روزشمار عید غدیر (عید ولایت)

60 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – تأویل آیه إهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیم

اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ ﴿حمد:۶﴾

حمّاد بن عیسى در تأویل آیه‏ «إهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیم» از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که مراد، امیرالمؤمنین و معرفت اوست؛ دلیل بر این تأویل، قول خداوند است: «وَ إِنَّهُ فِی أُمِّ الْکِتابِ لَدَیْنا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ‏؛ ﴿زخرف:50﴾ و همانا آن در لوح محفوظ که نزد ماست بلند پایه و اساسش محکم است» و منظور آن امیرالمؤمنین است که در امّ الکتاب یعنى سوره حمد، آیه “اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ‏” مذکور شده است¹

معانی الأخبار؛ ص32

59 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر -مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا …

منَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا ﴿احزاب:۲۳﴾

از مؤمنان مردانی هستند که به آنچه با خدا بر آن پیمان بستند صادقانه وفا کردند، برخی از آنان پیمانشان را به انجام رساندند و برخی از آنان انتظار می برند و هیچ تغییر و تبدیلی نداده اند، (۲۳)

امیرالمومنین علیه السلام در کوفه بر منبر بود، از او سؤال کردند که کدام طایفه ‏اند که حق جل و علا در کلام مجید خود فرموده ‏﴿مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا …﴾

آن حضرت در جواب ایشان فرمود: «خدایا این آیه بر مردمان پوشیده شده، این آیه در شأن من است و در شأن عموی من حمزه، و در شأن پسر عموی من عبیده بن حارث بن عبد المطلب؛ عبیده در روز بدر به درجه شهادت فائز شد، و عموی من حمزه در روز احد شربت شهادت چشید، و اما من انتظار میکشم که شقى ‏ترین این امت سر و روى و محاسن مرا از خون من رنگ کند واین امرى است که حبیب من ابوالقاسم مرا از این حال خبر داده…»

کشف الغمه فی معرفه الأئمه،ج‏1، ص190

58 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – تأویل إنَّ الَّذِینَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنَى أُولَئِکَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ

إنَّ الَّذِینَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنَى أُولَئِکَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ ﴿۱۰۱﴾ لَا یَسْمَعُونَ حَسِیسَهَا وَهُمْ فِی مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خَالِدُونَ ﴿۱۰۲﴾ لَا یَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَکْبَرُ وَتَتَلَقَّاهُمُ الْمَلَائِکَهُ هَذَا یَوْمُکُمُ الَّذِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ ﴿انبیاء:۱۰۳﴾

بى‏ گمان کسانى که قبلا از جانب ما به آنان وعده نیکو داده شده است از آن [آتش] دور نگه داشته می شوند (۱۰۱) صداى آن را نمى ‏شنوند و آنان در میان آنچه دلهایشان بخواهد جاودانند (۱۰۲) دلهره بزرگ آنان را غمگین نمى ‏کند و فرشتگان از آنها استقبال مى کنند [و به آنان مى‏ گویند] این همان روزى است که به شما وعده مى‏ دادند (۱۰۳)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «اى على! تو و شیعیانت بر سر حوض خواهید بود و به هر که بخواهید آب می دهید و هر که را نخواهید دریغ می دارید، شما در روز هراس بزرگتر در سایه عرش هستید و مردم در هراسند و شما بی هراس؛ مردم در اندوهند و شما بی غم؛ درباره شما این آیات (انبیاء:101-103) نازل شده است…»

الأمالی الصدوق، ص 562

57 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَٰئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّهِ

ابن عبّاس می گوید: روزى نبى صلى اللَّه علیه و آله دست من و على علیه السّلام را گرفته، به ثبیر برد. ابتدا دو رکعت نماز گزارد، سپس دستش را به سوى آسمان بلند کرد و فرمود: خدایا! موسى بن عمران از تو خواهشى کرد و من محمّد که برگزیده توأم، از تو میخواهم به من شرح صدر عنایت فرمایى و کارهایم را آسان گردانى و زبانى گویا و ناطق به من مرحمت فرمایى تا…

بعد فرمود: خدایا! وزیر و معاونى مثل على بن ابى طالب علیه السّلام که از اهل بیت و برادر من است برایم قرار ده، تا پشتوانه من در غم‏ها و گرفتارى‏ ها و شریک در کارهایم باشد.

ابن عباس ادامه میدهد: در پایان سخنان مصطفى صلى اللَّه علیه و آله شنیدم که منادى ندا داد: یا محمد! آنچه خواستى به تو عطا کردم. آن گاه پیامبر صلى اللَّه علیه و آله به على علیه السّلام فرمود: یا اباالحسن! دستت را به آسمان بلند کن و از خدایت درخواست کن تا آنچه را خواستی به تو عنایت فرماید.

على علیه السّلام دست را به سوى آسمان بلند کرد و گفت: اللّهم اجعل لى عندک عهداً و اجعل لى عندک ودّاً و خداى سبحان آیه ۹۶ سوره مریم را نازل کرد.

شواهد التنزیل

56 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – الَّذِینَ ینفِقُونَ أَمْوَالَهم بِاللَّیلِ وَالنَّهارِ… 

شیخ مفید در کتاب اختصاص از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل می کند که رسول‌ خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «ای علی! در شب گذشته چه کردی»؟ فرمود: «ای رسول‌خدا صلی الله علیه و آله چرا می‌ پرسید»؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «چون چهار جایگاه رفیع درباره‌ ی تو نازل شد».

علی علیه السلام گفت: «پدر و مادرم فدایت! چهاردرهم با خود داشتم که یکی را در شب و یکی را در روز و یکی را مخفیانه و یکی را آشکارا بخشیدم. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند درباره‌ی تو نازل فرمود: الَّذِینَ ینفِقُونَ أَمْوَالَهم بِاللَّیلِ وَالنَّهارِ سِرًّا وَعَلاَنِیهً فَلَهمْ أَجْرُهمْ عِندَ رَبِّهمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَیهمْ وَلاَ همْ یحْزَنُونَ».

کسانى که اموال خود را در شب وروز، پنهان و آشکارا انفاق مى‌کنند، اجر و پاداش آنان نزد پروردگارشان است و نه ترسى براى آنهاست و نه غمگین مى‌شوند.

بحارالأنوار، ج۴۰، ص۱۰۴/ الاختصاص، ص۱۵۰

55 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – أَوَ مَنْ کانَ مَیْتاً فَأَحْیَیْناهُ…

برَید عِجلی از امام باقر علیه السلام روایت می کند که ایشان در تفسیر این آیه «آیا کسى که مُرده بود و ما او را زنده کردیم، و براى وى نورى قرار دادیم تا به وسیله‌ی آن در میان مردم حرکت کند، مانند کسى است که در تاریکى ‏هاست و از آن بیرون شدنى نیست؟- انعام 122» فرمودند: مرُده کسی است که این امر [ولایت] را نمی‌شناسد. می‌دانی منظور از مُرده چیست؟

عرض کردم: نمی‌دانم، فدایت گردم. فرمود: مُرده کسی است که معرفتی ندارد، سپس او را با امر [ولایت] زنده کردیم و براى وى نورى قرار دادیم تا به وسیله‌ی آن در میان مردم حرکت کند»، [منظور از نور] امامی است که از او پیروی می‌کند. و «مانند کسى است که در تاریکى‏ هاست و از آن بیرون شدنى نیست» [یعنی] مانند این مردمی که امام را نمی‌شناسند.

أَ وَ مَنْ کانَ مَیْتاً فَأَحْیَیْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ کَمَنْ مَثَلُهُ فِی الظُّلُماتِ لَیْسَ بِخارِجٍ مِنْها کَذلِکَ زُیِّنَ لِلْکافِرِینَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ «122»

و آیا آنکه (به واسطه‌ى جهل و شرک) مرده بود، پس او را (با هدایت خویش) حیات بخشیدیم و براى او نورى (از ایمان) قرار دادیم که با آن در میان مردم راه خود را بیابد، مَثَل او مَثَل کسى است که در ظلمت‌هاى (جهل و شرک) قرار دارد و از آن بیرون آمدنى نیست؟ این گونه براى کافران، کارهایى که مى‌کردند جلوه داده شده بود.

