضای خدا] فروخت، علیّ بن ابیطالب علیه السلام بود. مشرکین در پی رسول خدا صلی الله علیه و آله رفتند و علی علیه السلام از بستر پیامبر برخاست.
شواهدالتنزیل، ج۱، ص۱۳۰ آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 12: صادقان
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقینَ. آیه 119 سوره توبه
اى کسانى که ایمان آورده‌اید! از خدا بپرهیزید و باصادقان و راستگویان باشید.
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله: و أَمَّا الصَّادِقُونَ فَخَاصَّهًْ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ أَوْصِیَائِی مِنْ بَعْدِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًْ.
امّا صادقان، اختصاصا برادرم علی علیه السلام و اوصیای پس از او تا روز قیامت هستند.
بحار الأنوار، ج33، ص149، ح423 آفتاب آمد دلیل آفتاب شماره 13: پیمان گرفتن
فرج بن ابى شیبه گوید: از امام صادق علیه السلام شنیدم که این آیه شریفه را چنین تلاوت مى فرمودند:
«وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ میثاقَ النَّبیِّینَ لَما آتَیْتُکُمْ مِنْ کِتابٍ وَحِکْمَهٍ ثُمَّ جاءَکُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِما مَعَکُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ» یعنی رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم «وَلَتَنْصُرُنَّهُ» عنى وصیَّه أمیرالمؤمنین علیه السلام. سوره آل عمران آیه 81
«و چون خداوند از پیامبران پیمان گرفت آنگاه که به شما کتاب و حکمت بخشید، سپس براى هدایت شما پیامبرى از جانب خدا آمد که کتاب و شریعت شما را تصدیق مى کرد تا به او ایمان بیاورید، یعنى رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم. و او را یارى کنید، یعنى وصىّ و جانشینش امیرمؤمنان على علیه السلام را یارى نمایید»
فرمودند: «ولم یبعث اللَّه نبیّاً ولا رسولاً إلّا وأخذ علیه المیثاق لمحمّد صلى الله علیه وآله وسلم بالنبوّه ولعلیّ علیه السلام بالإمامه»
«خداوند هیچ پیامبر و رسولى را مبعوث نفرموده جز آنکه از او به نبوّت حضرت محمّد صلى الله علیه و آله و سلم و امامت حضرت على علیه السلام پیمان گرفت»
تأویل الآیات ج 1ص 116 ح 29
این مطالب ادامه دارد….
منتظر شماره های بعدی آفتاب آمد دلیل آفتاب باشید.
برای مطالعه و مشاهده مطالب خدمتگزاران میتوانید به فهرست مطالب در زیر مراجعه نمایید.
فهرست مطالب محرم فهرست مطالب فاطمیه فهرست مطالب نیمه‌شعبان فهرست مطالب غدیر کتابخانه خدمتگزاران