تفسیر العیاشی، ج‏1، ص376/بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج‏23، ص310

54 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – واتَّقُوا فِتْنَهً لَا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّهً …

واتَّقُوا فِتْنَهً لَا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّهً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ ﴿انفال:۲۵﴾

و از فتنه‏ اى که تنها به ستمکاران شما نمى ‏رسد بترسید و بدانید که خدا سخت‏ کیفر است. ابن عباس می گوید: وقتى آیه‏ “وَ اتَّقُوا فِتْنَهً …” نازل شد، پیامبر صلى اللَّه علیه و آله فرمود: «هر کسى در حقّ على علیه السّلام، که وصى و جانشین من است، بعد از وفاتم ظلم کند، مثل این است که نبوّت من و جمیع انبیاى قبلى را منکر شده باشد»

 امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه فرمودند: «پس از شهادت پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله، مردم گرفتار فتنه شدند تا جایی که علی علیه السّلام را ترک کردند و با غیر او بیعت کردند. این همان فتنه ای بود که به آن دچار شدند …»

شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج‏1، ص271/تفسیر العیاشی، ج‏2، ص53

53 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشى‏ وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى

وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشى‏ وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى‏¹

قسم به شب هنگامى که پوشیده دارد. قسم به روز هنگامى که بدرخشد»محمد بن مسلم از حضرت امام محمد باقر علیه السّلام روایت نموده که فرمودند: «مقصود از “وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشى” امیرالمؤمنین علیه السّلام است که در دولت باطل مستور گشت و ناگزیر به صبر گردید. “وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى” این روز روشن قائم ما اهل بیت است که چون قیام کند بر دولت باطل پیروز گردد. خداوند در قرآن براى مردم مثل ها زده و پیغمبرش و ما ائمه را مخاطب به آن ساخته و جز ما کسى عالم به تأویل آن نیست»²

سوره لیل، آیات 1-2/تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، ج‏14، ص304

52 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – ألْقِیَا فِی جَهَنَّمَ کُلَّ کَفَّارٍ عَنِیدٍ

ألْقِیَا فِی جَهَنَّمَ کُلَّ کَفَّارٍ عَنِیدٍ {ق:۲۴﴾ هر کافر سرسختى را در جهنم فروافکنید

امیرالمومنین علیه السّلام (در تفسیر این آیه) فرمود: رسول اللَّه صلى اللَّه علیه وآله و سلم برایم بیان فرمودند: «آن هنگامى که مردم در روز قیامت اجتماع کنند، من و تو در سمت راست عرش ساکن مى‏ شویم، آن گاه به من و تو گفته مى ‏شود: “قوما فالقیا من ابغضکما و خالفکما و کذّبکما فی النّار؛ یا محمد! تو و على برخیزید و دشمنان و مخالفان و تکذیب‏ کنندگان خود را به جهنم اندازید.”»

شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج‏2، ص 265

51 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – وإِنْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ إِلَّا لَیُؤْمِنَنَّ…

وإِنْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ إِلَّا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَیَوْمَ الْقِیَامَهِ یَکُونُ عَلَیْهِمْ شَهِیدًا {نساء:۱۵۹﴾

و هیچ یک از اهل کتاب نیست مگر آنکه پیش از مرگ خود حتما به او ایمان مى ‏آورد و روز قیامت او بر آنان شاهد خواهد بود.

جابر به نقل از امام باقر علیه السلام درباره معنای این آیه می گوید که فرمود: «احدی از اهالی هیچ دینی از دنیا نمی رود مگر اینکه رسول خدا صلی الله علیه وآله و امیرالمومنین علیه السلام را می بیند وحقانیت آنها را می یابد؛ اولین تا آخرین بشر همه اینگونه خواهند بود.»¹

وجود مقدس امیرالمومنین علیه السلام در قالب شعری که به حارث همدانی فرمودند، به این مهم اشاره نمودند: یَا حَارِ هَمْدَانَ مَنْ یَمُتْ یَرَنِی * مِنْ مُؤْمِنٍ أَوْ مُنَافِقٍ قُبُلا.

تفسیر العیاشی، ج‏1، ص284/تفسیر القمی، ج‏2، ص266

50 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – الَّذِینَ آمَنُوا وَلَمْ یَلْبِسُوا إِیمَانَهُمْ…

الَّذِینَ آمَنُوا وَلَمْ یَلْبِسُوا إِیمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِکَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ ﴿انعام:۸۲﴾

عبداللَّه بن عباس مفسّر قرآن درباره این آیه شریفه چنین بیان کرده است: ﴿الَّذِینَ آمَنُوا﴾ یعنى کسانى که تصدیق به توحید کردند و مقصود على بن ابى طالب علیه السّلام است‏ که ﴿وَ لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بظلم﴾ یعنى ایمان خود را با باطل، یعنى به شرک، مخلوط و ممزوج نکرد به خدا سوگند هیچ کس ایمان نیاورد مگر اینکه قبلا آلوده ی شرک بود جز علىّ بن ابى طالب علیه السّلام که ایمان آورد در حالى که به اندازه چشم به هم زدن هم شرک نورزیده بود.

﴿أُولئِکَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدُونَ﴾ اینان از آتش جهنّم و عذاب آن ایمن هستند، و بدون حساب به بهشت راه مى ‏یابند…

شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج‏1، ص262

49 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – فلَعَلَّکَ تَارِکٌ بَعْضَ مَا یُوحَى إِلَیْکَ…

فلَعَلَّکَ تَارِکٌ بَعْضَ مَا یُوحَى إِلَیْکَ وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُکَ أَنْ یَقُولُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَیْهِ کَنْزٌ أَوْ جَاءَ مَعَهُ مَلَکٌ إِنَّمَا أَنْتَ نَذِیرٌ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ وَکِیلٌ{هود:۱۲}

امام صادق علیه السلام فرمود: هنگامی که رسول خدا صلی الله علیه وآله در وادى قدید (جایى میان مکه و مدینه) فرود آمد، به على علیه السّلام فرمود: یاعلى! من از خداوند خواستم که میان من و تو دوستى ومحبت قرار دهد و او اجابت فرمود، و از خداوند خواستم که میان من و تو عقد اخوت و برادرى برقرار سازد و اجابت فرمود، و از خداوند خواستم که تو را وصى من گرداند و این کار را نیز انجام داد

پس دو نفر از قریش گفتند: به خدا یک صاع (سه کیلو) خرما در یک انبان پوسیده پیش ما محبوب تر است از آنچه محمد از پروردگارش خواسته است؛ چرا از پروردگارش فرشته‏ اى نخواست که او را بر دشمنش کمک کند؟ یا گنجى نخواست که او را از تنگدستى بی نیاز کند؟ درحالیکه هر چه از خدا، چه حق و چه باطل، بخواهد اجابت می کند پس خداى تعالى آیه فوق را نازل فرمود.”

الکافی (طبعه الإسلامیه)،

48 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – ویَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ…

ویَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا﴿۲۷﴾ یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًا ﴿فرقان:۲۸﴾

و روزی که ستمکار، دو دست خود را [از شدت اندوه و حسرت به دندان] می گزد [و] می گوید: ای کاش همراه این پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم راهی به سوی حق برمی گرفتم، (۲۷) ای وای، کاش من فلانی را [که سبب بدبختی من شد] به دوستی نمی گرفتم، (۲۸)

از امام باقر و امام صادق علیهماالسلام نقل است: «این آیات در شأن دو نفر از مشایخ قریش نازل شده است؛ به زبان اسلام آوردند ولی با رسول خدا منافقانه رفتار می کردند. بین این دو نفر برادری و رفاقت وجود داشت و یکی باعث انحراف دیگری از راه حق شد و هردو هلاک شدند.

خداوند داستان آنان را در آخرت حکایت می کند که در هنگام نزول عذاب به یکدیگر چه می گویند. در آن هنگام ناراحت و محزون و از رفتار خود پشیمان می شوند، اما پشیمانی دیگر سودی ندارد»²

البرهان فی تفسیر القرآن، ج‏4، ص132

47 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – فی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ …

فی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ ﴿نور:۳۶﴾

در خانه‌ هایی (قرار دارد مانند معابد و مساجد و منازل انبیاء و اولیاء) که خدا رخصت داده که (قدر و منزلت) آنجا رفعت یابد و در آنها ذکر او شود و صبح و شام تسبیح و تنزیه ذات پاک او کنند.

انس بن مالک و بریده نقل کردند: رسول خدا صلى اللَّه علیه وآله وسلم در میان جماعتى از روات آیه ﴿فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ‏ …﴾ را قرائت کرد. مردى از آن میان برخاست گفت: “بیوتى که این چنین با ارزش هستند بیوت چه کسانى است؟” مصطفى صلى اللَّه علیه و آله فرمود: «بیوت انبیاست».

ابو بکر پرسید: “یا رسول اللَّه! آیا بیت فاطمه علیها السّلام و على علیهما السّلام هم از جمله آن بیوت هستند؟” پیامبر صلى اللَّه علیه و آله وسلم  فرمود: «بلى؛ بلکه از افضل آن بیوت، بیت فاطمه علیها السّلام و على علیه السّلام است»

شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج‏1، ص534

46 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – وقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ…

وقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقًا ﴿اسراء:۸۱﴾

جابر بن عبدالله انصاری نقل می کند: “همراه رسول اللَّه صلى اللَّه علیه و آله در فتح مکه حضور داشتم. به اتفاق آن حضرت وارد بیت اللَّه الحرام شدیم. 360 بت در داخل و بیرون خانه کعبه آویزان بود. به دستور نبى اللَّه صلى اللَّه علیه و آله همه آن بت ها را با صورت روى زمین انداختیم.

در داخل بیت، بتى بزرگ و طویل به نام هبل وجود داشت؛ نبىّ صلى اللَّه علیه و آله به على علیه السّلام نگاهى کرد و سپس فرمود: یاعلى! یا بردوش من بایست یا من بر دوش تو مى ‏ایستم تا آن بت را سرنگون کنیم.

على علیه السّلام فرمود: چون بر دوش آن حضرت ایستادم چنان جایگاه رفیعى یافتم، به آن خدایى که دانه را شکافت و انسان را خلق کرد، اگر اراده میکردم که آسمان را لمس کنم، میتوانستم با دستم آن را لمس کنم. آن گاه بت هبل را سرنگون کردم و بر پشت کعبه انداختم» بلافاصله خداى با عظمت آیه‏ وَ قُلْ جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقا را نازل فرمود.”

شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج‏1، ص453

45 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – ولَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْیَمَ مَثَلًا ….

ولَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْیَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُکَ مِنْهُ یَصِدُّونَ ﴿۵۷﴾ وَقَالُوا أَآلِهَتُنَا خَیْرٌ أَمْ هُوَ مَا ضَرَبُوهُ لَکَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ﴿۵۸﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَیْهِ وَجَعَلْنَاهُ مَثَلًا لِبَنِی إِسْرَائِیلَ ﴿۵۹﴾ وَلَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَا مِنْکُمْ مَلَائِکَهً فِی الْأَرْضِ یَخْلُفُونَ ﴿۶۰﴾

یک روز که نبی اکرم صلّى اللَّه علیه وآله نشسته بود؛ ناگاه امیرالمؤمنین علیه السّلام آمد و نبی اکرم صلّى اللَّه علیه و آله به او فرمود: تو به عیسى بن مریم میمانى! و اگر نبود ترس از اینکه گروه هایى از امّتم درباره تو همان گویند که مسیحیان درباره عیسى میگفتند، درباره تو چیزهایى میگفتم که از میان مردم گذر نکنى مگر آنکه خاک پایت را براى تبرّک می بردند»

آن دو تن اعرابى خشمگین شدند و با مغیره بن شعبه و گروهى از قریشیان که همراه آنها بودند، گفتند: «براى عموزاده ‏اش به نمونه ‏اى پایین ‏تر از عیسى راضى نیست»اینجا بود که آیات 57 تا 60 سوره زخرف بر پیامبر نازل شد.

الکافی (طبعه الإسلامیه)، ج8، ص57

44 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – فاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّى لَآ أُضِیعُ عَمَلَ عَمِلٍ ….

فاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّى لَآ أُضِیعُ عَمَلَ عَمِلٍ مِّنْکُم مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى‏ بَعْضُکُمْ مِن بَعْضٍ فَالَّذِینَ هَاجَرُواْ وَأُخْرِجُواْ مِنْ دِیَرِهِمْ وَ أُوذُواْ فِى سَبِیلىِ وَقَتَلُواْ وَقُتِلُواْ لَأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّتٍ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَرُ ثَوَاباً مِّنْ عِنْدِ اللَّهِ و اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ‏ {آل عمران- ۱۹۵}

پس خدا دعاهای ایشان را اجابت کرد که البته من (که پروردگارم) عمل هیچ کس از مرد و زن را بی‌مزد نگذارم، زیرا شما از یکدیگرید (و همه در نظر من یکسانید)، پس آنان که از وطن خود هجرت نمودند و از دیار خویش بیرون رانده شدند و در راه من رنج کشیدند و جهاد کرده و کشته شدند همانا بدی های آنان را بپوشانم و آنها را به بهشت هایی درآورم که زیر درختانش نهرها جاری است. این پاداشی است از جانب خدا، و نزد خدا است پاداش نیکو.

در روایات آمده است که این آیه در باره حضرت علی علیه السلام نازل شده که فواطم- یعنی فاطمه بنت اسد: مادر خود، فاطمه: دختر رسول خدا که بعداً همسر ایشان شدند و فاطمه دختر زیبر- را با خود حرکت داد و به سوی مدینه هجرت کرد و در مکانی به نام ضجان، ام ایمن و چند نفر از مومنان ناتوان به آن جناب ملحق شدند و به اتفاق حرکت کردند، درحالی که درهمه حالات، ذکر خدا میگفتند تا به رسول خدا صلی الله و علیه و آله ملحق شدند.(۲)

(۲)تفسیر صافی- جلد ۱- صفحه ۳۲۲

43 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ ادْخُلُواْ فِی السِّلْمِ…

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ ادْخُلُواْ فِی السِّلْمِ کَآفَّهً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ{ سوره بقره- ۲۰۸}

ای کسانی که ایمان آورده اید، به تمامی به اسلام درآیید و از نقشه های شیطان پیروی نکنید که او به یقین برایتان دشمنی آشکار است از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند: منظور از این آیه، ورود در ولایت علی علیه السلام است. و از امام باقر و امام صادق علیهما السلام نیز نقل شده که خداوند (در این آیه) اطاعت و شناخت ما را فرمان می دهد.

و نیز در تفسیر عیاشی از امام صادق علیه السلام نقل می کند که : منظور از “ادْخُلُواْ فِی السِّلْمِ کَآفَّهً.” ولایت علی و ائمه و جانشینان بعد از امیرالمومنین علیهم السلام است و منظور از “خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ “ ولایت فلان و فلان می باشد.

تفسیر الصافی ص۶۲/تفسیر اثنا عشرى، ج۱، ص: ۳۷۲-۳۷۳

42 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – و إِنْ یُریدُوا أَنْ یَخْدَعُوکَ…

و إِنْ یُریدُوا أَنْ یَخْدَعُوکَ فَإِنَّ حَسْبَکَ اللهُ هُوَ الَّذی أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنینَ

و اگر بخواهند تو را فریب دهند، خدا براى [حمایت] تو کافى است؛ او همان کسى است که تو را، با یارى خود و مؤمنان، تأیید کرد. {سوره انفال- آیه ۶۲}

پیامبر صلی الله و علیه و آله و سلم می فرمایند (روی عرش چنین نوشته شده است: «همانا من خدا هستم و خدایی جز من نیست، یگانه‌ام و شریکی برای من نیست و محمّد (صلی الله و علیه و آله و سلم) (بنده و پیامبر من است. او را به‌وسیله‌ی علی (علیه السلام) (تأیید کردم. سپس خدای عزّوجلّ این آیه را نازل فرمود: هُوَ الَّذِیَ أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمؤْمِنِینَ؛ منظور از نصر، علی (علیه السلام) (بود و در مفهوم، مؤمنان نیز وارد شده است. پس در هر دو وجه وارد شده است».

بحار الأنوار، ج۲۷، ص۲/ الأمالی للصدوق، ص۲۱۵

41 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر -و یَقُولُ الْکَافِرُ یَــلَیْتَنِى کُنتُ تُرَابَا

و یَقُولُ الْکَافِرُ یَــلَیْتَنِى کُنتُ تُرَابَا و کافر مى گوید: اى کاش من خاک بودم! { سوره نبا- آیه ۴۰}

عبایه بن ربعی مى گوید به عبدالله بن عباس گفتم: چرا پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم کنیه علی علیه السلام را ابوتراب نهاد؟ عبدالله گفت: براى این که علی علیه السلام بعد از رسول، صاحب زمین و حجت خداوند بر اهل زمین است و بقا و آرامش زمین به خاطر وجود اوست.

و من از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم شنیدم که مى فرمود: زمانى که قیامت شود و کافر، ثواب و سعادت و کرامتى را که خداوند براى شیعه علی علیه السلام مهیا کرده ببیند، مى گوید: اى کاش از شیعیان علی مى بودم (۱)

در روایت دیگرى از امام صادق علیه السلام نقل شده است که در تفسیر این آیه مى فرماید: کافر در روز قیامت مى گوید: اى کاش علوى بودم واباتراب را دوست داشتم. (۲)

۱ معانى الاخبار، شیخ صدوق، ص 120
۲ تأویل الایات الظاهره، سید شرف الدین حسینى استرآبادى، ص 736

40 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – أوْفُوا بِعَهْدی أُوفِ بِعَهْدِکُمْ وَ إِیَّایَ فَارْهَبُون

أوْفُوا بِعَهْدی أُوفِ بِعَهْدِکُمْ وَ إِیَّایَ فَارْهَبُون به پیمان من وفا کنید تا به پیمان شما وفا کنم و از من بیم کنید. {سوره بقره- آیه ۴۰}

از امام صادق علیه السلام درباره این آیه سوال شد، فرمود: به ولایت علی علیه السلام که از جانب خداوند واجب شده، وفا کنید تا خداوند به بهشتی که وعده تان داده، وفا نماید.

تفسیر الصافی صفحه 30

39 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – و قُولُوا حِطَّهٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطایاکُمْ …

و قُولُوا حِطَّهٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطایاکُمْ وَ سَنَزیدُ الْمُحْسِنین‌ و (ای بنی اسرائیل) بگویید: گناهان ما فروریز! تا گناهان شما را بیامرزیم و نیکوکاران را فزونی دهیم {سوره بقره- آیه ۵۸}

امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: برای مردم بنی اسرائیل (پس از گناهانشان) درِ رحمت و آمرزش نصب شد و شما ای امت محمد صلی الله علیه و آله نیز برایتان درب آمرزش و رحمت الهی نصب شده و آن اهل بیت محمد صلوات الله علیهم اجمعین هستند، شما را امر به پیروی از راهنمایی های آنها می کنم، به راه آنها بروید تا بدین سبب گناهان و لغزش هایتان بخشیده شود و نیکوکارانتان افزون گردند و بدانید باب آمرزش شما از بنی اسرائیل ارزشمندتر است.

بحارالانوار -ج 23- ص 122

38 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – بلی مَنْ کَسَبَ سَیِّئَهً …

بلی مَنْ کَسَبَ سَیِّئَهً وَ أَحاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ

آری، (آنهایی) که کار ناشایست و سوءی کنند و گناهانشان بر آنها احاطه و چیرگی پیدا کنند، آنها جهنمیانند و در دوزخ جاودانه خواهند بود. {سوره بقره- آیه ۸۱}

از امام باقر یا فرزند بزرگوارش امام صادق علیهما السلام نقل شده که در مورد این آیه فرمودند : هنگامی که (آنها) ولایت امیرالمومنین علیه السلام  را انکار کنند، اهل آتش و مخلد در جهنم خواهند بود.

الکافی، ج۱، ص۴۲۹/ بحارالأنوار، ج۸، ص۳۵۸/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۸۰/ البرهان/ نورالثقلین

37 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَاناً

لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَاناً. جز خدای یگانه را نپرستید و با پدر و مادر نیکی کنید. {سوره بقره – آیه ۸۳}

حضرت امام امیرالمومنین علی بن ابی طالب فرمودند که از رسول خدا شنیدم که می فرمود “من و علی دو پدر این امت هستیم، حقوق ما بر گردن امت بیشتر از حقوقی ست که پدر و مادرشان بر گردنشان دارند. اگر امت از من و علی اطاعت کنند از آتش جهنم نجاتشان می دهیم و ایشان را به جمع بندگان آزاده و خوب خدا ملحق خواهیم کرد.

تفسیر صافی – ص ۳۷

36 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – قولُواْ آمَنَّا بِاللّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَیْنَا…

قولُواْ آمَنَّا بِاللّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَیْنَا… بگویید بخدای یکتا و آنچه بما فرو فرستاده شده ایمان آورده ایم! {سوره بقره- آیه ۱۳۶}

حضرت امام محمد بن علی الباقر علیه السلام در تفسیر این آیه فرمودند: منظور (از آنچه نازل شده است) علی و فاطمه و حسن و حسین است و بعد از ایشان درباره ی سایر ائمه جاری می شود.

تفسیر عیاشی – ج 1 صفحه 62

35 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – فمَن یَکفُر بِالطّاغوتِ وَیُؤمِن بِاللَّهِ …

فمَن یَکفُر بِالطّاغوتِ وَیُؤمِن بِاللَّهِ فَقَدِ استَمسَکَ بِالعُروَهِ الوُثقىٰ لَا انفِصامَ لَها ۗ وَاللَّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ {سوره بقره- آیه ۲۵۶}

هر کس به طاغوت کافر شود (و او را انکار کند) و به خدا ایمان آورد، به دستاویز محکمی چنگ زده که گسستنی نیست، و خدا شنوا و داناست ابن عباس از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل می کند که آن حضرت فرمود: هرکس دوست دارد به ریسمانی ناگسستنی چنگ بزند، پس ولایت برادرم و وصیم علی بن ابی طالب را دستاویز و محل پناه خود قرار دهد، زیرا که دوست و علاقه مند به او هلاک نخواهد شد و دشمن او و کسی که بغض او را در دل دارد نجات نخواهد یافت.

معانی الاخبار- ص368

34 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – ولَیْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُیُوتَ….

ولَیْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ ظُهُورِهَا وَلَٰکِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَىٰ ۗ وَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا ۚ

نیکی آن نیست که به خانه ها از پشت آنها وارد شوید، بلکه نیک آنست که پرهیزگاری کنید و به خانه ها از درهای آن درآیید! { سوره بقره- آیه ۱۸۹}

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند که خداوند برای علم حاملانی قرار داده و اطاعت آنها را بر مردم واجب کرده. سپس به کلام خداوند اشاره فرمودند که “واتوا البیوت من ابوابها” بیوت در این آیه همان خانه های علم است که خداوند به امانت در اختیار پیامبران قرار داده است و درب های آن خانه ها، اوصیا و جانشینان ایشانند.

و نیز فرمود: ماییم آن خانه هایی که خداوند امر میکند که از دربهای آنها وارد شوید. ماییم باب الله و خانه ای که باید به آن داخل شوید. پس هرکس از ما پیروی کند و اقرار به ولایت ما نماید به تحقیق داخل در خانه ها از درب های آنها شده (راه درست را درپیش گرفته) و هرکس با ما مخالفت کند و غیر مارا بر ما برتری دهد، از پشت و دزدانه وارد شده است.

تفسیر صافی ص 59

32 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – آیه إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی ظِلالٍ وَ عُیُونٍ

إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی ظِلالٍ وَ عُیُونٍ [در آن روز] پرهیزگاران در سایه‎های [درختان بهشتی] و در میان چشمه ‎ها قرار دارند. { سوره مرسلات- آیه ۴۱}

ابن ‎عبّاس (رحمه الله علیه)- إِنَّ الْمُتَّقِینَ {قَالَ: یَعْنِی} الَّذِینَ اتَّقَوُا الشِّرْکَ وَ الذُّنُوبَ {وَ} الْکَبَائِرَ، {وَ هُمْ} عَلِیٌّ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ فِی ظِلالٍ یَعْنِی ظِلَالَ الشَّجَرِ وَ الْخِیَامِ مِنَ اللُّؤْلُؤِ وَ عُیُونٍ یَعْنِی مَاءً طَاهِراً یَجْرِی.

ابن‎ عبّاس می گوید: الْمُتَّقِینَ یعنی کسانی ‎که از شرک و گناهان کبیره پرهیز می‌کنند و صاحب تقوا و دارای پروا می‌باشند. و آنها علی، حسن و حسین علیهم السلام هستند. ظلال یعنی سایه‎ی درختان و خیمه‌های ساخته شده از لؤلؤ. و عیون یعنی چشمه‌های زلال جاری از آب پاک.

شواهدالتنزیل، ج۲، ص۴۱۶

31 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – والْعَصْرِ؛ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ …

والْعَصْرِ؛ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ؛ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ

سوگند به عصر ؛ که واقعا انسان دستخوش زیان آشکار است؛ مگر کسانى که ایمان آورده اند و کارهاى شایسته کرده و همدیگر را به حق سفارش و به شکیبایى توصیه کرده ‏اند. { سوره مبارکه العصر}

پیامبر صلی الله علیه و آله در خطابه غدیر فرمودند: آگاه باشید! به علی علیه السلام جز بدبخت خشم نمی‌ ورزد، و از علی علیه السلام جز پرهیزگار پیروی نمی‌کند، به او جز مؤمنی که ایمانش به خدا خالص است، ایمان نمی‌آورد، سوره «عصر» در شأن علی علیه السلام نازل شده است، ای مردم! من خدا را گواه می‌گیرم که رسالتم را ابلاغ نمودم، و بر پیامبر چیزی جز رساندن آشکار نیست.

بحارالأنوار، ج۳۷، ص۲۱۰/ الاحتجاج، ج۱، ص۶۱

30 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – ولَقَدْ صَرَّ‌فْنَا فِى هَـٰذَا ٱلْقُرْ‌ءَانِ لِیَذَّکَّرُ‌وا۟ وَمَا یَزِیدُهُمْ إِلَّا نُفُورً‌ۭا

ولَقَدْ صَرَّ‌فْنَا فِى هَـٰذَا ٱلْقُرْ‌ءَانِ لِیَذَّکَّرُ‌وا۟ وَمَا یَزِیدُهُمْ إِلَّا نُفُورً‌ۭا ما در این قرآن، انواع بیانات مؤثر را آوردیم تا متذکر شوند! ولی (گروهی از کوردلان،) جز بر نفرتشان نمی ‌افزاید.{ سوره اسرا- آیه ۴۱}

امام باقر سلام الله علیه در تفسیر این آیه فرمود: مقصود این است که ما علی علیه السلام را در همه جای قرآن یاد کردیم و او نزد ما ذکر است با وجود این، مردم از او فاصله گرفتند.

تفسیر فرات کوفی،ص 241/شواهد التنزیل ،ج1،ص 456

29 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – و مَنْ یَکْفُرْ بِالْإِیمٰانِ فَقَدْ…

و مَنْ یَکْفُرْ بِالْإِیمٰانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَهِ مِنَ الْخٰاسِرِینَ.هرکس به ایمان کفر بورزد، اعمال خویش را، باطل نموده و در قیامت از زیانکاران خواهد بود { سوره مائده- آیه ۵}

امام حسن عسکری علیه السلام به نقل از امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه فرمودند: تَفْسِیرُهَا فِی بَطْنِ اَلْقُرْآن:ِ وَ مَنْ یَکْفُرْ بِوَلاَیَهِ عَلِیٍّ عَلَیْهِ السَّلَامُ. وَ عَلِیٌّ عَلَیْهِ السَّلَامُ هُوَ الْإِیمَانُ.

تفسیر این آیه در بطن قرآن عبارت است از؛ ولایت علی علیه السلام، چرا که [ولایت] امیرالمومنین علی علیه السلام، تمام ایمان است.

بحار الانوار، ج ۳۵، ص ۳۶٩

28 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – و إِذْ قالَ إِبْراهیمُ رَبِّ اجْعَلْ…

و إِذْ قالَ إِبْراهیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً وَ اجْنُبْنی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ.

[به یاد آورید] زمانى را که ابراهیم گفت: «پروردگارا! این شهر [مکّه] را شهر امنى قرار ده و من و فرزندانم را از پرستش بتها دور نگاه دار».{سوره ابراهیم- آیه ۳۵}

امام صادق علیه السلام – ابراهیم خلیل الله علیه السلام به درگاه پروردگارش دعا کرد و گفت: رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ؛ دعایش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را شامل شد و خداوند او را با نبوّت گرامی داشت و دعایش امیرالمؤمنین علیّ‎ بن ‎ابی‌طالب علیه السلام را شامل شد، و خداوند او را به امامت و جانشینی اختصاص داد.

بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۴۱/ فرات الکوفی، ص۲۲۱

27 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – فمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَى….

فمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَى اللهِ وَ کَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جاءَهُ أَ لَیْسَ فی جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْکافِرینَ

چه کسى ستمکارتر است از آن کسى که بر خدا دروغ ببندد و سخن راست [و وحى الهى] را هنگامى‌که به‌سراغ او آمده تکذیب کند؟! آیا در جهنّم جایگاهى براى کافران نیست؟!{سوره زمر- آیه ۳۲}

الصّادق علیه السلام- فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَی اللهِ وَ کَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جاءَهُ عَنْ مُوسَی‌بْنِ‌جَعْفَرٍ علیه السلام عَنْ أَبِیهِ علیه السلام قَالَ هُوَ مَنْ رَدَّ قَوْلَ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فِی عَلِی علیه السلام.

امام صادق علیه السلام، امام کاظم علیه السلام از پدرش روایت کرد که در مورد آیه: فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَی اللهِ وَ کَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جاءَهُ فرمود: «آن ستمکار کسی است که دستور رسول خدا صلی الله علیه و آله را در مورد پذیرش ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام ردّ کرده است».

بحارالأنوار، ج۳۵، ص۴۱۴/ کشف الغمهًْ، ج۱، ص۳۱۷/ کشف الیقین، ص۳۷۵

26 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – إنَّا لَمَّا طَغَى الْماءُ حَمَلْناکُمْ فِی الْجارِیَهِ

إنَّا لَمَّا طَغَى الْماءُ حَمَلْناکُمْ فِی الْجارِیَهِ. و هنگامى که آب طغیان کرد، شما را سوار بر کشتى کردیم.{ سوره حاقه-آیه ۱۱}

علیّ‌بن‌ابراهیم رحمه الله علیه- إِنَّا لَمَّا طَغَی الْماءُ حَمَلْناکُمْ فِی الْجارِیَهِ یَعْنِی أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ علیه السلام وَ أَصْحَابَه. علیّ‌ بن‌ ابراهیم: منظور از “کسانی که سوار کشتی کردیم”، امیرالمؤمنین علیه السلام و اصحاب او هستند.

بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۷۱/ القمی، ج۲، ص۳۸۳

25 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – یعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللهِ ثُمَّ یُنْکِرُونَها وَ أَکْثَرُهُمُ الْکافِرُونَ

یعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللهِ ثُمَّ یُنْکِرُونَها وَ أَکْثَرُهُمُ الْکافِرُونَ آنها نعمت خدا را می شناسند؛ سپس آن را انکار می کنند و اکثرشان کافرند.{سوره نحل-آیه ۸۳}

قال الامام الباقر علیه السلام: قَدْ عَرَّفَهُمْ وَلَایَهًْ عَلِیٍّ علیه السلام وَ أَمَرَهُمْ بِوَلَایَتِهِ ثُمَّ أَنْکَرُوا بَعْدَ وَفَاتِهِ. امام باقر علیه السلام فرمودند: پیامبر صلی الله علیه و آله ولایت علی علیه السلام را به آنها شناساند و آن‌ها را به پذیرفتن آن امر کرد، امّا بعد از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله آن را انکار کردند.

بحارالأنوار، ج۳۵، ص۴۲۴/ المناقب، ج۳، ص۹۹

24 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – و قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللهُ‌ عَمَلَکُمْ…

و قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللهُ‌ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَهِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

بگو: «عمل کنید! خداوند و فرستاده‌ ی او و مؤمنان، اعمال شما را مى‌بینند! و به‌زودى، به‌ سوى داناى نهان و آشکار، بازگردانده مى‌شوید و شما را به آنچه عمل مى‌کردید، خبر مى‌دهد»! {سوره توبه- آیه ۱۰۵}

امام صادق علیه السلام می فرمایند: هر مؤمن یا کافری که بمیرد و او را در قبر بگذارند عملش را به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام عرضه می‌دارند همین‌طور تا یکایک از امامان (که اطاعت آنها از جانب خدا واجب شده است. این است تفسیر آی ه‌ی شریفه: وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمؤْمِنُونَ.

بحار الأنوار، ج۱۷، ص۱۴۹/ القمی، ج۱، ص۳۰۴/ العیاشی، ج۲، ص۱۰۹

23 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – إنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ…

و مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ وَ أللهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ. از مردم کسی ست که جان خویش را به طلب خوشنودی خدا می فروشد و خدا نسبت به بندگان مهربان است. {سوره بقره- آیه ۲۰۷}

 امام عسکری علیه السلام می فرمایند که پدرشان، امام هادی علیه السلام، در روز غدیر امیرالمؤمنین را این‌گونه زیارت می‌نمود: سلام بر تو ای امیرمؤمنین! و ای سرور اوصیاء!

آنگاه که پیامبر صلی الله علیه و آله تو را امر فرمود که شب در بسترش دراز بکشی و جانت را برای محافظت از ایشان سپرگردانی، تو خواسته‌ی ایشان را به سرعت اجابت نمودی و خودت را برای کشته‌شدن آماده کردی. پس خداوند متعال، با بیان این آیه وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ فرمانبری تو را قدر نهاد و زیبایی کارت را واضح و آشکار نمود.

بحارالأنوار، ج۹۷، ص۳۶۷

22 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – إنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ…

إنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّهکسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، تنها آنان بهترین خلق [خدا] هستند. {سوره بینه- آیه ۷}

ابن‌ عبّاس می گوید وقتی این آیه نازل شد، پیامبر صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام فرمود: آن تو و شیعیان تو هستند، تو و شیعیانت در روز قیامت راضی و خوشحال می‌آیید و دشمن تو خشمناک و سرافکنده می‌آید. علی علیه السلام گفت: «ای رسول خدا صلی الله علیه و آله! دشمن من کیست»؟

فرمود: «کسی که از تو بیزاری می‌کند و تو را لعنت می‌کند». سپس پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «هرکس بگوید که خدا علی علیه السلام را رحمت کند، خدا او را رحمت می‌کند».

بحارالأنوار، ج۳۵، ص۳۴۶ تفسیر فرات الکوفی، ص۵۸۳

21 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – أمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللهُ‌ …

أمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللهُ‌ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظیماً

یا اینکه نسبت به مردم، بر آنچه خدا از فضلش به آنان بخشیده، حسد مى‌ورزند؟! ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و حکومت عظیمى در اختیار آن‌ها قرار دادیم. { سوره نساﺀ- آیه ۵۴}

امام باقر علیه السلام فرمودند: ما آن مردمی هستیم که به آنها حسادت شده است، این حسادت به سبب امامتی است که خداوند اختصاصا به ما عنایت فرموده.

کافی، ج 1 ، ص 159

20 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – و أَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ

و أَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ و [نخست] خویشاوندان نزدیکت را انذار کن. {سوره شعرا – آیه ۲۱۴}

امام علی (عبّاد بن‌ عبدالله اسدی نقل می‌کند: امام علی فرمود: هنگامی‌ که آیه: وَ أَنذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ نازل ‎شد، پیامبر تمامی افراد خاندانش را جمع کرد و سی‌ نفر نزد آن حضرت آمدند و آن حضرت سه بار از آنان پذیرایی نمود.

سپس به آنها گفت: «چه کسی به جای من دین و وعده‌ هایم را ضامن می‌گردد و همراه من در بهشت قرار می‌گیرد و جانشینم در بین اهلم می‌گردد»؟ سپس فردی که شریک نامی از او نبرده به پا خاست و گفت: «ای رسول‌ خدا! تو فردی را که می‎خواستی پیدا کردی». و دیگری گفت: «این امر را بر اهل بیتش عرضه کرده است». و سپس علی فرمود: «ای رسول‌ خدا! من قبول می‌کنم».

بحارالأنوار، ج۳۸، ص۱۴۶/ بحارالأنوار، ج۳۸، ص۲۵۲/ العمدهًْ، ص۸۶

19 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – عمَّ یَتَساءَلُونَ(1) عنِ النَّبَإِ الْعَظیمِ(2)

عمَّ یَتَساءَلُونَ عنِ النَّبَإِ الْعَظیمِ آنها از چه‌ چیز از یکدیگر سؤال می کنند؟! از خبر بزرگ و پراهمیّت {سوره نباﺀ- آیات ۱و ۲}

ابوحمزه ثمالی گوید: از امام باقر علیه السلام درباره‌ ی تفسیر عَمَّ یَتَساءَلُونَ* عَنِ النَّبَإِ الْعَظِیمِ، سؤال کردم. فرمود: «علیّ‌ بن‌ ابی‌ طالب علیه السلام به اصحاب خود می‌گفت: به خدا سوگند! من نباء عظیم هستم که تمامی امّت درباره‌ی من اختلاف کردند. به خدا سوگند! خدای سبحان را نبئی عظیم‌تر و بزرگتر از من نیست و هیچ آیه‌ای از من بزرگتر برای پروردگار جهانیان نیست».

بحارالأنوار، ج۳۶، ص۳

18 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – یوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ یَخافُونَ یَوْماً کانَ شَرُّهُ مُسْتَطیراً

یوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ یَخافُونَ یَوْماً کانَ شَرُّهُ مُسْتَطیراً آن‌ها به نذر خود وفا می کنند، و از روزی که شرّ و عذابش گسترده است می ترسند.{ سوره انسان- آیه ۷}

الکاظم علیه السلام عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌الْفُضَیْل عَنْ أَبِی‌الْحَسَنِ علیه السلام فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یُوفُونَ بِالنَّذْرِ الَّذِی أَخَذَ عَلَیْهِمْ مِنْ وَلَایَتِنَا. امام کاظم علیه السلام محمّد بن‌ فضیل از امام موسی‌ بن‌ جعفر علیه السلام درباره‌ ی این آیه: یُوفُونَ بِالنَّذْرِ، نقل می‌کند که فرمود: «به آن عهد و پیمانی که درخصوص ولایت از آنها گرفته شده، برای خدا وفا می‌کنند (پایبند هستند)».

الکافی، ج۱، ص۴۱۳/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۳۱/

17 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – و یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً

و یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً و غذای [خود] را با اینکه به آن علاقه [و نیاز] دارند، به «مستمند»و «یتیم» و «اسیر» اطعام می کنند. { سوره انسان- آیه ۸}

ابن‌عبّاس می گوید: وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ درباره‌ی علی علیه السلام و فاطمه سلام الله علیها نازل شده است آنان سه عدد نان داشتند و آن را به مسکین و یتیم و اسیر دادند و خود گرسنه خوابیدند، پس این آیه نازل شد.

بحارالأنوار، ج۳۵، ص۲۵۴/ فرات الکوفی، ص۵۲۸/

16 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – إنْ تَتُوبا إِلَى اللهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُما…

إنْ تَتُوبا إِلَى اللهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُما وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِیلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمَلائِکَهُ بَعْدَ ذالِکَ ظَهِیرٌ

اگر شما [دو همسر پیامبر] از کار خود توبه کنید [به نفع شماست، زیرا] دل‌هایتان [از حق] منحرف گشته؛ و اگر برضدّ او دست به دست هم دهید، [کارى از پیش نخواهید برد] زیرا خداوند یاور اوست و همچنین جبرئیل و مؤمنان صالح، و فرشتگان بعد از آنان پشتیبان اویند.{ سوره تحریم- آیه ۴}

امام باقر علیه السلام پیامبر خدا صلی الله علیه و آله علیّ‌ بن‌ ابی‌طالب علیه السلام را دوبار به اصحاب خود معرّفی کرد، یکبار هنگامی‌که گفت: «هرکس که من مولای او هستم علی علیه السلام مولای اوست.

و بار دیگر هنگامی بود که این آیه نازل شد: فَإِنَّ اللهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِیلُ وَ صالِحُ المُؤْمِنِینَ پیامبر صلی الله علیه و آله دست علی علیه السلام را گرفت. و فرمود: «ای مردم! شایسته‌ ترین مؤمنان این شخص است».

بحارالأنوار، ج۲۲، ص۲۳۲/ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۲۹ و بحارالأنوار، ج۳۷، ص۳۱۷

15 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ‌ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقینَ

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ‌ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقینَ
اى کسانى ‌که ایمان آورده‌اید! از [مخالفت فرمان] خدا بپرهیزید و باصادقان و راستگویان باشید.{ سوره توبه- آیه ۱۱۹}

پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم  – حسین سعید با سندی از ابوسعید روایت کرده که گفت: هنگامی‌ که آیه اتَّقُوا اللهَ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ، نازل شد، رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم رو به صحابه کرده و فرمود: «آیا میدانید این آیه درباره‌ی چه کسی نازل شد»؟

عرض کردند: «خیر! نمی دانیم ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم )». ابودجانه گفت: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) ما همه از صادقین هستیم، به تو ایمان آورده و تصدیقتان کردیم».

فرمود: «ای ابودجانه! چنین نیست؛ این آیه اختصاصاً در شأن پسر عموی من علیّ‌ بن‌ ابی‌ طالب علیه السلام نازل شده است، و او از راستگویان است».

بحار الأنوار، ج۳۵، ص۴۱۱/ فرات الکوفی، ص۱۷۴

14 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – آیه وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ…

آیه وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ إِلاَّ رِجالاً نُوحی إِلَیْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ. و پیش از تو، جز مردانى که به آنها وحى مى کردیم، نفرستادیم. اگر نمی دانید، از آگاهان بپرسید.{سوره نحل- آیه ۴۳}

ابن‌ عباس می گوید: اهل ذکر محمّد صلی الله علیه و آله، علی علیه السلام، فاطمه سلام الله علیها، حسن علیه السلام و حسین علیه السلام هستند که اینها اهل ذکر، علم، عقل و بیان‌ اند. آنها، اهل بیت نبوّت، پایگاه رسالت و محل آمد و شد ملائکه‌ اند. به خدا قسم! مؤمن را مؤمن نام نداده‌ اند مگر به‌ سبب احترام امیرالمؤمنین علیه السلام.

بحارالأنوار، ج۲۳، ص۱۸۵/ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۶۷؛ «و الله ما سمی المؤمن … المؤمنین» محذوف/ الطرایف، ج۱، ص۹۳/ نهج الحق، ص۲۱۰

13 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – وإهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ

إهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ ما را به راه راست هدایت کن.{ آیه ۶- سوره فاتحه)

حمّاد از امام صادق (علیه السلام نقل می‌کند که ایشان در مورد قول خدای عزّوجلّ: الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ، فرمود: «آن امیرمؤمنان علی علیه السلام و شناخت اوست و دلیل آن، این کلام خداوند متعال می‌باشد: “وَ إِنَّهُ فِیٓ أُمِّ الْکِتَابِ لَدَیْنَا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ” (زخرف/۴) و آن در امّ الکتاب و در کلام خداوند متعال صراط مستقیم، امیرمؤمنان علی علیه السلام است.

بحارالأنوار، ج۸۹، ص۲۲۹/ معانی الأخبار، ص۳۲/ تفسیر قمی، ج۱، ص۲۸

12 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – واعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمیعاً 

واعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْواناً وَ کُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَهٍ مِنَ النّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْها کَذالِکَ یُبَیِّنُ اللهُ لَکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ

و همگى به ریسمان خدا، چنگ زنید، و پراکنده نشوید؛ ونعمتِ خدا را بر خود، به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دل‌هاى شما، الفت برقرار ساخت، و به برکتِ نعمتِ او، برادر شدید! و شما بر لبِ حفره‌اى از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد؛ این چنین، خداوند آیات خود را براى شما آشکار مى‌سازد؛ شاید هدایت شوید.{ سوره آل عمران- آیه ۱۰۳}

امام صادق علیه السلام از رسول‌خدا صلی الله علیه و آله روایت می کنند که فرمودند: «ای گروه! مهاجر و انصار و هر انس و جنی که در این روز و لحظه حاضر اید! باید حاضران شما به غایبانتان این پیام را برسانند.

آگاه باشید که من کتاب خدا را در میان شما به‌ جا گذاشتم که در آن نور و هدایت و بیان هر چیزی است که خداوند واجب نموده است؛ حجّتِ خدا بر شما و حجّت من و حجّتِ ولی من است و علم بزرگ‌تر، علم دین و هدایت و روشنایی آن را در میان شما به‌جا گذاشتم و او علیّ‌ بن‌ ابی‌طالب علیه السلام است و او ریسمان خداست: وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا … لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ.

بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۹

11 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – و یَقُولُ الَّذِینَ کَفَرُوا …

و یَقُولُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْلا أُنزِلَ عَلَیْهِ آیَهٌ مِنْ رَبِّهِ إِنَّمَا أَنْتَ مُنذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ

کسانى‌ که کافر شدند مى‌گویند: «چرا آیه ای از پروردگارش بر او نازل نشده»؟! تو فقط بیم‌ دهنده‌ اى؛ و براى هرگروهى هدایت‌ کننده‌ اى است. { سوره رعد- آیه ۷}

از امام باقر علیه السلام روایت است که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم درباره‌ی آیه «إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هادٍ» فرمود: «من آن بیم‌ دهنده‌ام و در هر دورانی امامی از ما در بین مردم حضور دارد که آنان را به‌سوی آنچه که پیامبر خدا آورده، راهنمایی می‌کند و هادیان بعد از او اوّلاً علی علیه السلام است و سپس جانشینان او یکی پس از دیگری خواهند بود.

قسم به خداوند که امر هدایت از میان ما بیرون‌ نرفته و تا روز قیامت در میان ما خواهد بود. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم  همان بیم‌ دهنده و علی علیه السلام کسی است که اهل هدایت به وی اقتدا می‌کنند».

بحارالأنوار؛ ج۳۵، ص۴۰۴

10 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – ذلِکَ الَّذی یُبَشِّرُ اللهُ عِبادَهُ

ذلِکَ الَّذی یُبَشِّرُ اللهُ عِبادَهُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبى وَ مَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَهً نَزِدْ لَهُ فیها حُسْناً إِنَّ اللهَ غَفُورٌ شَکُورٌ

این همان چیزى است که خداوند بندگانش را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‌اند به آن نوید مى‌دهد. بگو: «من هیچ‌ گونه اجر و پاداشى از شما بر این دعوت درخواست نمى‌کنم جز دوست‌ داشتن نزدیکانم (اهل بیتم) و هرکس کار نیکى انجام دهد، بر نیکى‌ اش مى‌ افزاییم؛ چرا که خداوند آمرزنده و قدردان است». {سوره شوری- آیه ۲۳}

اسماعیل‌ بن‌ عبدالخالق گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: «اهل بصره درباره‌ی آیه: قُل لا أَسْأَلکُمْ عَلیهِ أَجْرًا إِلا المَودَّهَ فِی القُرْبَی، چه می‌گویند»؟ گفتم: «فدایت شوم! آن‌ها می‌گویند: این آیه درباره‌ی خویشاوندان پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده است».

امام صادق علیه السلام فرمود: «دروغ می‌گویند. این آیه فقط درباره‌ی اهل بیت یعنی اصحاب کساء – امام علی علیه السلام، حضرت فاطمه سلام الله علیها، امام حسن و امام حسین علیها السلام نازل شده است».

الکافی، ج۸، ص۹۳/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۳۷/

9 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – یوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ …

یوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ فَمَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ فَأُولئِکَ یَقْرَؤُنَ کِتابَهُمْ وَ لایُظْلَمُونَ فَتِیلاً

[به‌یادآور] روزى را که هرگروهى را با پیشوایشان مى‌خوانیم. کسانى ‌که نامه‌ی عملشان به دست راستشان داده‌ شود، آن را [با شادى و سرور] مى‌خوانند و کمترین ستمى به آنها نخواهد شد.{ سوره اسراﺀ- آیه ۷۱}

از امام رضا علیه السلام روایت است: پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: هر قومی را به‌ وسیله‌ی امام زمانش می‌خوانند و از کتاب خداوند و سنّت پیغمبرش سؤال می‌کنند. فرمود: «ای علی (علیه السلام)! تو آقای مسلمانان و امام متّقیان و پیشوای روسفیدان و بزرگ پرهیزگاران هستی».

بحارالأنوار، ج۸، ص۱۰/ بحارالأنوار، ج۳۸، ص۱۲۶

8 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ….

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسیلَهَ وَ جاهِدُوا فی سَبیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ

اى کسانى‌ که ایمان آورده‌اید! از [مخالفت فرمان] خدا بپرهیزید؛ و وسیله‌اى براى تقرّب به او بجویید؛ و در راه او جهاد‌ کنید، باشد که رستگار شوید.{ سوره مائده- آیه ۳۵}

سلمان (رحمه الله علیه) نقل می‌کند: امیرالمؤمنین علیه السلام درباره‌ ی آیه: بگو: خدا و هر کس که از کتاب آگاهی داشته باشد، به شهادت میان من و شما کافی است. (رعد/۴۳)؛

فرمود: «منم آن که ام الکتاب نزد اوست. و خداوند او را تصدیق نمود و او را در وصیّت وسیله‌ ی بخشش نمود و هیچ امّتی را از دستاویزی به وی و خداوند، بی‌نیازی نیست که خداوند می‌فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ الله وَابْتَغُواْ إِلَیهِ الْوَسِیلَهَ.

بحارالأنوار، ج۳۵، ص۴۳۲/ بصایرالدرجات، ص۲۱۶/ المناقب، ج۳، ص۷۵

7 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – ذلِکَ الَّذی یُبَشِّرُ اللهُ عِبادَهُ الَّذینَ آمَنُوا…

ذلِکَ الَّذی یُبَشِّرُ اللهُ عِبادَهُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبى وَ مَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَهً نَزِدْ لَهُ فیها حُسْناً إِنَّ اللهَ غَفُورٌ شَکُورٌ

این همان چیزى است که خداوند بندگانش را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‌اند به آن نوید می دهد. بگو: من هیچگونه اجر و پاداشى از شما بر این دعوت درخواست نمی کنم جز دوست‌ داشتن نزدیکانم (اهل بیتم) و هرکس کار نیکى انجام دهد، بر نیکى‌اش مى‌ افزاییم؛ چرا که خداوند آمرزنده و قدردان است. {سوره شوری – آیه ۲۳}

اسماعیل‌ بن‌ عبد الخالق گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: اهل بصره درباره‌ آیه: قُل لا أَسْأَلکُمْ عَلیهِ أَجْرًا إِلا المَودَّهَ فِی القُرْبَی، چه می گویند؟ گفتم: فدایت شوم! آنها میگویند: این آیه درباره‌ خویشاوندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نازل شده است.

حضرت فرمودند: دروغ میگویند. این آیه فقط درباره‌ ی اهل بیت یعنی اصحاب کساء- امام علی علیه السلام، حضرت فاطمه سلام الله علیها، امام حسن و امام حسین علیها السلام نازل شده است.

الکافی – جلد ۸- ص۹۳

6 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – فتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ…

فتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فَتابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحیمُ سپس آدم از پروردگارش کلماتى دریافت داشت؛ [و با آنها توبه کرد.] و خداوند توبه‌ی او را پذیرفت؛ زیرا او توبه‌ پذیر و مهربان است. {سوره بقره – آیه ۳۷}

امام عسکری علیه السلام در ذیل این آیه می فرمایند: خداوند متعال فرمود: «ای آدم علیه السلام! آیا به یاد نداری که تو را فرمان دادم هرگاه دشواری و ناگواری بر تو روی آورده و به تنگنایت افکند، مرا به محمّد و خاندان پاکش علیهم السلام فراخوانی»؟

آدم علیه السلام گفت: «بله پروردگارم»! خداوند عزّوجلّ فرمود: «پس، به‌ واسطه‌ی آنان به خصوص محمّد، علی، فاطمه، حسن و حسین (علیهم السلام) مرا فراخوان تا خواسته ات را برآورم و به تو بیش از آنچه خواسته‌ ای عطاکنم»…

بحارالأنوار، ج۱۱، ص۱۹۱

5 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللهَ‌…

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللهَ‌ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فی شَیْ‌ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللهِ‌ وَ الرَّسُولِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ‌ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْویلاً

اى کسانى که ایمان آورده‌اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم [خدا] و پیشوایان [معصوم] خود را. و هرگاه در امرى نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر باز گردانید [و از آن‌ها داورى بطلبید] اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید. این [کار براى شما] بهتر، و عاقبت و پایانش نیکوتر است. { سوره نساﺀ- آیه ۵۹}

امام عسکری علیه السلام از پدرانش روایت می‌کند: امام باقر علیه السلام فرمود: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به علی و حسن و حسین وصیّت کرد سپس درباره‌ ی این آیه: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعواْ اللهَ وَأَطِیعواْ الرَّسُولَ وَ أُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ. فرمود: مراد از اولی الأمر، امامان از نسل علی علیه السلام و فاطمه سلام الله علیها تا قیامت هستند.

بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۸۶/عیون أخبارالرضا، ج۲، ص۱۳۱

4 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – إنَّما یُریدُ اللهُ لِیُذْهِبَ …

إنَّما یُریدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ و یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً. قطعا خداوند اراده دارد که پلیدى را فقط از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد. {سوره احزاب- آیه ۳۳}

پیامبر صلی الله و علیه و آله می فرمایند: ای علی!این آیه در شأن تو و دو فرزندت حسن و حسین و امامانی که از نسل تو هستند، نازل شده است. علی علیه السلام می‌فرماید: عرض کردم ای رسول خدا! چند امام پس از شما می‌آیند؟ رسول خدا پاسخ داد: اوّل آنها تو هستی، سپس دو پسرت حسن و حسین و پس از حسین، پسرش علی و پس از علی، پسرش محمّد و پس از محمّد، پسرش جعفر و پس از جعفر، پسرش موسی و پس از موسی، پسرش علی و پس از علی، پسرش محمّد و پس از محمّد، پسرش علی و پس از علی، پسرش حسن و پس از حسن پسرش حجّت است

بحار الأنوار،ج۳۶،ص۳۳۶

3 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – و إِذِ ابْتَلى إِبْراهیمَ رَبُّهُ…

و إِذِ ابْتَلى إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمینَ

و هنگامى که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود؛ و او به طور کامل از عهده آنها برآمد. خداوند به او فرمود: «من تو را امام و پیشواى مردم قراردادم». ابراهیم گفت: «از دودمان من [نیز امامانى قرار بده]» خداوند فرمود: «پیمان من، به ستمکاران نمى‌رسد».{ سوره بقره- آیه ۱۲۴}

مفضّل می گوید از امام صادق علیه السلام پرسیدم: «این کلمات چیست»؟ فرمود: «همان کلماتی است که آدم از پروردگارش یاد گرفت؛ به‌ واسطه‌ی آنان توبه کرد و توبه‌ اش پذیرفته‌ شد و آن این است که گفت: «پروردگارا از تو می‌خواهم به حقّ محمّد، علی علیه السلام، فاطمه سلام الله علیها، حسن علیه السلام و حسین علیه السلام، توبه مرا بپذیری»! خدا نیز توبه‌اش را قبول کرد؛ که او توبه‌ پذیر و مهربان است».

بحارالأنوار، ج۱۱، ص۱۷۷/ وسایل الشیعه، ج۷، ص۹۹

2 روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – یاأیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ …

یاأیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ماأُنْزِلَ إلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ و إنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ و اللهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إنَّ اللهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرین

اى پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت برتو نازل‌ شده ‌است،به‌طور کامل ابلاغ‌ کن؛ که اگر چنین نکنى، رسالت او را انجام نداده‌اى. خداوند تو را از مردم، حفظ مى‌کند؛و خداوند، گروه کافران را هدایت نمى‌کند.{ سوره مائده- آیه ۶۷}

پیامبر صلی الله علیه و آله: ای علی پروردگار تبارک‌ و تعالی به من دستور داده، آنچه که در حقّ خودم واجب می‌دانم، در حقّ تو نیز واجب بدانم. حقّ تو برگردن هر کسی که به من ایمان بیاورد، واجب است.

اگر تو نبودی، دشمن خدا شناخته نمی‌شد و اگر کسی با ولایت تو، خدا را ملاقات نکند، چیزی برای دیدار با خداوند ندارد. خداوند متعال بر من این‌ آیه را نازل کرده است: یعنی اگر این ولایت تو را به مردم ابلاغ نکرده بودم، عمل من، همه از بین رفته بود. هرکه خدا را ملاقات کند در حالی‌ که به ولایت تو سرنسپرد، عمل وی بیهوده است و عملش موجب دوری او از خدا می‌ شود.

بحارالأنوار، ج۲۴، ص۶۴

۱ روز تا عید غدیرخم از مجموعه روزشمار عید غدیر – الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ…

الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً. امروز، دین شما را برایتان کامل‌کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به‌عنوان آیین [جاودان] شما پذیرفتم{ سوره مائده- آیه ۳}

امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند: خداوند با ولایت من دین این امّت را کامل‌کرد و نعمت‌ها را بر آنان تمام نمود و به اسلام آنان راضی شد، و این هنگامی بود که در روز ولایت (روز غدیر خم) به پیامبر خویش صلی الله علیه و آله فرمود: «یا محمّد! از سوی من به آنان خبر بده که امروز دینشان را کامل کردم و به اسلام به‌عنوان دین آنان راضی شدم و نعمت خود را بر آنان تمام کردم».

الخصال، ج۲، ص۴۱۴7